Ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου Θανάσης Εξαδάκτυλος κάνει λογαριασμό: «Μέχρι σήμερα έχουν γίνει τρία εκατομμύρια “τσιμπήματα”. Για να φτάσουμε στην ανοσία της αγέλης χρειάζονται 12 εκατ. τσιμπήματα, αν αφαιρέσουμε και το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson, ας πούμε ένα εκατομμύριο (σ.σ. κάθε τσίμπημα στα εμβόλια δύο δόσεων ισοδυναμεί με έναν πλήρως εμβολιασμένο), χρειάζονται δηλαδή 11 εκατ. “τσιμπήματα”, ένας τριπλασιασμός των προσπαθειών μας σε σχέση με το τελευταίο τετράμηνο». Ο γ.γ. Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους τόνισε ότι «το κάλεσμά μας είναι ξεκάθαρο, ως επιχείρηση “Ελευθερία”, να συμμετάσχουν όσο περισσότεροι ιδιωτικοί φορείς σε μία προσπάθεια που είναι εθνική, σε μία προσπάθεια που κανείς δεν περισσεύει, αυτό που έχουμε πει από την πρώτη στιγμή».
Η ελληνική κυβέρνηση προωθεί από τις 20 Μαΐου σε μια σειρά δομών του ιδιωτικού τομέα της Υγείας την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διασπορά των εμβολιασμών και γεωγραφικά και κοινωνικά σε «δύσκολες ομάδες» του πληθυσμού. Με το 10% του πληθυσμού να έχει εμβολιασθεί πλήρως και πάνω από 23% με μία μόνο δόση, «το σκάφος των εμβολιασμών πλησιάζει σε αβαθή ύδατα», όπως χαρακτηριστικά είπε στην «Κ» μέλος της εθνικής εμβολιαστικής επιτροπής, που ήθελε να παραμείνει ανώνυμο. Σε αντίθεση με την εντύπωση που είχε δοθεί τις προηγούμενες ημέρες, η εμβολιαστική μηχανή κάνει όσα εμβόλια διαθέτει με εξαίρεση αυτό της AstraZeneca. «Τις αργίες του Πάσχα δεν θα ήμασταν σε θέση να εμβολιάσουμε με άλλο εμβόλιο πλην της ΑΖ διότι δεν είχαμε άλλα εμβόλια», είπε στην «Κ» κυβερνητικός παράγοντας. Η ιδέα να επιστρατευθεί το εμβόλιο της ΑΖ για τις νεότερες ηλικίες εκτός σειράς προτεραιότητας, που ακολουθήθηκε και στην Ευρώπη, έδωσε νέα ορμή στους εμβολιασμούς με το συγκεκριμένο εμβόλιο.
Σε γενικές γραμμές, αυτή η πρακτική ακολουθήθηκε και στη Γερμανία. Σε ένα εμβολιαστικό κέντρο της Βεστφαλίας, που δεν «εκινείτο» το εμβόλιο της ΑΖ, ο υπεύθυνος του κέντρου προώθησε μια διαφήμιση στα τοπικά ραδιόφωνα, λέγοντας ότι θα μπορούσαν να εμβολιασθούν «εκτός σειράς» όσοι προτιμούσαν το συγκεκριμένο εμβόλιο. «Σε 10 ώρες είχαν κλείσει ή είχαν κάνει εμβόλιο 8.000 άνθρωποι, σε μια περιοχή όπου το εμβόλιο της ΑΖ δεν ήταν προηγουμένως στις δημοφιλείς επιλογές των πολιτών», ανέφερε στην «Κ» ο επικεφαλής του τοπικού εμβολιαστικού κέντρου, Τόμας Γκέρκε.
Πολύ μακριά από τη Γερμανία, στην Κύπρο, ο γιατρός Σίμος Καζαμίας περηφανευόταν την περασμένη Τετάρτη διότι μέχρι το μεσημέρι είχε φτάσει να κάνει 100 εμβολιασμούς στο ιατρείο του. Με 31% των πολιτών εμβολιασμένους με την πρώτη δόση, η Κύπρος είναι μία από τις χώρες με ποσοστό εμβολιασμένων με πρώτη δόση άνω του μέσου όρου της Ε.Ε. (στη δεύτερη δόση οι Κύπριοι δεν τα πάνε καλά, καθώς κάνουν πολύ περισσότερα εμβόλια «πρώτης δόσης» απ’ ό,τι η Ελλάδα που «κρατάει» και εμβόλια για δεύτερες δόσεις). Στην Ελλάδα, το υπουργείο Υγείας θέλει να εμπλέξει τους γιατρούς στη διαχείριση του εμβολίου της Johnson & Johnson που δεν χρειάζεται βαθιά κατάψυξη και απαιτεί μία μόνο δόση.
Οι ιδιωτικοί φορείς, όπως π.χ. κλινικές και ιδιωτικά κέντρα υγείας, έχουν μια εμπειρία εμβολιασμών έχοντας εμβολιάσει το προσωπικό τους. Οι ιατρικοί σύλλογοι σε ολόκληρο τον κόσμο και στην Ελλάδα επιθυμούν, όταν εμπλακούν στον εμβολιασμό, να μην αντιμετωπίσουν το «χαρτοβασίλειο» της προτεραιοποίησης. «Και στη Γερμανία πρακτικά οι ιδιώτες γιατροί εμβολιάζουν σήμερα όποιον θέλει», αναφέρει ο κ. Γκέρκε. Στην Ελλάδα, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας είπε ότι πρακτικά από τον Ιούνιο κάθε πολίτης θα έχει πρόσβαση σε όποιο εμβόλιο επιθυμεί. Η «άσκηση AstraZeneca» έδωσε ήδη αυτή τη δυνατότητα, καθώς πρακτικά όποιος βιαζόταν έκανε το βρετανοσουηδικό εμβόλιο, ενώ όποιος ήθελε να περιμένει είχε την επιλογή των εμβολίων mRNA ή του μονοδοσικού Johnson & Johnson. Με την απόφασή του για το «fast lane» το κράτος έδειξε ευελιξία και κατάργησε στην πράξη την προτεραιοποίηση που το ίδιο είχε θεσπίσει.
Οσο όμως μπαίνει το καλοκαίρι και θα πρέπει να εμβολιασθούν ομάδες που εργάζονται σε διαφορετικές περιοχές της χώρας από εκείνες στις οποίες κατοικούν, τα προβλήματα οργάνωσης θα γίνονται πιο σύνθετα. Για τον κ. Εξαδάκτυλο, οι ιδιώτες γιατροί μπορούν να χειριστούν και τα εμβόλια που χρειάζονται βαθιά ψύξη εξίσου καλά με τα άλλα. «Ενας καταγραφέας θερμοκρασίας χρειάζεται, που κοστίζει 17 ευρώ, για να αποτυπώνεται η σταθερότητα της ψύξης. Κατά τα άλλα, η διακίνηση και στην Ευρώπη γίνεται με τα κουτιά που χρησιμοποιούνται στα κάμπινγκ με την προσθήκη ξηρού πάγου». Πάντως οι ιδιώτες γιατροί, συνάδελφοι του κ. Εξαδάκτυλου, πιο δύσκολα θα διαχειρισθούν εμβόλια μη δημοφιλή, στις μεγαλύτερες ηλικίες τουλάχιστον, όπως αυτό της ΑΖ. Στη Γερμανία διακινούν εξίσου καλά αυτά τα εμβόλια με τα mRNA (πρόκειται για το εμβόλιο της Pfizer βασικά, της Moderna διακινείται μόνο από τα εμβολιαστικά κέντρα). Το εμβόλιο δίνεται μόνο σε όσους είναι άνω των 60 ετών και σε όσους κάτω των 60 δηλώνουν ρητά ότι θέλουν να το κάνουν. Χρησιμοποιείται μόνο για την πρώτη δόση, καθώς η εθνική εμβολιαστική επιτροπή έχει δώσει το δικαίωμα να γίνεται το εμβόλιο της δεύτερης δόσης με mRNA. «Εκτός αν ο εμβολιασμένος επιμένει και ο γιατρός του συμφωνήσει ότι δεν έχει λόγο να μην κάνει ΑΖ».