Η χθεσινή ομιλία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την Κατάσταση της Ενωσης ήταν βαθιά ανθρώπινη, εδραιωμένη στις αξίες και αρχές που διέπουν την Ενωσή μας από τις απαρχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος έως σήμερα. Μέσα σε λιγότερο από εξήντα λεπτά, η πρόεδρος κατάφερε να αποδείξει με απτά παραδείγματα και πηγαία έμπνευση πώς η Ευρώπη του Robert Schuman και των άλλων ιδρυτικών πατέρων ανταποκρίνεται στη σημερινή εποχή και τις άνευ προηγουμένου προκλήσεις που βιώνουμε.
Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, την οικονομική ανάκαμψη, την ψηφιοποίηση, έως την κλιματική αλλαγή, την εξωτερική πολιτική, τη μετανάστευση, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, η Ευρωπαϊκή Ενωση επιλέγει τον δρόμο της ενότητας. «Οταν δοκιμαζόμαστε αναδεικνύεται πραγματικά το πνεύμα – η ψυχή μας», είπε χαρακτηριστικά η κυρία Φον ντερ Λάιεν. Οι καιροί απαιτούν να είμαστε συνεπείς και αληθινοί ως προς την ιστορία και την ταυτότητά μας αλλά και ως προς το όραμά μας ως υπεύθυνης πολιτικής παρουσίας στη διεθνή σκηνή.
Μέσα σε έναν μόνο χρόνο, περισσότερο από 70% των Ευρωπαίων εμβολιάστηκαν με 700 εκατομμύρια δόσεις που διατέθηκαν στην Ευρώπη. Με την πρωτοβουλία «Ομάδα Ευρώπη», άλλες 750 εκατομμύρια δόσεις δωρίστηκαν σε πάνω από 130 χώρες. Η πανδημία δεν έχει τελειώσει, «είναι μαραθώνιος και όχι κατοστάρι», όπως είπε η πρόεδρος. Είναι ένα μεγάλο γεωπολιτικό ζήτημα που απαιτεί μια απάντηση με παγκόσμια εμβέλεια. Γι’ αυτό η Ε.Ε. ανακοίνωσε τη διάθεση άλλων 200 εκατομμυρίων δόσεων για χώρες που τις έχουν ανάγκη.
Παρότι βιώσαμε ένα πρωτοφανές σοκ, η οικονομία μας έμεινε όρθια χάρη στην καίρια χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος SURE που στήριξε πάνω από 31 εκατομμύρια εργαζομένους και 2,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις. Το πακέτο NextGenerationEU θα προσφέρει άμεση οικονομική στήριξη και μακροπρόθεσμη ευημερία στις οικονομίες μας. Αυτή θα είναι μια μεγάλη ευκαιρία, τόσο για την Ελλάδα όσο και για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, να προωθήσουμε σημαντικά έργα και καινοτομίες για να πετύχουμε την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση των οικονομιών μας.
Η κλιματική αλλαγή μάς απασχολεί όλους. Η Ελλάδα βίωσε το καλοκαίρι μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές εξαιτίας πρωτοφανών πυρκαγιών. Οπως ανέδειξε η τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) του ΟΗΕ, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι μια επιστημονική αλήθεια και θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε περισσότερα ακραία φυσικά φαινόμενα στο μέλλον.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στάθηκε στο πλευρό της Ελλάδας κινητοποιώντας, μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πυροσβεστική αρμάδα που επιχείρησε ποτέ στη χώρα μας. Η κλιματική αλλαγή απαιτεί ετοιμότητα, επιχειρησιακή αντιμετώπιση αλλά και ενεργή πρόληψη και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η Ε.Ε. απαντάει σε αυτή την πρόκληση με την Πράσινη Συμφωνία και με μια δέσμη σαφών νομοθετικών προτάσεων για την επίτευξη των κλιματικών στόχων για το 2030 και το 2050. Η επικείμενη διάσκεψη του ΟΗΕ (COP26) στη Γλασκώβη θα είναι η στιγμή για τις μεγάλες χώρες του κόσμου να συνεισφέρουν ουσιαστικά στη χρηματοδότηση της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Αυτό άλλωστε θα πράξει και η Ε.Ε.
Σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Αφγανούς ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου στήριξής τους. Η ανάγκη μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Eνωσης είναι επιτακτική και είναι καιρός να βρεθεί η πολιτική βούληση για να πιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε. Ως προς τη μετανάστευση, το νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου θέλει να είναι ένα ισορροπημένο και ανθρώπινο σύστημα πάνω στο οποίο πρέπει να συμφωνήσουμε με ευθύνη και αλληλεγγύη.
Τέλος, η Ενωση αποτελεί ένα σύνολο αξιών βασισμένο στο κράτος δικαίου. Στόχος μας είναι να διασφαλιστούν η ποιότητα της δημοκρατίας μας, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, η ισονομία, οι ελευθερίες μας, όπως η ελευθερία του Τύπου και η προστασία των δημοσιογράφων. Επίσης, όπως τόνισε η πρόεδρος, η Ε.Ε. θα προτείνει έως το τέλος του χρόνου τον πρώτο νόμο για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Ας εμπνευστούμε λοιπόν από την ψυχή και τα ιδεώδη που εκφράστηκαν χθες στην κατάμεστη αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο για να κάνουμε πράξη αυτά στα οποία βαθιά πιστεύουμε και που οφείλουμε στην επόμενη γενιά.
* Η κ. Νιόβη Ρίγκου είναι επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα.