Επιτομή για ευθύνες κυβερνητικών αξιωματούχων, κρατικού μηχανισμού και αυτοδιοικητικών παραγόντων, σε ό,τι αφορά τις τραγικές συνέπειες της πυρκαγιάς στο Μάτι, αποτελεί η εισαγγελική πρόταση παραπομπής σε δίκη συνολικά 27 ατόμων, που μετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον σχεδιασμό της κατάσβεσης και της αντιμετώπισης της πύρινης λαίλαπας. Ο εισαγγελέας Γεώργιος Πολυκράτης, σε μια πρόταση 680 σελίδων, δεν αφήνει πτυχή της τραγωδίας που να μην αξιολογήσει ή να μην αποτιμήσει, και ευθύνες που να μην αποδώσει.
Ανάμεσα στους 27 που παραπέμπονται σε δίκη από τον εισαγγελέα είναι η πρώην περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, ο επικεφαλής τότε της Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Καπάκης, ο σημερινός αρχηγός της Πυροσβεστικής Στέφανος Κολοκούρης, ο τότε δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης και πολλοί άλλοι, ο καθένας με το μερίδιο της ευθύνης του, και με δεδομένο το τραγικό αποτέλεσμα των 102 θανάτων και των τουλάχιστον 32 βαριά τραυματισμένων. Ο καταλογισμός των ευθυνών και το αλαλούμ που επικράτησε περιγράφονται στο εισαγγελικό πόρισμα – πρόταση με νομική θεμελίωση και ψύχραιμη παράθεση των πραγματικών γεγονότων, καθώς τίποτα δεν καταλείπεται στην τύχη του. Αιφνιδιασμός, ανικανότητα, ανοργανωσιά, υποτίμηση του κινδύνου, έλλειψη σχεδιασμού, ανυπαρξία πρόληψης, αλλά και απόλυτη αδυναμία αντιμετώπισης της φονικής πυρκαγιάς περιλαμβάνονται στα τραγικά λάθη, στις πλημμέλειες και στις εγκληματικές αμέλειες που οδήγησαν –κατά τον εισαγγελέα–στην καταστροφή.
Η φονική πυρκαγιά στο Μάτι, που δεν έχει προηγούμενο στα χρονικά των καταστροφών των τελευταίων δεκαετιών, αποτέλεσε σημείο αιχμής για την απόδοση ευθυνών στην τότε κυβέρνηση, καθώς η διαχείρισή της συγκέντρωσε τα πυρά της αντιπολίτευσης και τα ολέθρια αποτελέσματά της μέτρησαν και στο εκλογικό αποτέλεσμα του 2019. Το εισαγγελικό πόρισμα στο θέμα των ευθυνών για τη διαχείριση της φονικής πυρκαγιάς τα λέει όλα. Ενδεικτικά αναφέρονται:
•Δεν υπήρξε η αναγκαία προληπτική εναέρια επιτήρηση.
•Ανεπαρκής η κινητοποίηση των αρμοδίων υπηρεσιών για την καταστολή της πυρκαγιάς.
•Δεν διατέθηκαν άμεσα όλες οι διαθέσιμες επίγειες και εναέριες δυνάμεις, λαμβανομένου υπ όψιν ότι είχε εκδηλωθεί πυρκαγιά και στην Κινέτα.
•Δεν υπήρξε ορθή επιχειρησιακά διαχείριση των εναέριων μέσων.
•Αστοχη η αποτίμηση του μεγέθους του κινδύνου.
•Καθυστέρηση διάγνωσης της κρισιμότητας της κατάστασης.
Παραπέμπονται σε δίκη 27 άτομα, ανάμεσά τους η Ρένα Δούρου, ο Ηλίας Ψινάκης και στελέχη της Πυροσβεστικής.
•Εσφαλμένη επιχειρησιακή προτεραιότητα κατά την αντιμετώπιση πλειόνων πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν σε μικρή απόσταση.
•Ανετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού.
•Μη άμεση χρησιμοποίηση των διαθεσίμων μέσων πυρόσβεσης.
•Βαρύτατες αμέλειες που συνετέλεσαν στο βαρύτατο αποτέλεσμα της πυρκαγιάς.
Στα συμπεράσματα της εισαγγελικής πρότασης σημειώνονται και τα ακόλουθα: «Σύγχυση, έλλειψη σχεδιασμού και συντονισμού, αναποτελεσματική συνεργασία των συναρμόδιων κρατικών αρχών που επέδειξαν ανετοιμότητα, αιφνιδιασμό και καθυστέρηση στην κινητοποίηση όλων των υφιστάμενων δυνατοτήτων, αρχικά πρόληψης, και ακολούθως περιστολής των τραγικών συνεπειών της φωτιάς (έγκαιρη εκκένωση οικισμών, απομάκρυνση και διάσωση πολιτών, άμεση κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης)». Και οι 27, ο καθένας με το δικό μερίδιο ευθύνης, παραπέμπονται να δικαστούν για:
•Ανθρωποκτονίες από αμέλεια κατά συρροήν που τελέστηκαν διά παραλείψεων από κατά νόμο υπόχρεους.
•Σωματικές βλάβες από αμέλεια κατά συρροήν που τελέστηκαν διά παραλείψεων από κατά νόμο υπόχρεους.
Ο ηλικιωμένος που έβαλε τη φωτιά στην περιοχή Νταού Πεντέλης, με αποτέλεσμα να εξαπλωθεί και να προκαλέσει τον όλεθρο στο πέρασμά της, διώκεται για εμπρησμό. Μόνον ένας απαλλάσσεται, ο συγκυβερνήτης του συντονιστικού ελικοπτέρου.
Ο εισαγγελέας έκανε πολύ προσεγμένη και ολοκληρωμένη δουλειά, και μάλιστα παρέδωσε την πρότασή του σε λιγότερο από τρεις μήνες. Η πρόταση θα εξεταστεί από το δικαστικό συμβούλιο, που αν συμφωνήσει, δύσκολα θα συμβεί το αντίθετο, λόγω του ότι νομικά και σε πραγματικά περιστατικά η εισαγγελική πρόταση είναι θεμελιωμένη, θα ανοίξει ο δρόμος για τη δίκη μετά τρία και πλέον χρόνια από την αποφράδα ημέρα του Ιουλίου του 2018.
Σημειώνεται ότι ο ανακριτής που έκανε την έρευνα, ο Αθανάσιος Μαρνέρης, ο οποίος έκανε πολύ καλή δουλειά, είχε ζητήσει κάποιοι από την Πυροσβεστική να παραπεμφθούν σε δίκη για κακούργημα, αλλά κάτι τέτοιο δεν θεμελιώθηκε από την εισαγγελική αξιολόγηση.