Ένα από τα πιο όμορφα ελληνικά τεχνουργήματα της αρχαϊκής περιόδου, ο «σκαραβαίος του Ιωνίδη», προκαλεί τον θαυμασμό αλλά και ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που κατέληξε στον οίκο δημοπρασιών Christie’s, στη Νέα Υόρκη.
Όπως αναφέρει ο ιστότοπος «The Art Newspaper», τον Απρίλιο του 2021, ο οίκος Christie’s πούλησε στη Νέα Υόρκη τον σκαραβαίο του 6ου αιώνα π.Χ., έναντι 250.000 δολαρίων. Από τη μία πλευρά, το έργο απεικονίζει έναν νεαρό δρομέα, ο οποίος κρατάει στα χέρια του ένα κύπελλο και μια κανάτα και από την άλλη έναν σκαραβαίο.
Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα γύρω από την πώληση του «ωραιότερου σκαραβαίου της αρχαϊκής περιόδου», καθώς φέρεται να είχε απαγορευτεί η έξοδός του από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με την έρευνα του δημοσιογράφου Ντάνιελ Κάσαντι, το 1983 ο Βρετανός Tόμας Χένεϊτζ, βιβλιοπώλης και ειδικός σε χαραγμένους πολύτιμους λίθους, πούλησε τον σφραγιδόλιθο από καρνεόλη (ημιπολύτιμος λίθος), σε σχήμα σκαραβαίου, σε έναν Αμερικανό συλλέκτη για 71.380 λίρες (σχεδόν 250.000 λίρες σήμερα).
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, που παρουσιάζει η «The Art Newspaper», η Επιτροπή Ελέγχου των Εξαγωγών Εργων Τέχνης και Αντικειμένων Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος του Ηνωμένου Βασιλείου αρνήθηκε στον πωλητή την άδεια εξαγωγής του για τουλάχιστον 10 χρόνια ή έως ότου «προκύψουν νέοι ουσιώδεις παράγοντες».
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή συμβούλευσε τη βρετανική κυβέρνηση σχετικά με το αν ένα πολιτιστικό αντικείμενο που προορίζεται για εξαγωγή είναι εθνικός θησαυρός, οπότε σταματά να διασφαλίζεται η διατήρησή του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με την προέλευση του σκαραβαίου στον ιστότοπο του Christie’s, ο πολύτιμος λίθος περιήλθε στα χέρια του συλλέκτη της Νέας Υόρκης «μέχρι το 1986» -πριν από το τέλος της δεκαετούς περιόδου.
Ο Χένεϊτζ αρνήθηκε να σχολιάσει, επειδή ο σκαραβαίος αποτελεί μέρος έρευνας της αρχής και της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνειακής Επιβολής (ICE) των ΗΠΑ, ενώ η φορολογική αρχή HMRC του Ηνωμένου Βασιλείου δεν μπορούσε «ούτε να επιβεβαιώσει ούτε να διαψεύσει οποιαδήποτε έρευνα».
Σε ό,τι αφορά τον Christie’s, εκπρόσωπος που ερωτήθηκε αν ο οίκος δημοπρασιών γνώριζε ότι ο σκαραβαίος ενδεχομένως να πωλήθηκε χωρίς άδεια εξαγωγής, επέλεξε να «απέχει από τον σχολιασμό».
Με πληροφορίες από The Art Newspaper