Το υγειονομικό «αποτύπωμα» του Δεκαπενταύγουστου στην εξέλιξη της πανδημίας, που θα κρίνει εν πολλοίς το φετινό φθινόπωρο και τον βαθμό ελευθερίας μας, περιμένουν οι ειδικοί επιστήμονες. Το καλό σενάριο θα είναι να μείνει σταθερός ο αριθμός των κρουσμάτων στα τωρινά, υψηλά επίπεδα, όπου κατά μέσο όρο καταγράφονται 2.650 νέα κρούσματα σε καθημερινή βάση. Η κορύφωση ωστόσο της κινητικότητας του πληθυσμού, οι εορτασμοί και τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου και το πολύ μεταδοτικό στέλεχος «Δέλτα» προϊδεάζουν για αύξηση των κρουσμάτων το αμέσως επόμενο διάστημα, η οποία πάντως δεν θα είναι εκθετική και θα μπορεί να τη διαχειριστεί το σύστημα υγείας.
Στο πλαίσιο αυτό οι ειδικοί επιστήμονες απευθύνουν νέα έκκληση σε όσους δεν έχουν εμβολιασθεί να προγραμματίσουν ακόμα και τώρα ραντεβού για εμβόλιο, συνιστούν τη χρήση μάσκας ακόμα και στα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου και εφιστούν την προσοχή όσων επιστρέφουν από τις διακοπές, να περιορίζουν τις επαφές τους για τουλάχιστον μία εβδομάδα στις απολύτως απαραίτητες και να κάνουν τουλάχιστον δύο αυτοδιαγνωστικά τεστ τη 2η και την 5η ημέρα μετά την επιστροφή, για να διασφαλίσουν ότι μαζί με τα σουβενίρ των διακοπών δεν έφεραν και τον κορωνοϊό.
Ο φετινός Αύγουστος είναι πολύ διαφορετικός από τον περυσινό. Από τη μια οι επιδημιολογικοί δείκτες είναι χειρότεροι, από την άλλη το οπλοστάσιο είναι μεγαλύτερο με εμβόλια, τεστ αλλά και εμπειρία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 5 Αυγούστου 2020 είχαν καταγραφεί 124 κρούσματα της COVID-19 –μόλις ένα στις Κυκλάδες–, ένας θάνατος ασθενή με κορωνοϊό, 13 ασθενείς νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι και είχαν διενεργηθεί 9.874 τεστ. Αντίστοιχα, την περασμένη Πέμπτη 5 Αυγούστου, καταγράφηκαν 2.800 νέα κρούσματα -86 στις Κυκλάδες-, 12 θάνατοι, 192 διασωληνωμένοι και διενεργήθηκαν 105.525 εργαστηριακά τεστ. Επιπροσθέτως, δηλώθηκαν τη συγκεκριμένη ημέρα ηλεκτρονικά τα αποτελέσματα 87.943 αυτοδιαγνωστικών τεστ, 5.767.713 πολίτες είχαν εμβολιαστεί έστω με μία δόση και το πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος «Δέλτα» αφορούσε τουλάχιστον το 70% των πρόσφατων λοιμώξεων.
«Τις τελευταίες ημέρες παρατηρούμε μια σταθεροποίηση της επιδημίας αλλά σε υψηλά επίπεδα, της τάξης των 2.650 ημερήσιων κρουσμάτων. Το ευχάριστο είναι ότι σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπως η Μύκονος, η Θήρα, η Πάρος, η Τήνος, βλέπουμε τώρα μία μικρή αποκλιμάκωση της επιδημίας. Το ίδιο παρατηρείται και στην Αττική, όπου η αποκλιμάκωση οφείλεται σε μείωση του πληθυσμού λόγω των διακοπών», σημειώνει στην «Κ» ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής στο Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Δημήτρης Παρασκευής. Οπως επισημαίνει, «το στοίχημα είναι πώς θα εξελιχθεί το κύμα μέσα στον Αύγουστο και κυρίως τον Δεκαπενταύγουστο, όπου παρατηρείται διαχρονικά μεγάλη κινητικότητα του πληθυσμού σε όλη την επικράτεια, υπάρχει χαλάρωση στην τήρηση των μέτρων, ενώ φέτος διοργανώνονται εορτασμοί και πανηγύρια που πέρυσι είχαν απαγορευτεί».
Ο κ. Παρασκευής τονίζει πως «η εκτίμηση είναι ότι είτε θα δούμε σταθεροποίηση της επιδημίας στα σημερινά υψηλά επίπεδα είτε μία ήπια σχετικά αύξηση των επιδημιολογικών δεικτών». Και εξηγεί: «Το τέταρτο κύμα οφείλεται κυρίως σε άτομα μικρής ηλικίας, στη μεγάλη πλειονότητά τους ανεμβολίαστα που συγχρωτίστηκαν σε κέντρα διασκέδασης με εκατοντάδες ή και χιλιάδες θαμώνες. Στον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου συμμετέχουν παραδοσιακά και πιο μεγάλης ηλικίας άτομα, που σε έναν σχετικά μεγάλο βαθμό είναι εμβολιασμένα. Αν και ο κίνδυνος διασποράς παραμένει υψηλός, δεν θα υπάρξουν παρόμοιες συνθήκες με αυτές που παρατηρήθηκαν στις αρχές Ιουλίου και οι οποίες προκάλεσαν το 4ο κύμα και τη ραγδαία εξέλιξή του. Επιπλέον, εφαρμόζεται ένα πιο αυστηρό πλαίσιο στους ελέγχους με εργαστηριακά τεστ για τους ανεμβολίαστους στις μετακινήσεις με πλοίο και στους εργαζομένους στον τουρισμό και την εστίαση. Δεν μπορεί φυσικά να αποκλείσει κάποιος περιστατικά υπερμετάδοσης, αλλά το μεγάλο κύμα εξόδου του Αυγούστου δεν αναμένεται να οδηγήσει σε γενικευμένη ραγδαία αύξηση, αλλά περισσότερο σε τοπικές εξάρσεις».
Την εκτίμηση ότι η αύξηση των κρουσμάτων λόγω του Δεκαπενταύγουστου δεν θα είναι εκθετική και δεν θα επιφέρει μεγάλη πίεση στο ΕΣΥ, εκφράζει στην «Κ» και ο καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος. Οπως επισημαίνει, «η εκτίμηση αυτή βασίζεται στο ότι η διασπορά του κορωνοϊού σε αυτή τη φάση παραμένει στην ηλικιακή ομάδα των 25 με 35 ετών, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι εμβολιασμένα σε ένα σχετικά μεγάλο βαθμό και το ΕΣΥ έχει την εμπειρία στη διαχείριση της πανδημίας. Από την άλλη, τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου είναι ένα πρόβλημα. Η τήρηση του πρωτοκόλλου που προβλέπεται για την αποφυγή της διασποράς είναι ιδιαίτερα σημαντική και θα πρέπει να γίνει πολύ σωστός χειρισμός από τους διοργανωτές, τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτά και από την Πολιτεία που οφείλει να ελέγξει ότι τηρούνται».
Οι κ. Γώγος και Παρασκευής προτρέπουν τους πολίτες να προγραμματίσουν τον εμβολιασμό τους άμεσα. Επίσης, όπως τονίζουν, θα πρέπει όλοι να τηρήσουν τις οδηγίες για τα τεστ πριν μπουν στο πλοίο, τόσο της αναχώρησης για διακοπές όσο και της επιστροφής, να κάνουν χρήση της μάσκας ακόμα και στα πανηγύρια και όσο γίνεται να αποφεύγουν τις καταστάσεις συγχρωτισμού. Οφείλουν να αποφύγουν την επαφή και μάλιστα χωρίς μέτρα προστασίας με άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, ανεξαρτήτως του εάν έχουν εμβολιαστεί ή όχι. Και επιστρέφοντας από τις διακοπές να ελαχιστοποιήσουν τις επαφές τους με άλλους για μία εβδομάδα και να κάνουν δύο αυτοδιαγνωστικά τεστ, δύο και πέντε ημέρες μετά το ταξίδι του γυρισμού.
Η ανοσοποίηση
Σκοπός είναι η μετάβαση στο φθινόπωρο με όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες. «Αυτό το κύμα που είναι σε εξέλιξη συνέβαλε στην ανοσοποίηση πολλών νεαρών ατόμων και στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης. Αν και το ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων δεν είναι ικανοποιητικό, ωστόσο σίγουρα συμβάλλει στο να μην αναμένουμε μεγάλη πίεση στο ΕΣΥ. Από την άλλη, το φθινόπωρο θα επαναλειτουργήσουν τα σχολεία και θα αρχίσουν σταδιακά οι δραστηριότητες και σε κλειστούς χώρους, που αυξάνουν την πιθανότητα διασποράς του ιού», σημειώνει ο κ. Παρασκευής. Ο ίδιος ξεκαθαρίζει: «Καθολικά μέτρα για όλον τον πληθυσμό δεν θα υπάρξουν. Οσα μέτρα ληφθούν θα είναι τοπικά ή στοχευμένα σε ανεμβολίαστο πληθυσμό».
Φοιτητές και μαθητές
«Ενόψει του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να γίνει ευρείας κλίμακας εμβολιασμός φοιτητών και μαθητών, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει η διά ζώσης εκπαίδευση χωρίς προβλήματα», τονίζει στην «Κ» ο καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Χαράλαμπος Γώγος. Και προσθέτει: «Θα πρέπει επίσης να εμβολιαστούν οι ευπαθείς ομάδες και όλα τα άτομα άνω των 50 ετών, δηλαδή οι ομάδες πληθυσμού που έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να απασχολήσουν το σύστημα υγείας εφόσον νοσήσουν από COVID-19, καθώς και όλοι οι εργαζόμενοι που έρχονται σε επαφή με το κοινό, δηλαδή όσοι εργάζονται σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στην εστίαση και σε καταστήματα όπως σούπερ μάρκετ. Και φυσικά θα πρέπει να φτάσουμε το συντομότερο δυνατόν το τείχος ανοσίας μέσω του εμβολιασμού. Εως ότου γίνει αυτό θα επιβάλλεται η αυστηρή τήρηση μέτρων προστασίας, με έμφαση στη χρήση μάσκας ειδικά σε χώρους όπου δεν διακρίνεται ποιος είναι εμβολιασμένος και ποιος ανεμβολίαστος, όπως π.χ. σε καταστήματα λιανικής πώλησης».