Στον πίνακα με τις οθόνες στο Eθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων της Πολιτικής Προστασίας (ΕΣΚΕΔΙΚ) οι προβλέψεις των εμβολιασμών στις 10 Ιουνίου δείχνουν ότι 15 ημέρες πριν από το πλήρες άνοιγμα της χώρας θα έχουν γίνει οκτώ εκατομμύρια εμβολιασμοί, υπερδιπλάσιοι σε σχέση με την εβδομάδα που διανύουμε.
Αλλοι φορείς, πάντως, διατηρούν τις αμφιβολίες τους. Την περασμένη Τρίτη, η Ενωση Ασθενών Ελλάδος, ένα από τα σημαντικά σωματεία ασθενών, κάλεσε το κράτος να κάνει το αυτονόητο: να «επιστρατεύσει» κίνητρα και αντικίνητρα για να εμβολιασθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός στις ηλικίες άνω των 80 ετών.
«Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC)» αναφέρεται ότι στην Ελλάδα έχει εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση μόλις το 63,1% των πολιτών άνω των 80 ετών και το 64,2% άνω των 70 ετών. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι πάνω από 74%, ενώ σε πολλές χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, το Βέλγιο, η Δανία, η Φινλανδία και η Μάλτα ξεπερνά το 90%. Μια επιπρόσθετη ανησυχητική ένδειξη είναι ότι το ποσοστό των ατόμων άνω των 80 ετών στην Ελλάδα που έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση αυξήθηκε μόλις κατά τέσσερις μονάδες τον τελευταίο μήνα (από το 59,2% στις αρχές Απριλίου, στο 63,1% στις αρχές Μαΐου). Το χαμηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης σε μεγαλύτερες ηλικίες αποτυπώνεται και στα δεδομένα των θανάτων από COVID-19. Τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφονται κατά μέσον όρο ημερησίως 7 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους στην Ελλάδα. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση φθίνει συνεχώς κάτω των 6 και έχει πλέον αγγίξει τους 3,7.
Ζητείται επίσης θέσπιση ηπιότερων κοινωνικών περιορισμών για άτομα που έχουν αναπτύξει ανοσία, ως ένα κίνητρο προς τους πολίτες για να εμβολιαστούν. Αρκετά κράτη έχουν ήδη εφαρμόσει σχετικές ρυθμίσεις, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη Γερμανία όπου η Βουλή ενέκρινε την άρση των περιορισμών συνάθροισης, επίσκεψης σε χώρους αναψυχής και στην αγορά για όσους πολίτες είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Η σχετική συζήτηση θα πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα, με όρους επιστημονικής τεκμηρίωσης και ασφαλώς χωρίς να παραγάγει δυσανάλογες ανισότητες. «Πιστεύουμε στην ανάγκη να ενθαρρυνθούν με κίνητρα κάποιοι συμπολίτες μας που διστάζουν να εμβολιασθούν», είπε στην «Κ» ο διευθυντής της Ενωσης Ασθενών Ελλάδος, Γιώργος Τσιακαλάκης.
Για ένα μέλος της επιτροπής επιδημιολόγων, που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμο, κάποιοι από εκείνους που αρνούνται να εμβολιασθούν συμπεριφέρονται κατά το πρότυπο των λεγόμενων «λαθρεπιβατών της ζωής». «Tέτοιοι χαρακτηρίζονται στην “αργκό” των επιδημιολόγων όσοι ελπίζουν ότι θα προστατευθούν από την ανοσία της αγέλης που τους διασφαλίζει ο εμβολιασμός όλων των άλλων χωρίς να εκτεθούν στα ελάχιστα ρίσκα ενός εμβολιασμού. Από την άλλη, το κράτος ανταμείβει μέχρι σήμερα τους εμβολιασμένους με μικρά προνόμια. Αν, π.χ., ταξιδεύεις στα νησιά με εμβόλιο αλλά και self test, δηλαδή δήλωση self test τότε εκείνος/η που προέβησαν στην ισχυρότερη κοινωνική δέσμευση απέναντι στη συλλογική ανοσία εξισώνονται με κάποιους που η μόνη απόδειξη της συμμόρφωσής τους είναι μια υπεύθυνη δήλωση που δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί».
«Εως ότου κάθε ηλικιακή ομάδα του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε όλα τα εμβόλια, η συζήτηση αυτή δεν έχει νόημα», είπε κυβερνητική πηγή στην «Κ». «Και αυτό δεν θα γίνει πριν από τον Ιούνιο». Καλά ενημερωμένες κυβερνητικές πηγές, πάντως, διέψευδαν ότι «η κυβερνητική συζήτηση για τα προνόμια των εμβολιασμένων τελείωσε πριν καν αρχίσει. Δεν πρόκειται να μοιράσουμε ντόνατ όπως στις ΗΠΑ ή χρήματα για ψώνια όπως στη Σερβία, αλλά ναι, θα διευκολύνουμε την πρόσβαση των εμβολιασμένων χωρίς τεστ εκεί όπου οι άλλοι θα μπορούν να πάνε μόνο έπειτα από τεστ», συνέχισε. Η ίδια πηγή παραδέχθηκε ότι το θέμα έχει απασχολήσει αρκετές φορές τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη, που το χειρίζεται προσωπικά με μερικούς συνεργάτες του. Το πώς θα αντιμετωπίσει το κράτος τους πολίτες που είναι εμβολιασμένοι έναντι εκείνων που δεν είναι αναμένεται να προκαλέσει νέους πονοκεφάλους στην κυβέρνηση, ακόμη και αν παρακαμφθεί τώρα, το φθινόπωρο. Τότε θα πρέπει η κυβέρνηση να πάρει τη νομοθετική πρωτοβουλία για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών. Οι περισσότεροι νομικοί συμφωνούν ότι ακόμη και για λόγους δημόσιας υγείας είναι δύσκολη η καθιέρωση οριζόντιας υποχρεωτικότητας. Απόδειξη είναι ότι ιδιωτικές κλινικές και οίκοι ευγηρίας που έχουν διακόψει τη σχέση εργασίας με φροντιστές για τον λόγο ότι αρνήθηκαν να εμβολιασθούν δεν επικαλούνται τον λόγο αυτό στη διακοπή της συμβατικής σχέσης εργασίας.
Το φθινόπωρο, η κυβέρνηση θα πρέπει ακόμη να αποφασίσει αν ο εμβολιασμός των παιδιών με τα νέα παιδικά εμβόλια για τον κορωνοϊό θα γίνει υποχρεωτικός, όπως συμβαίνει π.χ. για την ιλαρά. Πολλοί γιατροί αρνούνται την ανάγκη εμβολιασμού για την αντιμετώπιση του ιού ανηλίκων με το επιχείρημα ότι δεν νοσούν βαριά και ότι είναι προτιμότερη η φυσική ανοσία. Η άποψη του συνόλου των νομικών είναι ότι τα εμβόλια αυτά πρέπει να εξισωθούν με τα εμβόλια της ιλαράς κ.λπ. και συνεπώς όσα παιδιά μπορούν και δεν τα κάνουν θα πρέπει να αποκλεισθούν από τη διά ζώσης διδασκαλία.