Η προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων διαρκής μέριμνα μιας ευνομούμενης πολιτείας

Η προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων διαρκής μέριμνα μιας ευνομούμενης πολιτείας

4' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Mε πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και ειδικότερα του κατέχοντος το σχετικό χαρτοφυλάκιο Υφυπουργού Δικαιοσύνης κ. Γεωργίου Κώτσηρα, συστάθηκε ειδική Ομάδα Εργασίας για την προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, με σκοπό την συνολική αποτύπωση και αξιολόγηση της κατάστασης στη χώρα μας, επί του θέματος αυτού.

Η πρωτοβουλία αυτή είναι επιτακτικά αναγκαία και πολλά υποσχόμενη. Προτεραιότητα του Γραφείου του Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων αποτελεί διαχρονικά η ολιστική υποστήριξη των θυμάτων αυτού του εγκλήματος που πλήττει όχι μόνο θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και την ίδια τη δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή.

Είναι γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχει σταδιακά επιτευχθεί η δημιουργία ενός εναρμονισμένου με τα ενωσιακά και διεθνή κείμενα και ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου για την προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, την εφαρμογή του οποίου διασφαλίζει η λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς για την Προστασία Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων (ΕΜΑ). [1]

Ενδεικτική του θυματοκεντρικού χαρακτήρα της οικείας νομοθεσίας είναι η αποσύνδεση της συνεργασίας του θύματος με τις διωκτικές αρχές από την προστασία του, ώστε οι υπηρεσίες προστασίας να παρέχονται χωρίς την προϋπόθεση να καταθέσει για παράδειγμα ως μάρτυρας. Βέβαια δεν παραβλέπεται η σημασία της αποτελεσματικής δίωξης των δραστών, ούτε τελεί η τελευταία σε αντιθετική σχέση με την προστασία του θύματος. Προτεραιοποιείται όμως η άνευ όρων προστασία των δικαιωμάτων του, έναντι της εξαναγκαστικής εργαλειοποίησής του ως μάρτυρα. Πρέπει να σημειωθεί εξάλλου ότι τα θύματα που θα πλαισιωθούν και θα νιώσουν ασφαλή είναι πιο πιθανό να συνεργαστούν με την αστυνομία χωρίς να επαναθυματοποιηθούν, λαμβάνοντας υπόψη και τις ειδικές δικονομικές προβλέψεις για τα δικαιώματά τους κατά τη διάρκεια των ποινικών διαδικασιών (π.χ. ανάγνωση της κατάθεσής τους στο ακροατήριο).

Είναι βέβαιο ότι πάντοτε υπάρχουν περιθώρια είτε βελτίωσης της νομοθεσίας είτε επέκτασης των καλών πρακτικών και επισήμανσης τυχών ασυνεχειών ή στρεβλώσεων σε σχέση με τις πρακτικές των αρμοδίων οργάνων. Στο πλαίσιο παρακολούθησης των υποθέσεων που αναφέρονται στον ΕΜΑ, συγκεντρώνονται στοιχεία μεταξύ άλλων και για την εξέλιξη των περιστατικών τόσο στο πεδίο της προστασίας των θυμάτων, όσο και της τυχόν δικαστικής εξέλιξης της υπόθεσής τους. Αντίστοιχα το ΓΕΘΕΙΣ, στο πλαίσιο της αγαστής συνεργασίας του με την Ελληνική Αστυνομία, όσο και με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των υποθέσεων, σε επίπεδο αριθμού σχηματιζόμενων δικογραφιών, καταδικών σε α’ και β’ βαθμό, καθώς και έκδοσης πράξεων χαρακτηρισμού των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων (επίσημη αναγνώρισή τους από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών). 

Διαρκές ζητούμενο παραμένει η αύξηση των διώξεων, με δεδομένη την παραδοχή ότι η εμπορία ανθρώπων παραμένει εν πολλοίς ένα «αόρατο» έγκλημα, γι’ αυτό και η «Αντιμετώπιση της νοοτροπίας της ατιμωρησίας» των διακινητών είναι μέρος της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2021-2025 για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.

Αυτό που προσδοκούμε από την συμμετοχή μας στην Ομάδα Εργασίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η διαμόρφωση ενός forum επικοινωνίας, ζύμωσης και διαμόρφωσης κατευθυντήριων οδηγιών από τους συναρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες.  Η σύνθεση της Ομάδας Εργασίας με την συμμετοχή εκπροσώπων της Αστυνομίας, της Εισαγγελίας, των Δικαστών, του ΓΕΘΕΙΣ και της ομάδας του ΕΚΚΑ που υποστηρίζει τη λειτουργία του ΕΜΑ, την καθιστά κατάλληλη για να εκτιμήσει συνολικά την εφαρμογή του υπάρχοντος Νομικού πλαισίου για τη δίωξη των δραστών της εμπορίας ανθρώπων,  εντοπίζοντας και σημεία που χρήζουν τροποποίησης ή  βελτίωσης. Η τεκμηριωμένη ανάλυση της κατάστασης προφανώς θα αναδείξει καλές πρακτικές, αλλά και αδυναμίες κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, ώστε να καταλήξει σε  συστάσεις /σύνταξη σχετικών οδηγιών προς όσους καλούνται να εφαρμόσουν το νόμο και σε προτάσεις νομοθετικών πρωτοβουλιών. 

Το Γραφείο μας θα συμμετέχει στην Ομάδα Εργασίας και θα συνεχίσει να παρέχει κάθε υποστήριξη στις συναρμόδιες υπηρεσίες και Αρχές για την επίτευξη του κοινού στόχου που είναι η εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων, αλλά και η πραγματική πρόσβαση των θυμάτων της στα δικαιώματα που κατοχυρώνει το νομικό μας πλαίσιο.

Θέματα αιχμής τα οποία φιλοδοξούμε να συζητήσουμε διεξοδικά και να προτείνουμε παρεμβάσεις των Αρχών στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους, είναι μεταξύ άλλων τα εξής: 

·       Επανεξέταση του νομικού πλαισίου για την αποζημίωση θυμάτων εγκληματικών πράξεων, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα ελάχιστες αιτήσεις θυμάτων εμπορίας ανθρώπων έχουν υποβληθεί σχετικά στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης και καμία εξ αυτών δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις που τάσσει ο Ν. 3811/2009.

·       Συντονισμός των αρμοδίων υπηρεσιών για τον εντοπισμό περιπτώσεων εργασιακής εκμετάλλευσης, ο «σκοτεινός» αριθμός των οποίων εκτιμάται ότι παραμένει αυξημένος.

·        Βελτίωση μεθόδων στην τήρηση στατιστικών στοιχείων, κυρίως σε σχέση με τον σχηματισμό δικογραφιών και την πορεία τους μέχρι την τελεσίδικη/αμετάκλητη κρίση των δικαστηρίων.

·       Εντοπισμός αναγκών εκπαίδευσης των εμπλεκομένων επαγγελματιών (δικαστών, αστυνομικών, δικηγόρων κλπ.).

·       Εντατικοποίηση των προσπαθειών για τον έγκαιρο εντοπισμό θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, με έμφαση στους πληθυσμούς που εισέρχονται παράτυπα από χερσαία και θαλάσσια σύνορα.

H εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων ως στόχος, αλλά και η πραγματική πρόσβαση των θυμάτων της στα δικαιώματα που κατοχυρώνει το νομικό  πλαίσιο μιας ευνομούμενης Πολιτείας πρέπει να αποτελέσει διαρκή μέριμνα των θεσμών και σ’ αυτή την πρόκληση οφείλουμε να ανταποκριθούμε.

[1] Τον ΕΜΑ διαχειρίζεται το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και τη λειτουργία του Μηχανισμού εποπτεύει και συντονίζει το ΓΕΘΕΙΣ.

Ο Ηρακλής Μοσκώφ είναι Εθνικός Εισηγητής για την καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή