Η κοινή υπουργική απόφαση που ορίζει την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα για τους αιτούντες άσυλο από τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες ανθρώπους να ζουν στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά, χωρίς προστασία και έρμαια των λαθροδιακινητών, σύμφωνα με ευρωπαϊκές και ελληνικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, που οργάνωσαν σήμερα κοινή διαδικτυακή συνέντευξη τύπου για το συγκεκριμένο θέμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των οργανώσεων, η κοινή απόφαση των υπουργείων Μετανάστευσης και Εξωτερικών, αφορά περισσότερους από 67% των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα.
«Οι άνθρωποι, των οποίων το αίτημα απορρίπτεται, δεν θα έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα, θα βρίσκονται σε κίνδυνο κράτησης σε προαναχωρησιακά κέντρα», εξήγησε ο επιστημονικός υπεύθυνος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Αλέξανδρος Κωνσταντίνου και πρόσθεσε ότι «δεν θα έχουν πρόσβαση σε παροχές, στην αγορά εργασίας, παρά μόνο πολύ περιορισμένη πρόσβαση στο σύστημα υγείας, κάτι πολύ σημαντικό ιδιαίτερα εν μέσω πανδημίας».
Ο κ. Κωνσταντίνου παρατήρησε επιπλέον ότι η απόφαση αυτή πρέπει να συνδεθεί με την κατασκευή των κλειστών κέντρων στα νησιά και την ενδοχώρα.
Ο Καρλ Κοπ, διευθυντής ευρωπαϊκών υποθέσεων της γερμανικής οργάνωσης Pro Asyl, σχολίασε ότι «η συγκεκριμένη απόφαση θα δημιουργήσει χιλιάδες απορριφθέντες ανθρώπους χωρίς χαρτιά και αυτό θα είναι καλό νέο για τη βιομηχανία των λαθροδιακινητών». «Η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα «ακόμα και για τους Τούρκους πολίτες. Είναι μια χώρα που παράγει πρόσφυγες», συνέχισε ο ίδιος και κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να αποσύρει την απόφαση.
Επιπλέον, ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, περιέγραψε ότι «ένας αριθμός συνεπειών αυτής της απόφασης ήδη εμφανίζονται με περιπτώσεις ασυνόδευτων παιδιών που φεύγουν από δομές γιατί φοβούνται τι θα σημάνει γι’ αυτά η απόφαση στο μέλλον». Πρόσθεσε εξάλλου ότι «βλέπουμε και φοβόμαστε την αύξηση του αριθμού των ανθρώπων χωρίς χαρτιά σε μια παρατεταμένη κατάσταση ανασφάλειας, κράτησης και αδράνειας που προκαλεί πολλά ζητήματα και παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Επίσης, ο κ. Παπαγιαννάκης σχολίασε ότι οι μόνες δύο χώρες που αναγνώρισαν νομικά την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα «είναι η Ελλάδα και η Ουγγαρία και αυτό πολιτικά έχει τη σημασία του για το πώς αυτή η κυβέρνηση χειρίζεται την κατάσταση τα τελευταία δύο χρόνια».
Η δικηγόρος της Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο, Μαριάννα Τζεφεράκου, υπογράμμισε ότι η ελληνική κυβέρνηση άρχισε να εφαρμόζει γρήγορα αυτή την απόφαση, «χωρίς καν να έχει τη διαβεβαίωση της Τουρκίας ότι οι άνθρωποι των οποίων το αίτημα θα απορριφθεί, θα γίνουν δεκτοί από τη γειτονική χώρα. Οπότε χιλιάδες άνθρωποι θα είναι σε κατάσταση limbo ή σε κράτηση, εκτεθειμένοι σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκμετάλλευση». Με τη νέα διαδικασία, συνέχισε η κ. Τζεφεράκου, οι αιτούντες ρωτούνται μόνο για το λόγο για τον οποίο έφυγαν από την Τουρκία «και όχι για το λόγο που εγκατέλειψαν την χώρα καταγωγής τους, με αποτέλεσμα να μην αναδεικνύεται η ευαλωτότητά τους».
Η ίδια εξήγησε ότι μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί αποφάσεις με τη νέα νομοθεσία μόνο σε πρώτο βαθμό και εκκρεμούν υποθέσεις στις επιτροπές Προσφυγών και εξέφρασε την ελπίδα, «οι δικαστές σε δεύτερο βαθμό και στα διοικητικά δικαστήρια να είναι αρκετά γενναίοι και να προστατεύσουν τους πρόσφυγες αποφασίζοντας ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής τρίτη χώρα. Συμπλήρωσε εξάλλου ότι οι οργανώσεις θα εξαντλήσουν όλα τα μέσα προσφυγής κατά των απορριπτικών αποφάσεων, στις επιτροπές Προσφυγών, στα διοικητικά δικαστήρια, καθώς και στα ευρωπαϊκά και διεθνή δικαστήρια.
Ο Χρήστος Λαζαρίδης, υπεύθυνος επικοινωνίας του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, περιέγραψε ότι μετά τη δημοσίευση της απόφασης 50 Αφγανοί συγκεντρώθηκαν σε γνωστή πλατεία του κέντρου της Αθήνας με την ανησυχία ότι το αίτημα ασύλου τους θα απορριφθεί.
Στη συνέντευξη τύπου μίλησαν και δύο αιτούσες άσυλο, που επηρεάζονται από την πρόσφατη απόφαση. Η Α.Β. περιέγραψε ότι η απόφαση αυτή έχει δημιουργήσει πολύ άγχος στους πρόσφυγες, ενώ κάποιοι έχουν νυχτερινούς εφιάλτες ή ψυχολογικά προβλήματα. «Είναι πολύ δύσκολο να ζεις σε μια κατάσταση, στην οποία δεν βλέπεις το μέλλον σου», είπε χαρακτηριστικά.
Η Κάθριν Γούλαρντ, γενική γραμματέας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους, παρατήρησε ότι η Τουρκία «δεν είναι ασφαλής χώρα, γιατί δεν προσφέρει ένα επίπεδο προστασίας αντίστοιχο με τη Σύμβαση για την Προστασία των Προσφύγων», ενώ υπενθύμισε ότι η Τουρκία «κάνει ήδη αρκετά και ήδη φιλοξενεί περισσότερους πρόσφυγες από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο».
Η κ. Γούλαρντ επισήμανε επίσης ότι υπάρχουν δύο κύριες ανησυχίες για την Ελλάδα, «η έλλειψη συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία στην πράξη, με παραβιάσεις δικαιωμάτων, όπως με τις επαναπροωθήσεις ή τις συνθήκες υποδοχής», καθώς και «οι συχνές αλλαγές στη νομοθεσία που μειώνουν την προστασία». Επιπλέον, υπογράμμισε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα έρχεται ως αποτέλεσμα «της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα ως άμεσο αποτέλεσμα της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας».
Τέλος, ο Γιώργος Δαφνής, από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υπογράμμισε ότι ο διεθνής οργανισμός υποστηρίζει την επί της ουσίας εξέταση των αιτημάτων ασύλου, ενώ έχει ζητήσει από το ελληνικό υπουργείο να διευκρινίσει την αιτιολόγηση γύρω από το χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας, αλλά και να επανεξετάσει την εκτεταμένη χρήση των ταχέων διαδικασιών.
ΑΠΕ – ΜΠΕ