Σειρά ρυθμίσεων για την επιτάχυνση της λειτουργίας του κτηματολογίου και την επίλυση διαφόρων νομικών ζητημάτων που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια προβλέπει σχέδιο νόμου που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Μεταξύ άλλων προβλέπει ότι το κτηματολόγιο θα μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία του σε μια περιοχή προτού ολοκληρώσουν το έργο τους οι επιτροπές ενστάσεων (με «προσημείωση» των ακινήτων για τα οποία εκκρεμεί απόφαση), ενώ για την εκπρόθεσμη δήλωση ιδιοκτησιών που καταγράφηκαν ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» δεν θα είναι πια απαραίτητη η συναίνεση του Δημοσίου. Στο ίδιο σχέδιο νόμου ορίζεται ότι τα ΚΕΠ θα πρέπει να αναγνωρίζουν την ψηφιοποιημένη ιδιόχειρη υπογραφή.
Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης δόθηκε σε διαβούλευση έως τις 17 Ιουλίου και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Αύγουστο. Οι σημαντικότερες προβλέψεις του είναι οι εξής:
― Η μετάβαση από τα υποθηκοφυλακεία και τα μεταβατικά κτηματολογικά γραφεία (αυτά που λειτουργούν στο πλαίσιο κάποιου κτηματολογίου) στη νέα δομή του κτηματολογίου παίρνει παράταση ενός έτους, έως τις 17.1.2023.
― Παράταση ενός έτους, έως τις 31.12.2022, παίρνει και η διόρθωση των λαθών στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές των πρώτων προγραμμάτων κτηματογράφησης. Η ρύθμιση δεν αφορά όμως τις περιοχές όπου το κτηματολόγιο «έκλεισε» το 2018. Στις περιοχές αυτές το κτηματολόγιο έχει ξεκαθαρίσει ότι τα στοιχεία δεν μπορούν να «ανοίξουν» πάλι γιατί είναι ζήτημα ασφάλειας δικαίου, ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει μεγάλος αριθμός αγνώστου ιδιοκτήτη ακινήτων που βρίσκονται «εγκλωβισμένα» και θα έπρεπε να βρεθεί μια λύση.
• Για να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση του κτηματολογίου προβλέπεται ότι μετά την ολοκλήρωση της ανάρτησης και τη διόρθωση των πρόδηλων σφαλμάτων, μπορεί σε μια περιοχή το κτηματολόγιο να λειτουργήσει, χωρίς να έχουν εξεταστεί οι αντιρρήσεις. Τα ακίνητα για τα οποία έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις θα «προσημειώνονται» μέχρι να εκδοθεί απόφαση από την Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων (ώστε να είναι ενήμερος ο ενδιαφερόμενος) και θα επιτρέπεται κανονικά η μεταβίβασή τους, με την αίρεση ότι η απόφαση θα δεσμεύει τον νέο ιδιοκτήτη.
• Προβλέπεται η δημιουργία του «ηλεκτρονικού φακέλου ακινήτου», με σκοπό τη διευκόλυνση των δικαιοπραξιών. Πρόκειται για μια ηλεκτρονική πλατφόρμα (στην πύλη gov.gr), με την οποία ο συμβολαιογράφος (προφανώς με συναίνεση του ιδιοκτήτη του ακινήτου) θα αποκτά πρόσβαση σε περισσότερα από 17 ψηφιακά πιστοποιητικά, που είναι απαραίτητα σήμερα για μια μεταβίβαση. Πρόκειται για έγγραφα κτηματολογικά, φορολογικά (λ.χ. ασφαλιστική ενημερότητα, πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ, απόδειξη πληρωμής φόρου μεταβίβασης) και τεχνικά (λ.χ. βεβαίωση μηχανικού περί μη ύπαρξης αυθαίρετης κατασκευής στο ακίνητο, ενεργειακή κατάταξη). Στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που είναι απαραίτητος για τη μεταβίβαση ενός «καθαρού» ακινήτου – στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν αυθαιρεσίες, διεκδικήσεις, βάρη κ.λπ. η διαδικασία δεν μπορεί να επιταχυνθεί.
• Στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης δήλωσης ενός ακινήτου που καταχωρίσθηκε ως αγνώστου ιδιοκτήτη, δεν θα είναι απαραίτητη –όπως σήμερα– η συναίνεση του Δημοσίου για την απόδοσή του στον ιδιοκτήτη του. Το Δημόσιο θα ειδοποιείται αλλά αν δεν απαντήσει σε δύο μήνες θα θεωρείται ότι συναινεί. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να αποδείξει με δημόσια έγγραφα ότι το ακίνητο του ανήκει.
• Καθιερώνεται ο θεσμός του «κτηματολογικού διαμεσολαβητή» για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών και του κτηματολογικού εφέτη για την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων από εξειδικευμένους δικαστές.
• Δίνονται οικονομικά κίνητρα στους υποθηκοφύλακες για να ενταχθούν στον νέο φορέα του κτηματολογίου (επειδή η ανταπόκριση ήταν μικρή).
• Αναγνωρίζεται νομοθετικά η χρήση ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογραφής στις συναλλαγές των πολιτών με τα ΚΕΠ.