Τώρα, θα εξετάσουν την υπόθεσή τους στην ουσία της. Τον περασμένο Ιούνιο το περιφερειακό γραφείο ασύλου Λέσβου απέρριψε με συνοπτικές διαδικασίες το αίτημα διεθνούς προστασίας μιας οικογένειας Αφγανών και έκρινε ότι, παρά την εξόφθαλμη ευαλωτότητά τους, μπορούν να επιστραφούν στην Τουρκία. Στις 25 Αυγούστου, όμως, η Αρχή Προσφυγών ακύρωσε σε δεύτερο βαθμό αυτή την απόφαση. Εκρινε ότι η Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα για τους προσφεύγοντες και όρισε νέα συνέντευξη στα τέλη Σεπτεμβρίου, για να εστιάσουν πλέον στους λόγους φυγής τους από την πατρίδα τους.
Η ιστορία
Η «Κ» είχε αναδείξει σε προηγούμενο δημοσίευμά της την ιστορία της οικογένειας. Είχαν καταγραφεί στη Λέσβο στις 17 Ιουνίου και η επιβαρυμένη σωματική κατάστασή τους ήταν τόσο εμφανής που είχε αποτυπωθεί και στο κείμενο της πρωτοβάθμιας απόφασης χορήγησης ασύλου. Ο 83χρονος άνδρας είχε εισέλθει στον χώρο της συνέντευξης υποβασταζόμενος, παρουσίαζε συμπτώματα άνοιας και απώλεια ακοής από το δεξί αυτί. Η σύζυγός του, 61 ετών, είχε προσέλθει με αναπηρικό αμαξίδιο, δεν μιλούσε, δεν μπορούσε να στηρίξει το σώμα μόνη της και φορούσε πάνα. Οπως είχε δηλώσει η 15χρονη κόρη τους, η μητέρα της είχε ξυλοκοπηθεί από τους Ταλιμπάν, επιβίωσε από δύο εγκεφαλικά επεισόδια και πάσχει από παραπληγία – τετραπληγία. Αντίστοιχα, είχε δηλώσει ότι ο πατέρας της είχε φυλακιστεί για 18 μήνες από τους Ταλιμπάν και αφέθηκε ελεύθερος μετά την καταβολή λύτρων.
Στην προσφυγή της η οικογένεια των Αφγανών υποστήριξε ότι η Τουρκία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει ασφαλή τόπο επιστροφής. Δεν διαθέτουν κάποιο σύνδεσμο με αυτή τη χώρα και λόγω της κατάστασής τους δεν έχουν τη δυνατότητα επαφής με τις τουρκικές αρχές για χορήγηση δικαιώματος διαμονής και τη δυνατότητα πρόσβασης σε δομές υγείας.
Η δευτεροβάθμια επιτροπή, επικαλούμενη έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Refugees International, έλαβε υπόψη τις δυσκολίες προσβασιμότητας στη δημόσια υγεία που αντιμετωπίζουν οι Αφγανοί πρόσφυγες χωρίς τουρκικά δελτία ταυτότητας. Για να έχουν δικαίωμα περίθαλψης θα πρέπει να εκδώσουν έγγραφα ταυτότητας (kimlik), αλλιώς επιβαρύνονται με υψηλό κόστος. Η δευτεροβάθμια επιτροπή έκρινε ότι για τη συγκεκριμένη οικογένεια θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να έρθει σε επαφή με τις τουρκικές υπηρεσίες. Ακόμη εκτίμησε ότι η κόρη της οικογένειας θα αντιμετώπιζε «κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επανεισδοχής στην Τουρκία, όπου οι γυναίκες και τα κορίτσια είναι ευάλωτα σε σεξουαλική και φυλετική βία και η αγορά εργασίας παρουσιάζει υψηλούς κινδύνους εκμετάλλευσης για τα παιδιά».
Τι λέει η δικηγόρος
«H απόφαση της Επιτροπής Προσφυγών αποτελεί μια θετική εξέλιξη αναφορικά με την εξασφάλιση της διεθνούς προστασίας στη χώρα μας, καθώς έκρινε ότι η Τουρκία δεν αποτελεί ασφαλή τρίτη χώρα για τους εντολείς μας, ωστόσο ως οργάνωση επιμένουμε στην ανάκληση της ΚΥΑ που ορίζει την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα, τερματίζοντας την πολιτική αποποίησης της ευθύνης προστασίας των προσφύγων στην Ευρώπη», δηλώνει στην «Κ» η δικηγόρος Εφη Δούση από την οργάνωση ΗΙΑS Ελλάδας που ανέλαβε την εκπροσώπηση της οικογένειας.
Μετά την ακύρωση της απόφασης του περιφερειακού γραφείου ασύλου Λέσβου βάσει του νέου νόμου 4636/2019 δεν επιτρέπεται να παραπεμφθεί πάλι η υπόθεση στον πρώτο βαθμό για να εξεταστεί στην ουσία της. Γι’ αυτό και η δευτεροβάθμια επιτροπή θα κληθεί να διαπιστώσει για ποιους λόγους εγκατέλειψαν οι συγκεκριμένοι Αφγανοί την πατρίδα τους και τι κινδύνους αντιμετωπίζουν εκεί.