Προτού προλάβει να στεγνώσει το μελάνι από τα ρεπορτάζ για τις πολύκροτες γυναικοκτονίες στα Γλυκά Νερά και στη Φολέγανδρο, ακόμα δύο συμβάντα, απίστευτης αγριότητας, έλαβαν χώρα τις προηγούμενες μέρες. Με φονικό όπλο ένα μαχαίρι δύο άνδρες επιτέθηκαν στις συζύγους τους – η μία γυναίκα κατέληξε στα χέρια του δράστη, η δεύτερη σώθηκε χάρη στην έγκαιρη επέμβαση της Αστυνομίας. Στην περίπτωση της 31χρονης, που βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της στη Δάφνη, η ολιγωρία των αστυνομικών αρχών απεδείχθη μοιραία, καθώς περίοικος φαίνεται να είχε καταγγείλει προ ημερών την ενδοοικογενειακή βία, αλλά οι αρμόδιοι αστυνομικοί «δεν έπραξαν τα δέοντα» [σ.σ. οι δύο αστυνομικοί έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα].
Η βίαιη συμπεριφορά κρυβόταν ανέκαθεν πίσω από τις κλειστές πόρτες, θα ισχυριστούν οι παλαιότεροι. Αυτό, όμως, που τώρα αλλάζει είναι η στάση των άλλων, που πλέον δεν αρκούνται στο να κρυφακούν τους τσακωμούς από τον από πάνω όροφο και να κάνουν τον σταυρό τους, αλλά αναλαμβάνουν δράση, καλούν το «100» ή γνέφουν με νόημα στο θύμα «αν χρειαστείς κάτι, εγώ είμαι εδώ». Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., το Σάββατο 31 Ιουλίου έγιναν 30 καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία και ακολούθως 14 συλλήψεις. «Την Κυριακή 1η Αυγούστου οι καταγγελίες έφτασαν τις 41 και οι συλλήψεις τις 29», αναφέρει στην «Κ» η κ. Σοφία Κυριάκου, επικεφαλής του Τμήματος Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Διεύθυνσης Γενικής Αστυνόμευσης του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. Υπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβριο του 2019 ιδρύθηκε το εν λόγω τμήμα, με 73 παραρτήματα σε όλη τη χώρα, ενώ έχει ανακοινωθεί η έναρξη λειτουργίας πιλοτικών γραφείων εντός των Α.Τ. με στόχο την καλύτερη διαχείριση των περιστατικών. Η ερμηνεία της αύξησης των καταγγελιών είναι πολυπαραγοντική· το κίνημα #MeToo έχει βοηθήσει να «ανοίξουν τα στόματα», αλλά ταυτόχρονα οι συνθήκες της πανδημίας έχουν πυροδοτήσει περαιτέρω βίαιες συμπεριφορές. «Ο Ιούλιος του 2020 ήταν ο μήνας με τις περισσότερες καταγγελίες – 618», προσθέτει η ίδια, «ωστόσο αν συγκρίνουμε το πρώτο πεντάμηνο του 2020 με εκείνο του 2021 δυστυχώς σημειώθηκαν περισσότερες ανθρωποκτονίες σε ενδοοικογενειακό πλαίσιο, δώδεκα έναντι οκτώ».
Ποιες είναι, όμως, οι κινήσεις στις οποίες πρέπει να προχωρήσουμε αν αντιληφθούμε ότι κάποιος/α βρίσκεται σε κίνδυνο; «Αν αυτό που θέλετε να καταγγείλετε συμβαίνει εκείνη τη στιγμή, καλείτε το 100, ώστε η παρέμβαση να είναι άμεση», απαντά η ίδια. «Σεβόμαστε την ανωνυμία του καταγγέλλοντος, αλλά χρειαζόμαστε κάποιες συντεταγμένες για να δράσουμε, π.χ. μια οδό και ένα κουδούνι των εμπλεκομένων». Αν, ωστόσο, θέλετε να καταγγείλετε κάτι που δεν έχει χαρακτήρα κατεπείγοντος, μπορείτε να απευθυνθείτε στο εξειδικευμένο τμήμα της ΕΛ.ΑΣ. που διαθέτει σχετική τεχνογνωσία.
«Πολλοί άνθρωποι αμφιταλαντεύονται, διότι ως αυτήκοοι μάρτυρες δεν έχουν πλήρη γνώση της κατάστασης και δεν νιώθουν σίγουροι για την καταγγελία», επισημαίνει η κ. Κυριάκου. «Ακούν π.χ. δυνατές φωνές γονιού προς παιδί, αλλά δεν γνωρίζουν αν ταυτόχρονα ασκείται και σωματική βία».
Η κ. Κυριάκου πιστεύει στη συμβολή της καταγγελίας, ακόμα και μακροπρόθεσμα. «Στην Αστυνομία λέτε όσα γνωρίζετε και εμείς θα προχωρήσουμε σε διερεύνηση βάσει πρωτοκόλλου», εξηγεί. «Ακόμα και όταν ενώπιον της Αστυνομίας το θύμα δεν λέει την αλήθεια από φόβο, τα όργανα προβαίνουν σε συστάσεις στον εν δυνάμει θύτη, ενώ κρατούν στο αρχείο την καταγγελία». Αλλωστε και μόνο η παρουσία αστυνομικών στο κατώφλι του διαμερίσματος ή της πολυκατοικίας συχνά δίνει ένα ηχηρό μήνυμα στον δράστη, που ως επί το πλείστον επιτίθεται προς τον πιο αδύναμο, αλλά θορυβείται ενώπιον του ισχυρού.
Απαντήσεις
Προσεχώς θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα της Αστυνομίας πληροφορίες σχετικά με όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε. «Θα απαντήσουμε στα συνηθέστερα ερωτήματα που μας θέτουν», τονίζει η κ. Κυριάκου. «Πολλοί αγνοούν την έννοια του αυτεπάγγελτου, άλλοι δεν αντιλαμβάνονται καν ότι αυτό που υφίστανται είναι ενδοοικογενειακή βία».