Την προτροπή των ειδικών για εμβολιασμό ακόμα και στις διακοπές φαίνεται ότι υιοθετούν πολλοί, που εκμεταλλεύονται τη δυνατότητα που τους δίνεται για επιλογή του τόπου εμβολιασμού ώστε να προετοιμαστούν τόσο οι ίδιοι όσο και τα παιδιά τους για την επιστροφή στα δύσκολα… Παρά τη μείωση του ρυθμού των εμβολιασμών που παρατηρείται έντονα τις τελευταίες τουλάχιστον δέκα ημέρες, τα εμβολιαστικά κέντρα πολλών νησιών συνεχίζουν να διενεργούν εμβολιασμούς έναντι της COVID-19 σε ντόπιους αλλά και παραθεριστές. Και όπως ανέφερε στην «Κ» στέλεχος κέντρου υγείας νησιού των Κυκλάδων, «τα πρώτα παιδιά που εμβολιάσαμε ήταν παιδιά παραθεριστών». Το φετινό καλοκαίρι είναι ιδιαίτερο για τις μονάδες υγείας των νησιών, αφού από τη μια αντιμετωπίζουν την ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας ως αποτέλεσμα της επιστροφής των τουριστών μετά ένα χρόνο «απουσίας» και από την άλλη, την εκτέλεση του εμβολιαστικού προγράμματος αλλά και την εγρήγορση στην οποία βρίσκονται για την αντιμετώπιση περιστατικών COVID-19, τα οποία ναι μεν είναι περισσότερα σε σχέση με τα προηγούμενα κύματα, αφορούν όμως στην πλειονότητά τους νέους και δεν χρειάζονται νοσηλεία.
Εως και τα μέσα της εβδομάδας, 5.815.144 άτομα είχαν κάνει έστω τη μία δόση του εμβολίου και 5.441.745 είχαν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους. Τις τελευταίες ημέρες ο ρυθμός εμβολιασμού έχει μειωθεί και είναι ενδεικτικό ότι πλέον πραγματοποιούνται περίπου 30.000-32.000 εμβολιασμοί ημερησίως, όταν την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου ήταν 54.000 και τον Μάιο περίπου 100.000 εμβολιασμοί. Στα νησιά των Κυκλάδων, την τελευταία εβδομάδα πραγματοποιούνταν περίπου 650-700 εμβολιασμοί ημερησίως, στην Κρήτη 2.700, στη Ρόδο περίπου 600-650, στην Κέρκυρα 350, στη Λέσβο 400 και στη Χαλκιδική 330.
«Είμαστε σε πολύ καλό σημείο όσον αφορά τους εμβολιασμούς. Περίπου το 70% του πληθυσμού του νησιού είναι πλήρως εμβολιασμένο. Και αυτό που βλέπουμε είναι ότι υπάρχει ενδιαφέρον και για τον εμβολιασμό των εφήβων. Τις τελευταίες δέκα ημέρες έχουμε 15χρονους, 16χρονους και 17χρονους που έρχονται με τους γονείς τους να εμβολιαστούν. Το κίνητρό τους είναι ότι θα ανοίξουν τα σχολεία και φυσικά θα μπορούν να έχουν δραστηριότητες χωρίς να φοβούνται τον κορωνοϊό», σημειώνει στην «Κ» η συντονίστρια διευθύντρια και πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου/Κέντρου Υγείας Κω και πρόεδρος του ιατρικού συλλόγου του νησιού, Μαρία Φρατζάκη. Την περασμένη Δευτέρα πραγματοποιήθηκαν στην Κω 151 εμβολιασμοί, την Τρίτη 171 και την Τετάρτη 169, ενώ από την αρχή του εμβολιαστικού προγράμματος είχαν γίνει 42.098 εμβολιασμοί (25.142 τουλάχιστον μιας δόσης). Σύμφωνα με την κ. Φρατζάκη, το εμβολιαστικό κέντρο του νοσοκομείου μέσα στο καλοκαίρι έχει εξυπηρετήσει πολλούς Ευρωπαίους και Ελληνες που ζουν στο εξωτερικό, όπου έχουν ήδη κάνει μία δόση του εμβολίου, και επιλέγουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό τους κάνοντας τη δεύτερη δόση στις διακοπές τους.
Αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στο νησί σε σχέση με την COVID, η κ. Φρατζάκη επισημαίνει: «Υπάρχει συνωστισμός, ειδικά σε χώρους διασκέδασης, δεν τηρούνται πάντα τα μέτρα και είναι δύσκολο να ελεγχθεί η κατάσταση. Πάντως, λίγοι είναι αυτοί που βγαίνουν θετικοί στον SARS-CoV-2 και χρειάζονται νοσηλεία. Εως πριν από 5-6 ημέρες νοσηλεύαμε έξι ασθενείς με κορωνοϊό, κυρίως για προληπτικούς λόγους. Τώρα έχουμε έναν ασθενή, ο οποίος πιθανότατα αύριο (σ.σ. Τετάρτη) θα λάβει εξιτήριο». Η εικόνα δεν ήταν πάντα αυτή. «Με το άνοιγμα της τουριστικής περιόδου ήρθαν στο νησί πολλοί εποχικοί υπάλληλοι ανεμβολίαστοι, από άλλες χώρες των Βαλκανίων και περιοχές της Ελλάδας. Μάλιστα, πριν από ενάμιση μήνα φτάσαμε να νοσηλεύουμε 11 ασθενείς με COVID-19, κυρίως εποχικούς υπαλλήλους».
Και η κ. Φρατζάκη καταλήγει: «Μέχρις στιγμής έχουμε διαχειριστεί καλά την κατάσταση, παρά την υποστελέχωση του νοσοκομείου. Εχουμε μείνει με έναν παθολόγο. Εχουμε ένα νεφρολόγο και έναν γενικό γιατρό στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού για να καλύψουν τις ανάγκες των αιμοκαθαιρόμενων του νησιού. Εχουμε έναν παιδίατρο, έναν ακτινολόγο και ευτυχώς πριν από δέκα ημέρες ήρθε δεύτερος καρδιολόγος. Πνευμονολόγο δεν έχει το νοσοκομείο και ένας στρατιωτικός γιατρός βοηθά στο νοσοκομείο όταν το επιτρέπει η υπηρεσία του. Και επωμιστήκαμε και το βάρος του εμβολιαστικού κέντρου χωρίς επιπλέον προσωπικό. Με υπερπροσπάθειες όλων μας, τα έχουμε καταφέρει. Ομως οπωσδήποτε χρειαζόμαστε σύντομα ενίσχυση».
Στην Τήνο
Στο Κέντρο Υγείας Τήνου, την προηγούμενη Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη διενεργήθηκαν 30, 48 και 54 εμβολιασμοί, αντίστοιχα, ενώ εκτιμάται ότι περίπου το 60% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί. «Ακόμα και άτομα που έχουν έρθει για διακοπές έχουν εμβολιαστεί εδώ. Τα πρώτα παιδιά που εμβολιάσαμε ήταν παραθεριστών. Δωδεκάχρονα παιδιά που είχαν έρθει με τους γονείς τους για διακοπές στο νησί και με την ευκαιρία ήθελαν να είναι έτοιμα για το άνοιγμα των σχολείων. Ετοιμαζόμαστε τώρα να ξεκινήσουμε και εμβολιασμούς κατ’ οίκον», επισήμανε στην «Κ» στέλεχος του Κέντρου Υγείας Τήνου. Και συνέχισε: «Θεωρώ ότι πάμε καλά. Εχουμε πολύ λίγα κρούσματα, περίπου 3-4 την ημέρα, που σε σχέση με την κίνηση του νησιού είναι μικρός αριθμός. Και τα περιστατικά που βλέπουμε είναι κυρίως ελαφριές περιπτώσεις. Προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Εμείς ανησυχούμε για τις δυνατότητες του κέντρου υγείας να αντιμετωπίζει τα non COVID περιστατικά». Το Κέντρο Υγείας Τήνου έχει μόλις έναν παθολόγο, μία καρδιολόγο, μία παιδίατρο, μία επικουρική μικροβιολόγο, έναν οδοντίατρο και έναν ορθοπαιδικό.
Αυξημένο ενδιαφέρον για εμβολιασμό παραθεριστών εφήβων αναφέρει στην «Κ» και η υπεύθυνη του εμβολιαστικού κέντρου της Πάρου, επισκέπτρια Υγείας Κατερίνα Σιάκα. Οπως επισημαίνει, «έχουμε ήδη ξεκινήσει να εμβολιάζουμε εφήβους. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι έφηβοι που κάνουν το εμβόλιο έχουν έρθει για παραθερισμό και οι γονείς τους επιλέγουν να κάνουν έστω την πρώτη δόση εδώ. Το ποσοστό των ντόπιων εφήβων που εμβολιάζονται είναι μικρότερο, πιθανόν επειδή είμαστε στην κορύφωση της τουριστικής σεζόν και οι γονείς τους εργάζονται και έχουν αφήσει τον εμβολιασμό για αργότερα. Δεν σημαίνει ότι είναι αρνητές». Σύμφωνα με την ίδια, εκτός από το πρώτο διάστημα, όταν η Πάρος ήταν ένα από τα νησιά όπου ο πληθυσμός εμβολιάστηκε μαζικά, μεγάλος αριθμός εμβολιασμών έγινε και τον Ιούνιο, όταν εποχικοί εργαζόμενοι έσπευσαν να εμβολιαστούν, αλλά και τον Ιούλιο σε παραθεριστές. Από την αρχή του προγράμματος έως και την Τετάρτη είχαν χορηγηθεί στο νησί 20.317 δόσεις εμβολίου, με τον ρυθμό τις τελευταίες ημέρες να είναι 82-84 εμβολιασμοί την ημέρα.
Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας Δημήτρης Καλούδης αναφέρει στην «Κ» ότι «αυτή τη στιγμή οι εμβολιασμοί έχουν μειωθεί πολύ. Χθες έγιναν 72 εμβολιασμοί πρώτης δόσης, όταν είχαμε ξεκινήσει με 500-700. Η διαφορά μεταξύ πρώτης δόσης και ολοκληρωμένων εμβολιασμών έχει μειωθεί στις 3.000 και σταδιακά κλείνει η ψαλίδα». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι περισσότεροι που εμβολιάζονται πλέον είναι κυρίως νεαροί, ενώ εκτός από τους κατοίκους του νησιού έχουν εμβολιαστεί εποχικοί υπάλληλοι αλλά και ξένοι πολίτες. «Υπήρξαν και περιπτώσεις που εμβολιάστηκε προσωπικό κρουαζιερόπλοιων, ξένοι πολίτες, με τη δυνατότητα που τους δίνει το σύστημα εκδίδοντας προσωρινό ΑΜΚΑ. Τα νέα κρούσματα στο νησί είναι σε μια σταθερή ανοδική πορεία. Αλλά λίγο ανοδική. Εχουμε 30 με 50 κρούσματα την ημέρα, στη συντριπτική πλειονότητά τους σε νεαρές ηλικίες. Δεν υπάρχει πίεση αυτή τη στιγμή στο νοσοκομείο. Σε αντίθεση με το τρίτο κύμα, όταν τα κρούσματα ήταν πολύ λιγότερα, αλλά το νοσοκομείο είχε πιεστεί πολύ και είχε φτάσει για τουλάχιστον μία εβδομάδα η κλινική COVID να έχει πληρότητα που ξεπερνούσε το 85%», καταλήγει ο κ. Καλούδης.
Τα τεστ και η μεγάλη «καθοριστική» επιστροφή στις πόλεις
Σε επιφυλακή για τη μεγάλη επιστροφή από τις θερινές διακοπές βρίσκονται υγειονομικές αρχές και ειδικοί επιστήμονες, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι το υψηλό επιδημικό φορτίο που παρατηρείται τώρα στις πλέον τουριστικές περιοχές της χώρας θα μεταφερθεί στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου ο έλεγχος της διασποράς του ιού είναι πολύ πιο δύσκολος. Νησιά της χώρας είναι πλέον ένα βήμα πριν από το «κόκκινο» λόγω της αύξησης των κρουσμάτων, ήδη σε Ζάκυνθο, Χανιά και Ηράκλειο Κρήτης εφαρμόζονται περιοριστικά μέτρα, ενώ στην Κρήτη παρατηρείται έντονη πίεση στο σύστημα υγείας από το τέταρτο κύμα. Είναι ενδεικτικό ότι από τη Δευτέρα έως την Πέμπτη, από τα 13.856 κρούσματα που καταγράφηκαν σε όλη τη χώρα, τα 1.968 (14,2%) εντοπίστηκαν στην Κρήτη και 2.006 (14,5%) στα υπόλοιπα νησιά της χώρας. Στο δε πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ηρακλείου, την Τετάρτη, από τις 27 κλίνες ΜΕΘ, καλυμμένες ήταν οι 25. Στις 14 εξ αυτών νοσηλεύονταν ασθενείς με COVID-19.
Για την αποτροπή μιας χειρότερης εξέλιξης, οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή όσων επιστρέφουν από τις διακοπές τους να τηρούν πιστά τις οδηγίες για διενέργεια αυτοδιαγνωστικού τεστ πριν μπουν στο πλοίο της επιστροφής, ειδικά όταν στο περιβάλλον τους υπάρχουν άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
Οταν φθάσουν στη «βάση» τους, θα πρέπει να ελαχιστοποιήσουν για μία εβδομάδα τις επαφές τους και να κάνουν δύο αυτοδιαγνωστικά τεστ, δύο και πέντε ημέρες μετά το ταξίδι του γυρισμού, και φυσικά να λαμβάνουν όλα τα μέτρα αποφυγής της διασποράς του κορωνοϊού, όπως είναι η αποφυγή συγχρωτισμού, η σωστή χρήση μάσκας, η υγιεινή των χεριών.
«Τι πρέπει να πράξουμε»
«Το τι πρέπει να προσέξουμε γυρίζοντας από τις διακοπές δεν έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με πέρυσι και τα μέτρα αποφυγής της διασποράς είναι γνωστά σε όλους. Αυτό που πρέπει να γίνει οπωσδήποτε, γιατί δεν έχουμε κανένα περιθώριο για lockdown, είναι να εμβολιαστούν οι ανεμβολίαστοι, αφού ο κίνδυνος πλέον από σοβαρή νόσο αφορά αυτούς, ειδικά εάν είναι ηλικίας άνω των 50 ετών», τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος. Και συνεχίζει: «Οπως εξελίσσονται τα πράγματα, θα συναντηθούμε όλοι με τον ιό, αλλά για τους εμβολιασμένους η νόσος είναι απλούστατη και πολύ μικρής επικινδυνότητας.
Οι επιλογές μας λοιπόν θα είναι δύο: ή να εμβολιαστούμε ή να έχουμε ένα σκληρό lockdown για να μειωθούν τα κρούσματα και η διασπορά του ιού. Αυτή η επιλογή όμως δεν έχει καμία ηθική δικαιολογία, τουλάχιστον με τα τρέχοντα στελέχη του ιού που κυκλοφορούν και τα οποία καλύπτονται από τα εμβόλια. Και στην υποθετική αυτή περίπτωση θα έπρεπε να βγουν οι 60άρηδες που θεωρούν ότι για τον έναν ή τον άλλο λόγο δεν πρέπει να εμβολιαστούν και να εξηγήσουν γιατί τα δύο τρίτα των ενήλικων πολιτών που έχουν εμβολιαστεί στη χώρα μας θα είχαν ξανά απώλεια εισοδήματος ή θα κλείνονταν στο σπίτι τους ώστε να προστατεύσουν αυτούς που δεν κάνουν το εμβόλιο. Εγώ προσωπικά θεωρώ ότι ακόμα και αυτό που συμβαίνει τώρα, με τις περιοχές που “κοκκινίζουν” και εφαρμόζονται έστω αυτά τα λίγα περιοριστικά μέτρα, είναι μια μεγάλη αδικία, αφού εάν ήταν όλοι εμβολιασμένοι δεν θα χρειάζονταν τα μέτρα αυτά». Ο κ. Εξαδάκτυλος τονίζει και την ανάγκη να οργανωθεί άμεσα το σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Οπως επισημαίνει, «αυτή τη στιγμή δεν έχουμε πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, που θα μπορεί να αντιμετωπίσει τόσο τους εμβολιασμένους όσο και τους ανεμβολίαστους. Το είδαμε στα προηγούμενα κύματα, και ως Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος το λέμε εξαρχής. Τώρα είναι το τελευταίο φωτεινό διάλειμμα που μπορούμε να κάνουμε κάτι για να καλύψουμε αυτό το κενό, πριν μπούμε σε μια δυσάρεστη κατάσταση ξανά με την πανδημία, την οποία δεν είναι απίθανο να τη δούμε τον Σεπτέμβριο». Πάντως, για τον όσο το δυνατόν μεγαλύτερο έλεγχο της πανδημίας το επόμενο διάστημα και με την επιστροφή στους ρυθμούς της καθημερινότητας, τα «εργαλεία» που έχει η πολιτεία είναι, εκτός από τα εμβόλια, τα εργαστηριακά τεστ, τα οποία για τους ανεμβολίαστους θα είναι, όπως φαίνεται, το μόνο «εισιτήριο» για δραστηριότητες όπως η εκπαίδευση ή ακόμα και η εργασία. «Το τεστ δεν ισοδυναμεί με το εμβόλιο. Αλλο το προσπαθώ να διαγνωστώ με ένα τεστ και άλλο προστατεύομαι. Η πιο απλή, εύκολη και ανώδυνη λύση είναι το εμβόλιο. Δεν υπάρχει κάτι άλλο», καταλήγει ο κ. Εξαδάκτυλος.