Νέα πολιτική μάχη ανάμεσα σε κυβέρνηση, αντιπολίτευση και συνδικαλιστές διαφαίνεται από τον Σεπτέμβριο, με την έναρξη του νέου σχολικού έτους. Ο λόγος είναι τα σχέδια του υπουργείου Παιδείας για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με σημείο αιχμής την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Το διακύβευμα της πολιτικής μάχης βασίζεται στη νοοτροπία της δημόσιας εκπαίδευσης να αντιδρά σε κάθε είδους αξιολόγηση. Εμπειροι συνδικαλιστές, που μίλησαν στην «Κ», χαρακτήρισαν το σχέδιο του υπ. Παιδείας καθόλου τιμωρητικό. Μάλιστα, για τον λόγο αυτόν ενδέχεται να υπάρξουν βολές στον κυβερνητικό σχεδιασμό ότι «το σχέδιο δεν σπάει αυγά». Στην περίπτωση άρνησης των εκπαιδευτικών να εφαρμόσουν την αξιολόγηση, μέσω απεργίας, η κυβέρνηση έχει στη φαρέτρα της το δεδικασμένο του 2014, όταν κηρύχθηκαν δικαστικά παράνομες οι απεργίες των δημοσίων υπαλλήλων που δεν ήθελαν να αξιολογηθούν.
Ειδικότερα, αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ανά τετραετία, πολλαπλό βιβλίο, αυτονομία στα σχολεία, νέοι τρόποι αξιολόγησης των μαθητών (π.χ. μαθητές που θα παρουσιάζουν οι ίδιοι το μάθημα και θα βαθμολογούνται), καινούργιες διαδικασίες επιλογής των στελεχών εκπαίδευσης. Αυτά προβλέπει, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Παιδείας από την επόμενη σχολική χρονιά, τα οποία θα συνδυαστούν με τις ήδη εξαγγελθείσες μεταρρυθμίσεις, όπως για τα εργαστήρια δεξιοτήτων και την εισαγωγή των αγγλικών στο νηπιαγωγείο.
Οπως έχει ήδη παρουσιάσει η «Κ», οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να επιλέγουν τη μορφή των δοκιμασιών αξιολόγησης των μαθητών κατά τη διάρκεια των τετραμήνων. Προβλέπεται μία υποχρεωτική τετραμηνιαία δοκιμασία αξιολόγησης σε κάθε μάθημα, αλλά ο κάθε εκπαιδευτικός θα μπορεί να επιλέξει τη μορφή της, δηλαδή αν θα γίνεται με ωριαίο διαγώνισμα, με κάποια συνθετική ή διαθεματική εργασία, με ομαδική εργασία. Επίσης, προβλέπεται η αξιολόγηση μέσω της δοκιμασίας της «ανεστραμμένης τάξης (flipped classroom)» όπως ορίζεται διεθνώς. Συγκεκριμένα, ο μαθητής θα καλείται να επεξεργαστεί ορισμένο εκπαιδευτικό υλικό και να παρουσιάσει ένα κομμάτι του μαθήματος της ημέρας στην τάξη. Μέσω των ρυθμίσεων αυτών θα δίνεται η ελευθερία στον εκπαιδευτικό να λαμβάνει αποφάσεις, χωρίς να υπερρυθμίζονται μέσω νόμου λεπτομέρειες όπως η ακριβής διάρκεια των ολιγόλεπτων τεστ, όπως γίνεται σήμερα.
Ωστόσο, σε σημείο αιχμής θα αναδειχθούν οι διατάξεις για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα εξής για τους εκπαιδευτικούς:
• Θα αξιολογούνται ανά τέσσερα χρόνια α) στη «γενική και ειδική διδακτική επάρκεια» από τον σύμβουλο εκπαίδευσης του εκάστοτε αντικειμένου, β) στο «παιδαγωγικό κλίμα και στη διαχείριση της τάξης» από τον διευθυντή του σχολείου.
• Θα αξιολογούνται ανά δύο χρόνια στο πεδίο της υπηρεσιακής «συνέπειας και επάρκειας» από τον σύμβουλο εκπαίδευσης και παιδαγωγικής ευθύνης και τον διευθυντή του σχολείου από κοινού.
• Καθένας θα αξιολογείται ατομικά σε 4βαθμη κλίμακα και θα χαρακτηρίζεται ως μη ικανοποιητικός, ικανοποιητικός, πολύ καλός, εξαιρετικός. Οι εκπαιδευτικοί που θα κρίνονται ως μη ικανοποιητικοί και ικανοποιητικοί θα οδηγούνται σε επιμόρφωση.
«Γιατί να αντιδράσει κάποιος σε αυτά;» ανέφερε στην «Κ» έμπειρος συνδικαλιστής, εννοώντας ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά «ποινή» για τους εκπαιδευτικούς που θα κριθούν μη ικανοποιητικοί. Το μόνο είναι πως θα υστερούν στη μοριοδότηση για διοικητικές θέσεις. Ο ίδιος τόνισε πως δεν υπάρχει ποσόστωση ανώτατης κατανομής των εκπαιδευτικών ανά αξιολογική κατηγορία. «Ολοι θα μπορούν να κριθούν πολύ καλοί ή εξαιρετικοί, δεν υπάρχει όριο», λέει ο συνδικαλιστής που έχει μακρά θητεία στις τάξεις του ΠΑΣΟΚ και θεωρεί τις ρυθμίσεις «απόλυτα εφαρμόσιμες, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι». Θα συμβεί αυτό; Οχι, αντιδράσεις θα υπάρξουν. Ηδη ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και συνδικαλιστικές παρατάξεις της Αριστεράς ακονίζουν τα μαχαίρια τους. «Δεν πρόκειται για νέες ιδέες αλλά για επανάληψη χρεοκοπημένων παιδαγωγικών αντιλήψεων του νεοφιλελεύθερου – “αγοραίου” σχολείου, με τις οποίες προάγονται ο ανταγωνισμός και η ανασφάλεια και όχι η ηρεμία και η συνεργασία στη σχολική ζωή. Επανέρχονται παλαιοκομματικά πρότυπα καθώς και ο αλήστου μνήμης “επιθεωρητισμός” με πρόσχημα την αξιολόγηση. Η μάχη για ένα δημοκρατικό, συμμετοχικό, συμπεριληπτικό σχολείο της γνώσης και της προκοπής θα δοθεί με ένταση μέσα και έξω από τη Βουλή», είπε ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης, προσθέτοντας ότι «η μάχη θα κριθεί στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, όταν θα ανοίξουν τον Σεπτέμβριο». Αρνητικές, με διαφορετική ρητορική, θα είναι και συνδικαλιστικές παρατάξεις όπως της Ν.Δ. και του ΚΙΝΑΛ.
Από την πλευρά της, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δηλώνει ότι «η Ελλάδα έχει το πιο συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα από όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Πάνω από το 80% των αποφάσεων για εκπαιδευτικά ζητήματα λαμβάνονται σε κεντρικό επίπεδο, ενώ κατά μέσον όρο στον ΟΟΣΑ το ποσοστό αυτό είναι 35%. Δείχνουμε εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας, οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα από όλους τις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών τους».