Μέσα σε όλα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες στο ΚΕΘΕΑ, έχει προκύψει και μια επίθεση λασπολογίας εναντίον του, η οποία οδηγεί στην ανάγκη απαντήσεων προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια. Οσο βέβαια αυτό είναι εφικτό σε ένα σύντομο κείμενο όπως αυτό.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης από τις στήλες της «Καθημερινής» στις 17/4/21 συμμετέχει σε αυτή την προσπάθεια σπίλωσης ενός οργανισμού, το έργο του οποίου η ελληνική κοινωνία εκτιμά. Το πρώτο σημείο παραπληροφόρησης στο άρθρο του αφορά τον αριθμό των μελών της θεραπευτικής κοινότητας ΙΘΑΚΗ, για την οποία αναφέρει χαρακτηριστικά ότι εξυπηρετεί 20 μέλη, ενώ έχει 55 εργαζομένους(!) με προφανή στόχο να δημιουργήσει μια εικόνα χαμηλής ζήτησης και υπεράριθμου προσωπικού.
Στην πραγματικότητα το 2020, χρονιά με εξωγενείς δυσκολίες προσέλευσης λόγω COVID, προσέγγισαν το συμβουλευτικό κέντρο της ΙΘΑΚΗΣ πάνω από 200 άτομα. Η μέση ημερήσια δύναμη της θεραπευτικής κοινότητας ΙΘΑΚΗ ήταν 26 άτομα, ενώ η μέση δύναμη αποδεκτών την τελευταία πενταετία πάνω από 120 άτομα κατ’ έτος.
Οι εργαζόμενοι στη θεραπευτική κοινότητα είναι 4 άτομα για 24ωρη φροντίδα. Αυτή η δύναμη εργαζομένων αποτελεί τον ορισμό της υποστελέχωσης, αν τη συγκρίνουμε με αντίστοιχα προγράμματα διαμονής σε όλη την Ευρώπη, τα οποία ενδεικτικά αναφέρω ότι έχουν αναλογία προσωπικού και μελών 1:2 ή 1:3, συνήθως με 15-25 άτομα μέση μηνιαία δύναμη.
Τα ετήσια στοιχεία για την ΙΘΑΚΗ, όπως και για όλες τις μονάδες του ΚΕΘΕΑ, δημοσιοποιούνται και ανακοινώνονται κάθε χρόνο και υποβάλλονται στο υπουργείο Υγείας. Είναι λοιπόν πολύ εύκολο να τα διασταυρώσει ο καθένας, πόσο μάλλον όταν έχει δημοσιογραφική ιδιότητα.
Βλέποντας τα στοιχεία αυτά, μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι συνολικά το θεραπευτικό πρόγραμμα της ΙΘΑΚΗΣ υποστηρίζει σε ετήσια βάση πάνω από 1.100 άτομα. Για να κατανοήσει κανείς καλύτερα τι σημαίνουν αυτά τα νούμερα, πρέπει να λάβει υπόψη του ότι η θεραπεία είναι μακροχρόνια και πως η υποστήριξη στις περισσότερες φάσεις του προγράμματος έχει εντατική, πολύωρη και πολύπλευρη μορφή· δεν είναι μια ημίωρη επίσκεψη στον γιατρό.
Στους ετήσιους απολογισμούς του ΚΕΘΕΑ μπορεί επίσης να δει κανείς ότι η ΙΘΑΚΗ δεν είναι το πρόγραμμα της δεκαετίας του ’80 ή του ’90, γιατί έχει αλλάξει μαζί με το προφίλ και τις ανάγκες των ανθρώπων που ζητούν τη βοήθειά της. Εδώ και πολλά χρόνια η ΙΘΑΚΗ δεν προσφέρει μόνο θεραπευτική κοινότητα διαμονής, αλλά και ανοικτό πρόγραμμα, με ετήσια δύναμη 40-50 άτομα (και έναν μόνο μόνιμο εργαζόμενο), καθώς και πρόγραμμα εφήβων και νεαρών ενηλίκων που εξυπηρετεί τον χρόνο πάνω από 100 άτομα. Συγχρόνως η ΙΘΑΚΗ υποστηρίζει πάνω από 600 μέλη οικογενειών όλων των παραπάνω σε ετήσια βάση.
Η θεραπευτική πορεία στην ΙΘΑΚΗ αρχίζει στο συμβουλευτικό κέντρο και ολοκληρώνεται στο κέντρο κοινωνικής επανένταξης. Οι ενδιάμεσοι σταθμοί περιλαμβάνουν, εκτός από θεραπεία, εκπαίδευση, κατάρτιση σε 3 παραγωγικές μονάδες (ξυλουργείο, κεραμική, αγρόκτημα), φροντίδα της υγείας, νομική στήριξη κ.ά. Στην ΙΘΑΚΗ ανήκει και η γραμμή βοήθειας 1145. Οι μόνιμοι εργαζόμενοι σε όλα τα παραπάνω είναι 30 πλήρους απασχόλησης και 11 μερικής για τις δράσεις εκπαίδευσης. Αλλά νομίζω ότι δεν χρειάζεται να κουράσω άλλο τους αναγνώστες. Η πραγματική εικόνα έχει δοθεί.
Αυτά ως προς την ΙΘΑΚΗ, της οποίας έχω την τιμή να είμαι επικεφαλής. Ωστόσο ο κ. Θεοδωράκης, διαστρεβλώνοντας την αλήθεια, απαξιώνει γενικά το ΚΕΘΕΑ και χρησιμοποιεί απαράδεκτες εκφράσεις για στελέχη του, αναλαμβάνοντας έναν ρόλο που προκαλεί πολλά ερωτήματα. Για όσους γνωρίζουν τον χώρο οι προθέσεις βέβαια δεν είναι και τόσο δυσδιάκριτες. Υπάρχουν συγκεκριμένοι κύκλοι που ενοχλούνται από την ύπαρξη ενός μεγάλου δημόσιου οργανισμού θεραπείας με ερείσματα στην ελληνική κοινωνία.
Το δημοσίευμά του λοιπόν χρήζει συνολικότερης απάντησης από το ΚΕΘΕΑ. Το ότι δεν βλέπω, βέβαια, να απαντάει η διορισμένη διοίκηση του ΚΕΘΕΑ, λέει πολλά για την πραγματική σχέση της με τον Οργανισμό και απλώς δικαιώνει με έναν ακόμα τρόπο τις αντιδράσεις γονιών, μελών και εργαζομένων του.
* Ο κ. Βασίλης Καλαμπαλίκης είναι υπεύθυνος θεραπευτικού προγράμματος ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ.