Μετά την ανακοίνωση του Υπουργείου στις 17/9 για «Δια ζώσης λειτουργία των Πανεπιστημίων με αυξημένα μέτρα προστασίας», επικρίναμε την ακαταλληλότητα της οριζόντιας εφαρμογής τους, που δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ιδρυμάτων, των σχολών και των γνωστικών αντικειμένων.
Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας νέας έξαρσης της πανδημίας που θα οδηγήσει σε νέα μέτρα αποκλεισμού, ζητήσαμε να διασφαλιστεί ότι θα διεξαχθεί ικανοποιητικά εκείνο τουλάχιστον το μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος που έχει υποχρεωτική παρακολούθηση (εργαστήρια, κλινικές, ασκήσεις πεδίου κλπ.).
Επιφυλαχθήκαμε, με την ελπίδα ότι η ΚΥΑ θα εξειδίκευε τα μέτρα λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις για ευελιξία στην οργάνωση και διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθώς οι όροι για συχνό καθαρισμό και επαρκή εξαερισμό είναι σε πολλές περιπτώσεις ανέφικτοι, οι δε απαιτήσεις για μέγιστη πληρότητα είναι ανορθολογικές και αντίθετες με τα πρωτόκολλα αποφυγής διάδοσης του κορωνοϊού.
Η δημοσίευση της ΚΥΑ (B’ 4406/24.09.2021) διέψευσε τις όποιες προσδοκίες για ορθολογικό και ρεαλιστικό συγκερασμό των απαιτήσεων για άνοιγμα των πανεπιστημίων αφενός και αφετέρου για περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού και για υγειονομική ασφάλεια της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Αντίθετα, καθώς το προσωπικό και οι διδάσκοντες των πανεπιστημίων δεν ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 19-24, εντάθηκαν τόσο οι ανησυχίες και οι φόβοι για την προσωπική υγεία όσο και η αβεβαιότητα για την πορεία του εξαμήνου. Πολύ περισσότερο δε αφού η εκτίμηση του επιδημιολογικού κινδύνου από την εφαρμογή των μέτρων δεν έχει γίνει γνωστή, εκτός εάν, ακόμη χειρότερα, δεν έχει πραγματοποιηθεί.
Επιθυμούμε την επιστροφή το συντομότερο σε διδασκαλία χωρίς περιορισμούς ως προς τη φυσική παρουσία και αλληλεπίδραση, και δεν αναζητούμε αφορμές φυγοπονίας. Άλλωστε ως διδάσκοντες προσαρμοστήκαμε γρήγορα στις απαιτήσεις της εξ αποστάσεως διδασκαλίας.
Όμως τα αγαθά της υγείας και της ζωής, της δικής μας και των φοιτητών μας, είναι υπέρτερα από την εξυπηρέτηση του αφηγήματος της επιστροφής σε μια κανονικότητα, όπου η πληρότητα στα θεάματα περιορίζεται για μη εμβολιασμένους στο 50% ενώ στις αίθουσες διδασκαλίας είναι υποχρεωτικά 100%. Μόνο στις αίθουσες διδασκαλίας τα μέτρα αποστασιοποίησης αντί να απαγορεύουν χαλαρότερες συνθήκες, απαγορεύουν την τυχόν αυστηρότερη εφαρμογή τους.
Επισημαίνουμε σε όλους τους συναδέλφους ότι η ΚΥΑ ορίζει πως κάθε είδους εκπαιδευτική διαδικασία «πραγματοποιείται υποχρεωτικά δια ζώσης», αλλά όχι «αποκλειστικά». Επομένως η εφαρμογή της απαιτεί μεν την φυσική παρουσία μας στους χώρους διδασκαλίας, αλλά δεν αποκλείει τη χρήση μεθόδων εκπαίδευσης από απόσταση, σύγχρονης και ασύγχρονης.
Παράλληλα, η ΚΥΑ μάς καθιστά υπεύθυνους για την πιστή εφαρμογή και τήρηση των μέτρων (άρθρο 14.3). Εξάλλου, ως διδάσκοντες έχουμε την ευθύνη και την αρμοδιότητα για την οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Επομένως, πέρα από την οποιαδήποτε διαμαρτυρία, πρέπει να κρίνουμε αν το μάθημα διεξάγεται σε συνθήκες υγειονομικής ασφάλειας, και σε περίπτωση που διαπιστώνεται μη συμμόρφωση ή ελλιπής τήρηση των οριζόμενων μέτρων, τότε να το διακόπτουμε ή να λαμβάνουμε κάθε άλλη αναγκαία απόφαση.
* Ο Γιώργος Λιτσαρδάκης είναι Καθηγητής Α.Π.Θ., Γραμματέας της Π.Ο.Σ.Δ.Ε.Π. και εκπρόσωπος της Κίνησης Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης.