Στα αμπάρια των πλοίων που διέσχιζαν τον 17ο αιώνα τον Ατλαντικό ήταν στοιβαγμένοι χιλιάδες Αφρικανοί, που άλλοτε έφταναν και άλλοτε όχι στον προορισμό τους – συνήθως κάποια φυτεία στις ΗΠΑ. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να μην ήξεραν ανάγνωση, μπορούσαν όμως κάλλιστα να διαβάσουν τα αρχικά που τους είχαν χαράξει στο στήθος: R.A.C. Η περίφημη Royal African Company εμπορευόταν από το 1680 έως το 1686 κάθε χρόνο περίπου 5.000 ανθρώπους, μεταφέροντάς τους ως δούλους από τη Δυτική Αφρική στις βρετανικές αποικίες των ΗΠΑ. Η πανίσχυρη κρατική βρετανική εταιρεία, που διατήρησε επί μακρόν το μονοπώλιο στο εμπόριο χρυσού, αργύρου και ανθρώπων από την εν λόγω περιοχή, πρωτοστάτησε, ουσιαστικά, στο δουλεμπόριο έως το 1731 και κατόπιν αντικαταστάθηκε από άλλες εταιρείες, που συνέχισαν τις κερδοφόρες δραστηριότητές της.
Το παραπάνω θλιβερό κεφάλαιο της Ιστορίας ήρθε βίαια στην επικαιρότητα, πριν από ένα χρόνο, όταν άρχισε έρευνα σχετικά με διακεκριμένους φιλάνθρωπους του Λονδίνου – μεταξύ αυτών και του Sir John Cass, του οποίου το όνομα μέχρι πρότινος έφερε το Business School του City, University of London. Οι αποκαλύψεις σχετικά με τα έργα και τις ημέρες του Cass προκάλεσαν σοκ στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς αποδείχθηκε ότι μέρος του πλούτου του προήλθε από την εμπλοκή του στο δουλεμπόριο. «Είμαστε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα παγκόσμιας εμβέλειας, αλλά διατηρούμε ταυτόχρονα βαθιές ρίζες στην πόλη του Λονδίνου», αναφέρεται στην επίσημη δήλωση του πανεπιστημίου, που εξαρχής δημοσιοποίησε τα νέα δεδομένα τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές του. «Η πόλη του Λονδίνου έχει μια περίπλοκη ιστορία που συνδέεται βαθιά με τη δουλεία, η δε Royal African Company ιδρύθηκε για να οργανώσει και να ωφεληθεί από το εμπόριο σκλάβων του Ατλαντικού. Εστειλε, μάλιστα, περισσότερους Αφρικανούς σκλάβους στην Αμερική από οποιονδήποτε άλλον στην Ιστορία ήταν μια εξαιρετικά κερδοφόρος επιχείρηση. Ο Sir John Cass δεν ήταν μακρινός μέτοχος της εταιρείας, αντίθετα εργάστηκε άμεσα για αυτήν συμμετέχοντας στην εκτελεστική επιτροπή έθεσε προϋπολογισμούς και έδωσε λεπτομερείς οδηγίες στους καπετάνιους των πλοίων. Αυτές οι οδηγίες περιελάμβαναν από τις τιμές των υποδουλωμένων ατόμων μέχρι τα αρχεία που διατηρήθηκαν για το πόσοι πέθαναν κατά τη μεταφορά τους. Ο Sir John Cass, λοιπόν, θα είχε πλήρη επίγνωση του ανθρώπινου κόστους που είχε για την απόκτηση του πλούτου του», τονίζει η ανακοίνωση, η οποία διακρίνεται για την ειλικρίνειά της. «Ούτε η φιλανθρωπία του ούτε το πέρασμα του χρόνου θα σβήσουν τα δεινά που προκάλεσε».
«Αποφασίσαμε να διορθώσουμε ένα λάθος που κάναμε το 2002, αξιολογώντας μόνο το ίδρυμα Cass, το οποίο χρηματοδοτούσε εκπαιδευτικούς φορείς για τρεις αιώνες, χωρίς να ελέγξουμε τον άνδρα πίσω από το ίδρυμα ούτε τις πηγές πλουτισμού του», διευκρινίζει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο πρύτανης του The Business School, καθηγητής Paolo Volpin (φωτ. αριστερά). Η εν λόγω δυσάρεστη αλήθεια τους δίδαξε πολλά. «Η οικοδόμηση ενός ισχυρού συνδέσμου με έναν ιδιώτη ή έναν οργανισμό μπορεί κάποια στιγμή να στοιχίσει την απώλεια της πνευματικής και ηθικής ακεραιότητας ενός εκπαιδευτικού οργανισμού. Αυτές είναι κρίσιμες αξίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και η αποδοχή ιδιωτικών χορηγιών και δωρεών πρέπει να γίνεται με απόλυτη διαφάνεια».
Η μετονομασία του ιδρύματος μπήκε απευθείας στα σκαριά. «Προκρίναμε μια συλλογική και χωρίς αποκλεισμούς διαδικασία επιλογής νέου ονόματος», τονίζει ο πρύτανης. «Τον Δεκέμβριο του 2020 δημιουργήσαμε μια πλατφόρμα για όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα». Κατατέθηκαν 150 διαφορετικά… ονόματα. «Στη συνέχεια αξιολογήθηκαν από ειδικούς στο μάρκετινγκ που ξεχώρισαν τέσσερα ονόματα, τα οποία υποβάλαμε στους ενδιαφερομένους». Με τη συμβολή περισσότερων από 8.000 ενδιαφερομένων, το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου επέλεξε ως το νέο όνομα το Bayes Business School. Ο Thomas Bayes (1702-1761) υπήρξε αντικομφορμιστής θεολόγος και μαθηματικός, γνωστός για το έργο του στις δεσμευμένες πιθανότητες. Ο τάφος του βρίσκεται στο Bunhill Fields, απέναντι από το Business School. Το θεώρημα του Bayes υποδηλώνει ότι πλησιάζουμε την αλήθεια, αναθεωρώντας συνεχώς τις πεποιθήσεις μας, ανάλογα με το βάρος των νέων στοιχείων. Αυτό ως κεντρική ιδέα, όχι απαραίτητα μόνο ο επιστήμονας, ενέπνευσε πολλούς «ψηφοφόρους». Οι ιδέες του Bayes είναι θεμελιώδεις στα χρηματοοικονομικά και στην αναλογιστική επιστήμη, βασικών κλάδων του Business School.
Μετάβαση
Το νέο όνομα θα αρχίσει να χρησιμοποιείται στο ακαδημαϊκό έτος 2021-22. «Η μετάβαση έχει διαρκέσει σχεδόν ένα χρόνο και θα χρειαστεί άλλον ένα για τη γνωστοποίηση του νέου μας ονόματος». Απαιτείται από αλλαγή διευθύνσεων email φοιτητών και αποφοίτων μέχρι ανανέωση των στρατηγικών σχεδίων του Business School, καθώς το βρετανικό πανεπιστήμιο θέλει να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα. Ετσι, έχει δεσμευτεί για τη χορήγηση πέντε υποτροφιών διδακτορικού διπλώματος σε φοιτητές της «Μαύρης Βρετανίας», μία δηλαδή για καθεμιά από τις πέντε σχολές του City. Στην ίδια κατεύθυνση έχει ιδρύσει ένα «Συμβούλιο για την Ποικιλομορφία και την Ενταξη» και έχει ξεκινήσει πρόγραμμα υποτροφιών για προπτυχιακούς φοιτητές στο πλαίσιο του «Black UK», με στόχο τη βελτίωση της υποεκπροσώπησης στο πανεπιστήμιο.