Προσπαθούσαν να μοιράζουν τη μέρα στη μέση. Δώδεκα ώρες βάρδιας στα εναλλασσόμενα μέτωπα της φωτιάς στην Αττική και άλλες τόσες στα μετόπισθεν εν αναμονή για το επόμενο σήμα, αλλά υπό τις παρούσες συνθήκες ακόμη και αυτό το πρόγραμμα έμοιαζε αδύνατο. Στη Νέα Ερυθραία, στον σταθμό της Ομάδας Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών, όσο η φωτιά συνέχιζε την προέλασή της ανεξέλεγκτη μέσα σε δάση και οικισμούς, ένιωθες ότι δεν υπήρχε περιθώριο για παύση. Το έβλεπες στις καπνισμένες στολές και στις φθαρμένες μπότες όσων επέστρεφαν από την πρώτη γραμμή, αλλά και στα ξάγρυπνα μάτια ολόγυρα. Το άκουγες και στον ασύρματο που δεν σιγούσε. Κάθε τόσο διαβιβάζονταν εντολές για νέα κινητοποίηση.
«Δύο φορές εγκλωβιστήκαμε», λέει ο Χριστόφορος Παναγόπουλος για μία από τις πολύωρες μάχες που έδωσαν στις 5 Αυγούστου. «Δεκαεπτά χρόνια εθελοντής, νόμιζα ότι εδώ τελειώνουν όλα».
«Το πυροθερμικό φορτίο ήταν φοβερό. Κάθε δεύτερη βολή ήταν αυτοπροστασίας»
Εστιάτορας στο επάγγελμα, ο κ. Παναγόπουλος έχει κληθεί μαζί με άλλους εθελοντές της ομάδας να ενισχύσει συμπληρωματικά το μόνιμο προσωπικό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε πολλές μεγάλες φωτιές στο παρελθόν. Αυτές τις ημέρες όμως, όπως είχε πλέον εξελιχθεί η πυρκαγιά στην Αττική, το μέτωπο στο οποίο έπρεπε να δράσουν έμοιαζε αχανές. «Παρότι δεν είχε αέρα, η φωτιά διαμόρφωνε το δικό της μικροκλίμα. Σε μια επιχείρηση την κυνηγούσαμε για τρεις ώρες. Μόλις στήναμε σε ένα σημείο γύριζε και άλλαζε κατεύθυνση», λέει. «Το πυροθερμικό φορτίο ήταν φοβερό. Κάθε δεύτερη βολή ήταν αυτοπροστασίας. Εριχνα μία στο μέτωπο και μία βολή διαβροχής για να μην καούμε».
Η συγκεκριμένη ομάδα δεν είναι η μόνη που βοηθάει με όσες δυνάμεις διαθέτει την Πυροσβεστική. Αντίστοιχα εθελοντικά κλιμάκια έχουν κινητοποιηθεί στη Ροδόπολη, στις Αφίδνες, στον Αγιο Στέφανο, στην Εύβοια και στην Αρχαία Ολυμπία, αλλά και σε όλα τα ανοιχτά πύρινα μέτωπα της χώρας. Οι πυρκαγιές συνέχιζαν ακάθεκτες το έργο τους επί ημέρες καίγοντας δεκάδες χιλιάδες στρέμματα σε όλη την επικράτεια, ενώ ένας 38χρονος εθελοντής στην Ιπποκράτειο Πολιτεία έχασε τη ζωή του την Παρασκευή από πτώση στύλου της ΔΕΗ. Οι εθελοντές επιχειρούσαν υπό αντίξοες συνθήκες, με ελάχιστο ύπνο, εκτεθειμένοι στον κίνδυνο.
Οπως έγινε γνωστό από το υπουργείο Υγείας, δύο εθελοντές δασοπυροσβέστες άλλης ομάδας που βρίσκονταν στο Κρυονέρι διακομίσθηκαν το βράδυ της Πέμπτης στο ΚΑΤ, διασωληνώθηκαν και νοσηλεύονταν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Εφεραν κυρίως αναπνευστικά εγκαύματα από εισπνοή καπνού. Ο ένας εξ αυτών ήταν σε πιο σοβαρή κατάσταση καθώς είχε και εξωτερικά εγκαύματα. Αλλοι δύο εθελοντές νοσηλεύονταν στο ίδιο νοσοκομείο την Παρασκευή με ελαφρά εγκαύματα στα χέρια.
Οι εθελοντές στον σταθμό της Νέας Ερυθραίας, όπως και άλλοι σαν και αυτούς ανά την Ελλάδα, έχουν αφήσει τις δουλειές τους ή έχουν διακόψει τις διακοπές τους για να ριχτούν στη μάχη. Στην Ομάδα Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών που επισκέφθηκε η «Κ» στη Νέα Ερυθραία αριθμούν συνολικά 58 μέλη, εκ των οποίων έξι είναι γυναίκες. Οι περισσότεροι είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι σε εταιρείες, ένας εργάζεται ως τσαγκάρης και αρκετοί είναι ελεύθεροι επαγγελματίες. Η ομάδα δημιουργήθηκε πριν από δύο δεκαετίες από φίλους που τότε ήθελαν να προστατέψουν το δάσος Μορτερό και άλλους πνεύμονες πρασίνου στην ευρύτερη περιοχή.
«Αν βάλεις κάτω τον χάρτη και δεις τι έχει καεί είναι αδιανόητο»
Οπως λέει ο Γιώργος Δερτιλής, ένας εκ των εθελοντών, στο ξεκίνημα ήταν «μια παρέα με τζιν και κοντομάνικα» και στην πορεία απέκτησαν όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό και την εξειδίκευση. Διαθέτουν τρία οχήματα πυρόσβεσης και ένα πιο ευέλικτο 4×4, ικανό για πρώτη προσβολή στη φωτιά, ενώ σε κάθε εθελοντή αντιστοιχούν δύο στολές. Εχουν όλοι εκπαιδευτεί, ορισμένοι εξ αυτών και στο εξωτερικό. Αυτές τις ημέρες μεγάλη είναι και η προσφορά που δέχονται από πολίτες. Τους φέρνουν νερά, σάντουιτς και ηλεκτρολύτες. Κατά την παραμονή της «Κ» στον σταθμό τους δέχονταν και τηλεφωνήματα από άτομα που ρωτούσαν πώς γινόταν να προσφέρουν έμπρακτα, αλλά τους εξηγούσαν ότι μόνο εκπαιδευμένα μέλη μπορούν να επιχειρήσουν.
Ο κ. Δερτιλής είναι 27 ετών και συμμετέχει στην ομάδα εδώ και μία δεκαετία. Την πρώτη φορά που μπήκε σε όχημα όπως λέει, στα 17 του, ήταν με την έγγραφη συναίνεση των γονέων του. Το πρωί που τον συναντάμε έχει κλείσει μόλις δύο ώρες ύπνου. Ολη τη νύχτα μέχρι και την αυγή επιχειρούσε κοντά στην εθνική οδό. Προσπαθούσε μαζί με τους υπόλοιπους εθελοντές και τα μέλη άλλων κλιμακίων να συγκρατήσει τη φωτιά για να μην περάσει από την πλευρά της Δροσοπηγής προς τον Αγιο Στέφανο. «Ούτε εκεί που ήμασταν επαρκούσαν οι δυνάμεις. Πέρασε η φωτιά και επικεντρωθήκαμε στο να σώσουμε κάποια σπίτια. Σώσαμε δύο», λέει. «Αυτή η φωτιά είναι σαν να μην έχει έναν μπούσουλα. Αν βάλεις κάτω τον χάρτη και δεις τι έχει καεί είναι αδιανόητο».
Ο Κίμωνας Παντελίδης, πρόεδρος της εθελοντικής ομάδας, περιγράφει πώς ενήργησαν στη νέα πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει την Πέμπτη στα Βασιλικά Πάρνηθας. Λέει ότι αρχικά προσπάθησαν να βρουν ένα στρατηγικό σημείο για να τοποθετηθούν. «Τα περισσότερα οχήματα είχαν προσεγγίσει από μια αντιπυρική ζώνη από το Κρυονέρι και υπήρχε συνωστισμός. Οταν εμείς επιχειρήσαμε να ανέβουμε θεωρήσαμε ότι ήταν επικίνδυνο εκεί και καταλήξαμε στην οδό Ρέρα στις Αφίδνες, εκεί όπου τελείωναν τα πεύκα και ξεκινούσε ο οικισμός. Θεωρήσαμε ότι ήταν πιο στρατηγικό σημείο γιατί είχε χαμηλή βλάστηση για να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε την πυρκαγιά εκεί και να μην επεκταθεί στα σπίτια», λέει.
Οπως εξηγεί, βρήκαν ένα σπίτι στα σύνορα με το δάσος, άντλησαν νερό από την πισίνα του για να έχουν συνεχή παροχή και προσπαθούσαν να ελέγξουν την περίμετρο της οικίας για να μην καεί. Αλλες δυνάμεις είχαν διασπαρεί σε διαφορετικά σημεία. Ο κ. Παντελίδης λέει ότι κατάφεραν να σώσουν ένα σπίτι, όμως σε άλλα σημεία πέρασαν οι φλόγες και κάηκαν κατοικίες. Ο εθελοντής δασοπυροσβέστης Απόλλων Γερόλυμπος που επιχειρούσε μαζί του μιλάει για το πόσο χαμηλή ήταν η υγρασία και πόσο γρήγορα άρπαζε και προχωρούσε η φωτιά.
«Τα εναέρια που επιχειρούσαν δεν είχαν μέγιστο αποτέλεσμα. Είχε μεγάλη δυναμική η πυρκαγιά και από τη στιγμή που αναπτύχθηκε και είχε ανοίξει, κάναμε damage control στα σημεία που μπορούσαμε να ελέγξουμε με πιο χαμηλή βλάστηση», λέει ο κ. Παντελίδης. Η κουβέντα μας διακόπτεται απότομα όταν λαμβάνουν ένα σήμα για απεγκλωβισμό πολίτη. Αφού ολοκληρώσουν αυτή την αποστολή δεν επιστρέφουν στη βάση, ένα νέο σήμα τους καλεί ξανά στη φωτιά, πρέπει να σπεύσουν σε ακόμη μία αναζωπύρωση.