Σαφές μήνυμα προς τα ΑΕΙ αλλά και προς τις τοπικές κοινωνίες στέλνει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, προχωρώντας για πρώτη φορά στη συγχώνευση τμημάτων περιφερειακών ιδρυμάτων.
Πρόκειται για τέσσερα τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών, όπως πρότεινε η Σύγκλητος του Ιδρύματος. Η στρατηγική που υιοθετήθηκε εδώ και τρεις δεκαετίες «κάθε πόλη και ΑΕΙ» δηλώνεται πως δεν ισχύει πια, καθώς η άκριτη δημιουργία τμημάτων προκαλεί δυσλειτουργίες τόσο με ακαδημαϊκά όσο και με οικονομικά κριτήρια. Σήμερα διαθέτουμε 23 πανεπιστήμια και ένα ΤΕΙ με 430 τμήματα.
Συνολικά 55 πόλεις διαθέτουν ένα τουλάχιστον πανεπιστημιακό τμήμα. Ταυτόχρονα, το υπουργείο αύξησε τις θέσεις εισακτέων στα περιφερειακά ΑΕΙ, περιορίζοντας εκείνες των κεντρικών.
Η επιλογή έχει στόχο να περιορισθεί η απώλεια εισακτέων που θα έχουν τα περιφερειακά ΑΕΙ τόσο λόγω της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ) όσο και των μετεγγραφών για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους τον προσεχή Νοέμβριο.
Ειδικότερα, συνολικά 77.415 θέσεις εισακτέων θα διατεθούν στα ΑΕΙ για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022. Ο αριθμός είναι κατά 550 θέσεις μειωμένος σε σχέση με πέρυσι.
Το Πανεπιστήμιο Πατρών κατέχει την πρωτιά στη μείωση του αριθμού εισακτέων, από 7.020 πέρυσι στις 6.283, λόγω της μηδενικής εισαγωγής σε τέσσερα τμήματά του. Συγκεκριμένα, στο ΑΕΙ που έχει τμήματα σε Αχαΐα, Ηλεία και Αιτωλοακαρνανία:
• Το τμήμα Μουσειολογίας στον Πύργο (πέρυσι είχε 260 εισακτέους) θα συγχωνευθεί με το τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας στην Πάτρα (170 εισακτέους πέρυσι), το οποίο θα διατηρήσει το όνομά του.
• Το τμήμα Γεωπονίας στην Αμαλιάδα (230 θέσεις εισακτέων πέρυσι) θα «μεταφερθεί» στο Μεσολόγγι, όπου θα συγχωνευθεί με το τμήμα Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Μηχανικής (210 εισακτέοι πέρυσι) και το τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής (πέρυσι 210 θέσεις). Το νέο τμήμα θα ονομάζεται Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής και του δόθηκαν 250 θέσεις.
• Το τμήμα Επιστήμης Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων (200 θέσεις πέρυσι) θα συγχωνευθεί με το τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων (145 θέσεις δόθηκαν πέρυσι) το οποίο θα ονοματοδοτήσει το νέο τμήμα, που φέτος πήρε 280 θέσεις. Και τα δύο τμήματα θα παραμείνουν στο Αγρίνιο.
Η απόφαση από την ηγεσία του υπ. Παιδείας ελήφθη ύστερα από τη σχετική απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πατρών και εισήγηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).
Ευρύτερα, το υπουργείο επιδιώκει να στείλει μήνυμα προς τα ΑΕΙ να προχωρήσουν σε αποφάσεις αναδιάταξης των τμημάτων τους. Πάντως, η απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πατρών είναι σημαντική καθώς, όπως ανέφερε στην «Κ» ο πρύτανης του Ιδρύματος Χρήστος Μπούρας, υπήρξαν ισχυρότατες αντιδράσεις από βουλευτές και τοπικούς παράγοντες της Ηλείας, κατά της απώλειας τμημάτων από τον νομό. Μάλιστα, την Τετάρτη η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως είχε σύσκεψη με βουλευτές της Ν.Δ. στην Ηλεία, περιοχή που «χάνει» δύο τμήματα, και φυσικά αντιδρά σε αυτό.
Από την άλλη, φέτος αποφασίστηκε η ανακατανομή των θέσεων εισακτέων υπέρ των περιφερειακών ΑΕΙ, και δη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Στα τρία ακριτικά ιδρύματα μεταφέρονται 1.045 θέσεις από τα κεντρικά ΑΕΙ. Ενδεικτικά, το Πανεπιστήμιο Αθηνών για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά παίρνει 6.765 θέσεις από 7.836 πέρυσι, το ΑΠΘ 6.396 θέσεις από 6.554, το Πανεπιστήμιο Πατρών 6.283 θέσεις από 7.000. Αντίστροφα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας παίρνει 5.200 από 4.700 πέρυσι, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου 4.058 θέσεις από 3.696 θέσεις και το Δημοκρίτειο Θράκης 5.953 από 5.770. Πρόκειται για στήριξη των περιφερειακών ΑΕΙ, έστω κι αν υπάρχουν ενστάσεις ότι δεν υπάρχει η αντίστοιχη, απαραίτητη αύξηση των φοιτητικών εστιών για τους «μετανάστες» φοιτητές.
Η φιλοσοφία
Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, σε δήλωσή της στην «Κ» για την πολιτική φιλοσοφία των επιλογών της, ανέφερε ότι «συνεχίζεται η συνολική προσπάθεια εξορθολογισμού του ακαδημαϊκού χάρτη, μετά την άκριτη, μαζική ίδρυση ή πανεπιστημιοποίηση άνω των 100 τμημάτων από την προηγούμενη κυβέρνηση, χωρίς ουσιαστικές μελέτες σκοπιμότητας ή βιωσιμότητας, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Εχει προηγηθεί η αναστολή της έναρξης λειτουργίας 37 τμημάτων – γονατογραφημάτων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κάποια εκ των οποίων συστήθηκαν με τροπολογίες της τελευταίας στιγμής. Επίσης, η ίδρυση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, που στοχεύει στη συνολική αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίνοντας κίνητρα για συνεχή βελτίωση και συνδέοντας μέρος της χρηματοδότησης των Ιδρυμάτων με κριτήρια ποιότητας, σχεδιάζοντας ολοκληρωμένα, μακροπρόθεσμα και στρατηγικά για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και αξιολογώντας τα πανεπιστήμια. Η ελάχιστη βάση εισαγωγής αποτελεί άλλο ένα δείγμα διασφάλισης ελάχιστων ακαδημαϊκών προϋποθέσεων επιτυχούς φοίτησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών».
Η κ. Κεραμέως τονίζει ότι «στην εν εξελίξει αυτή αναδιάταξη με όρους ποιότητας και προοπτικής, συμμετέχουν ασφαλώς και τα ίδια τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, με πρώτο το Πανεπιστήμιο Πατρών, την πρόταση αναδιάρθρωσης του οποίου λάβαμε υπόψη, μαζί με τη σχετική θετική εισήγηση της ΕΘΑΑΕ. Η Σύγκλητος του πανεπιστημίου και ο πρύτανης προέβησαν σε μία τολμηρή κίνηση, προτείνοντας τη συγχώνευση τμημάτων για τη βελτιστοποίηση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου.
Η αρχή αυτή σηματοδοτεί μία ευρύτερη στρατηγική εξυγίανσης και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να εξασφαλίσουμε στα παιδιά μας ένα καλύτερο πανεπιστήμιο, αυτό που μπορούν και δικαιούνται να έχουν. Εχουμε εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, πανεπιστήμια που διακρίνονται διεθνώς, ποιοτικά και ανταγωνιστικά. Θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια των Ιδρυμάτων και θα αναλάβουμε και άλλες πρωτοβουλίες, ώστε από κοινού να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ενός ακόμη πιο σύγχρονου, αναβαθμισμένου ακαδημαϊκού τοπίου».
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις θέσεων
Η μεγαλύτερη αύξηση στις θέσεις εισακτέων σε σύγκριση με το 2020 γίνεται, σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων του υπ. Παιδείας από τον μαθηματικό-αναλυτή Στράτο Στρατηγάκη, στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στα Γρεβενά (ορίστηκαν 452 θέσεις, με 152 επιπλέον σε σχέση με το 2020). Ακολουθούν το τμήμα Στατιστικής και Αναλογιστικών-Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών του Παν. Αιγαίου στη Σάμο (247 οι θέσεις του, με αύξηση κατά 134) και το τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης του Δημοκρίτειου Θράκης στην Ορεστιάδα (από 180 πέρυσι σε 280 θέσεις φέτος). Στον αντίποδα η μεγαλύτερη μείωση θέσεων γίνεται σε δύο τμήματα του ΕΚΠΑ στα Ψαχνά Εύβοιας: στο Αγροτικής Ανάπτυξης, Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων (οι θέσεις του μειώθηκαν κατά 150, στις 80) και στο τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου (μείωση κατά 130 θέσεις, στις 100). Τρίτο στη σειρά είναι το τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, που χάνει 88, παίρνοντας 180 θέσεις εισακτέων για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά.