Caretta caretta, αγριόγιδο, τρία είδη γυπών, βάτραχος της Καρπάθου, αυτόχθονα είδη πέστροφας, ένα είδος πεταλούδας, ένα φυτό και οι αμμοθίνες με τη βλάστησή τους είναι τα πρώτα είδη φυτών, ζώων και οικοτόπων για τα οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος ενέκρινε ολοκληρωμένα σχέδια για την προστασία τους. Και στις οκτώ περιπτώσεις οι απειλές –κυρίως από τον άνθρωπο– είναι πολλές, επομένως το βάρος πέφτει τώρα στην υλοποίηση των σχεδίων ώστε να μη μείνει για ακόμα μία φορά η προστασία «στα χαρτιά». Θα ακολουθήσουν ακόμα τέσσερα είδη, όλα μέσω του μεγαλύτερου προγράμματος LIFE που πραγματοποιήθηκε ποτέ στη χώρα μας.
Η εκπόνηση των σχεδίων ανατέθηκε μέσω του προγράμματος LIFE IP Natura σε ειδικούς επιστήμονες ανά είδος, ενώ τον συντονισμό είχε το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Η εκπόνηση των σχεδίων άρχισε το 2018 και πέρασε από… πολλά κύματα, καθώς έγινε εκτεταμένη διαβούλευση με εμπειρογνώμονες από πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Τα σχέδια ήταν έτοιμα από το τέλος του προηγούμενου έτους, αλλά η υπογραφή τους καθυστέρησε λόγω κορωνοϊού και έγινε τελικά στις αρχές της εβδομάδας.
Η βιοποικιλότητα
Κοινό χαρακτηριστικό των ειδών που αφορούν τα εξαετή σχέδια δράσης είναι ότι προστατεύονται από την κοινοτική νομοθεσία και η κατάστασή τους είναι ανεπαρκής ή κακή, ώστε η ανάγκη δράσης να είναι άμεση. «Πρόκειται για είδη ζώων και φυτών που αποτελούν αναπόσπαστους κρίκους της αλυσίδας της βιοποικιλότητας και της φυσικής άμυνας έναντι της κλιματικής κρίσης. Γι’ αυτό κι εμείς εργαζόμαστε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής και θέτουμε σε εφαρμογή ολοκληρωμένα σχέδια δράσης για να εξασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις ώστε τα συγκεκριμένα είδη όχι μόνο να μην κινδυνεύσουν, αλλά να αυξηθούν πληθυσμιακά και γεωγραφικά στο μέλλον», εκτιμά ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς. Στο πλαίσιο αυτό, τα σχέδια προβλέπουν:
– Για τα απειλούμενα είδη γυπών, στόχος είναι η αύξηση του πληθυσμού τους κατά 10%-20% και η αύξηση της έκτασης εξάπλωσής τους στα επίπεδα που ήταν πριν από δύο – τρεις δεκαετίες.
– Για τη χελώνα caretta caretta, η διατήρηση των πληθυσμών στα σημερινά επίπεδα και η δημιουργία καλύτερων συνθηκών για την ωοτοκία στις ακτές στη Ζάκυνθο, την Κρήτη (Χανιά, Ρέθυμνο, Μεσαρά), στον Κυπαρισσιακό και τον Λακωνικό κόλπο.
– Για το αγριόγιδο των Βαλκανίων, να διασφαλιστεί η επιβίωση του είδους τόσο από το κυνήγι όσο και από τις γενετικές προσμείξεις και να αυξηθεί η γεωγραφική του εξάπλωση σε Τύμφη, Ολυμπο, Φρακτό και Γκιώνα/Οίτη.
– Για τον ενδημικό βάτραχο της Καρπάθου, να αναστραφεί η πτωτική πορεία του πληθυσμού του και να εξασφαλιστούν και να αυξηθούν οι λιγοστοί βιότοποί του.
– Για τα αυτόχθονα είδη πέστροφας, να ανασχεθεί η φθίνουσα πληθυσμιακή τάση τους και να εξαπλωθούν σε περισσότερα ποτάμια.
– Για την πεταλούδα Parnassius Apollo, στόχος είναι η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του είδους και η αύξηση του πληθυσμού τους.
– Για το είδος λουλουδιού Silene Holzmanii, να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του, με έμφαση στις ακατοίκητες νησίδες όπου έχει καταγραφεί.
– Τέλος, για τα αμμοθινικά οικοσυστήματα στόχος είναι η βελτίωση της σημερινής κατάστασης και η αύξηση της γεωγραφικής εξάπλωσης. Υποδεικνύεται η ανάγκη λήψης μέτρων σε όλο τον Κυπαρισσιακό κόλπο, στον Αρμενιστή, στην Κέρκυρα, τις νήσους Γραμβούσα, Χρυσή και Ελαφόνησο και σε άλλες περιοχές.
Για δύο από αυτά τα είδη (το λουλούδι και την πεταλούδα) έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση 1 εκατ. ευρώ μέσω του LIFE για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης. Για τα υπόλοιπα έξι έχουν εγγραφεί 3,6 εκατ. ευρώ στο τρέχον ΕΣΠΑ. Τα επόμενα τέσσερα σχέδια δράσης που θα εγκριθούν αφορούν την καφέ αρκούδα, τη φώκια monachus monachus, το γκιζάνι (είδος ψαριού του γλυκού νερού) και δύο κητώδη, τη φώκαινα και το ρινοδέλφινο.
