Άποψη: Η τυχόν χαλάρωση των μέτρων θα εκτοξεύσει τα κρούσματα

Η μείωση του ρυθμού των εμβολιασμών, η οποία ξεκίνησε από τα τέλη του περασμένου Μαΐου, σε συνδυασμό με το πλήρες άνοιγμα της οικονομίας τον Μάιο και τον Ιούνιο, είχε ως αποτέλεσμα να ξεκινήσει το νέο παρόν κύμα της πανδημίας μετά την 21η Ιουνίου, που επετεύχθη ο χαμηλότερος ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων του προηγούμενου κύματος (206). Το νέο κύμα οφείλεται στη μείωση του ρυθμού των εμβολιασμών που ξεκίνησε από την 25η Μαΐου, με εμβολιασμένο με δύο δόσεις λιγότερο από το 20% του πληθυσμού, και παράλληλα στη μη τήρηση των στοιχειωδών μέτρων προστασίας (μάσκα σε εξωτερικούς χώρους συνωστισμών, μάσκα σε εσωτερικούς χώρους, τήρηση αποστάσεων, πλύσιμο χεριών, απολυμάνσεις κ.λπ.). Η άρση της μάσκας στους εξωτερικούς χώρους στη χώρα μας έγινε με εμβολιασμένο με δύο δόσεις το 31% του πληθυσμού. Τον περασμένο Μάρτιο είχαμε προβλέψει ότι στο τέλος Ιουνίου θα είχε εμβολιαστεί με δύο δόσεις το 35% του πληθυσμού. Πράγματι, την 30ή Ιουνίου είχε εμβολιαστεί το 35,2% του πληθυσμού. Οπότε ήταν αναμενόμενη μια αύξηση των κρουσμάτων, καθώς τα μέτρα δεν τηρούνταν και το ποσοστό των εμβολιασμένων ήταν πολύ χαμηλό. Η ανάλυση των παγκόσμιων δεδομένων δείχνει ότι ο ιός βρίσκεται συνεχώς έξω και περιμένει να προσβάλει κυρίως όποιον δεν τηρεί τα μέτρα προστασίας και δεν έχει εμβολιαστεί.
 
Η έλευση της μετάλλαξης «Δέλτα», η οποία άρχισε να εξαπλώνεται κυρίως μετά το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου και εντέλει κυριάρχησε με ποσοστά 70%-90%, είχε ως αποτέλεσμα να εκτοξεύσει τα ημερήσια κρούσματα. Οπως φαίνεται στο διάγραμμα, τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες τα κρούσματα ταλαντώνονται γύρω από τις 2.500, με ένα εύρος συν-πλην 1.000 κρούσματα. Η ταλάντωση αυτή είναι πολύ ανησυχητική, καθώς δείχνει μια επιμονή των κρουσμάτων για 4η εβδομάδα.
 
Η τυχόν χαλάρωση της τήρησης των στοιχειωδών μέτρων θα οδηγήσει σε συνέχιση των ταλαντώσεων σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από τα τωρινά. Είναι πιθανή μια άνοδος του επιπέδου ταλάντωσης γύρω από τις 3.500-4.000 κρούσματα με εύρος συν-πλην 1.000 κρούσματα. Στην κατεύθυνση αυτή συνηγορεί η μεγάλη κινητικότητα ατόμων που παρατηρείται τον Αύγουστο, που είναι ο μήνας των διακοπών. Τον Σεπτέμβριο επίσης αναμένεται σημαντική κινητικότητα, καθώς θα είναι μήνας διακοπών και ανοίγματος των σχολείων.

Τα δεδομένα μάς δείχνουν ότι θα εισερχόμαστε συνεχώς σε νέα κύματα, βραχυχρόνια ή μακροχρόνια, έως ότου επιτευχθεί, είτε με εμβολιασμό είτε με φυσική ανοσία, ποσοστό ανοσίας πάνω από 90% που απαιτείται για να επιτευχθεί το τείχος ανοσίας. Το ποσοστό εμβολιασμένων παραμένει πολύ μικρό – είχε εμβολιαστεί με δύο δόσεις το 48% μέχρι την 31η Ιουλίου. Σε μια άλλη πρόβλεψή μας, το τρίτο 10ήμερο του Ιουνίου είχαμε εκτιμήσει ότι το ποσοστό εμβολιασμένων θα φθάσει στο 55%-58% στο τέλος Αυγούστου. Δυστυχώς είναι δύσκολο να περάσουμε το ποσοστό αυτό, καθώς με μία δόση έχει εμβολιαστεί το 53%. Δηλαδή η διαφορά είναι 5% (53-48=5%). Το ποσοστό των εμβολιασμένων με μία δόση τον Ιούλιο μειώθηκε στο 8% έναντι 10% τον Ιούνιο. Ακόμα και εάν το ποσοστό της μιας δόσης του Ιουλίου αναλογικά προστεθεί στον Αύγουστο, το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων θα φθάσει 48+8=56%.
 
Η εξάπλωση των κρουσμάτων θα είναι σίγουρη σε εκδηλώσεις γάμων, βαπτίσεων και τοπικών πανηγυριών, όπου δεν τηρείται κανένα μέτρο πλέον. Περαιτέρω αύξηση των κρουσμάτων θα επιδεινώσει την τουριστική κίνηση. Η έλλειψη αγαθών εξαιτίας της απορρύθμισης των εφοδιαστικών αλυσίδων οδηγεί σε αυξήσεις των τιμών των προϊόντων. Οι οικονομικές συνέπειες από την αύξηση των τιμών επηρεάζουν τόσο τους εμβολιασμένους όσο και τους ανεμβολίαστους.
 
Η επίσπευση των εμβολιασμών είναι η μοναδική επιλογή για να αντιμετωπιστεί η εκρηκτική κατάσταση των κρουσμάτων και οι οικονομικές συνέπειες. Μια εκστρατεία πειθούς για την αύξηση των εμβολιασμένων ίσως αποτρέψει την ευρεία εξάπλωση της μετάλλαξης «Δέλτα» και μας προστατεύσει από τυχόν άλλες μεταλλάξεις περισσότερο επικίνδυνες. Εν τω μεταξύ θα αναμένουμε πότε θα εμφανιστούν ασθενέστερες μεταλλάξεις του ιού, είτε ως προς τη μεταδοτικότητα είτε ως προς τη θνητότητα, οι οποίες θα σηματοδοτήσουν την έναρξη της πτωτικής καμπύλης του κύκλου ζωής του κορωνοϊού.
 
* Ο κ. Γιώργος Ατσαλάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.