Ενώπιον μιας πολύ κρίσιμης φάσης της πανδημίας, με ένα διαρκώς διογκούμενο επιδημικό κύμα που έχει ξαφνιάσει για το ύψος του –ειδικά σε ό,τι αφορά τον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων– και παράλληλα με ένα ποσοστό εμβολιασμένων της τάξης του 63% που δεν δείχνει ικανό να αποτρέψει άλλη μια σκληρή μάχη του ΕΣΥ με την COVID-19 βρίσκεται η χώρα μας.
Οι υγειονομικές αρχές και ειδικοί επιστήμονες παρακολουθούν με ανησυχία την εξέλιξη της επιδημίας στη χώρα μας, εστιάζοντας κυρίως στους «σκληρούς δείκτες» που είναι οι νοσηλείες σε ΜΕΘ και οι θάνατοι, αλλά και στις δυνατότητες του ΕΣΥ να αντιμετωπίσει αυτή τη νέα επίθεση της COVID-19.
Τονίζουν δε σε κάθε τόνο ότι απαιτείται αυξημένη προσοχή και από τους πολίτες –ανεμβολίαστους αλλά και εμβολιασμένους–τόσο στην τήρηση των μέτρων αποφυγής της διασποράς του ιού, όπως αυτά θεσπίστηκαν από την πολιτεία, όσο και των ατομικών μέτρων προστασίας, καθώς υπό τις κατάλληλες συνθήκες ένας φορέας μπορεί να μολύνει δεκάδες –ακόμα και τριψήφιο αριθμό ατόμων– που θα βρεθούν στον ίδιο χώρο με αυτόν.
Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα τη Δευτέρα περισσότεροι από 300 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους ανεμβολίαστοι (περίπου 85-87%), έχασαν τη ζωή τους από Covid τις τελευταίες 15 μέρες στα νοσοκομεία της Μακεδονίας και της Θράκης, που υπάγονται στις αρμοδιότητες της 3ης και 4ης ΥΠΕ, ενώ ο αριθμός των νοσηλευομένων σε απλές κλίνες σήμερα ανέρχεται σε 1.008 και των νοσηλευομένων σε ΜΕΘ σε 159.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τις 22 Οκτωβρίου μέχρι σήμερα, έχουν πεθάνει από Covid 160 άνθρωποι σε νοσοκομεία αρμοδιότητας της 3ης ΥΠΕ (Θεσσαλονίκη και Δυτική Μακεδονία), ενώ από τις 25 Οκτωβρίου μέχρι σήμερα έχουν πεθάνει 159 στην περιοχή αρμοδιότητας της 4ης ΥΠΕ (Θεσσαλονίκη, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη).
Η εικόνα των νοσηλειών σήμερα στα 14 νοσοκομεία της 3ης ΥΠΕ έχει ως εξής: 529 νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες (74,9% ανεμβολίαστοι) και 91 σε ΜΕΘ (91,2% ανεμβολίαστοι). Στα 14 νοσοκομεία της 4ης ΥΠΕ σήμερα νοσηλεύονται 479 (74,3% ανεμβολίαστοι) και 61 σε ΜΕΘ (89,7% ανεμβολίαστοι).
«Για να αποφευχθεί μια μη διαχειρίσιμη επιβάρυνση του ΕΣΥ θα πρέπει να αυξηθεί ο εμβολιασμός, ειδικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου και στις μεγαλύτερες ηλικίες».
Και όλα αυτά, όταν οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τις αρμόδιες αρχές για την πορεία μας με την COVID-19 βασίζονται πλέον κυρίως στις δυνατότητες του ΕΣΥ να αντέξει σε αυτή τη νέα επίθεση της πανδημίας. Η κυβέρνηση άλλωστε δείχνει αποφασισμένη να μην προχωρήσει σε lockdown, εστιάζοντας στο να βάλει φρένο στη διασπορά μέσω εργαστηριακών ελέγχων και να δελεάσει τους ανεμβολίαστους να κλείσουν ραντεβού για το εμβόλιο.
«Αυτό που βλέπουμε σε αυτή τη φάση της πανδημίας είναι μια αυξημένη διασπορά του ιού στην κοινότητα. Ενδεχομένως αυτή να αυξηθεί ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα», επισημαίνει στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Θεόδωρος Λύτρας. Οπως σημειώνει, «εκεί όμως που θα κριθεί το παιχνίδι δεν είναι τόσο στον αριθμό των κρουσμάτων αλλά στο ΕΣΥ και το πόσο θα επιβαρυνθεί. Και αυτό έρχεται σε άμεση συνάρτηση με την ηλικία όσων μολυνθούν, τα ενδεχόμενα προϋπάρχοντα νοσήματα και εάν έχουν εμβολιαστεί έναντι του SARS-CoV-2. Για να αποφευχθεί λοιπόν μία μη διαχειρίσιμη επιβάρυνση του ΕΣΥ θα πρέπει να αυξηθεί ο εμβολιασμός, ειδικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Αυτό όμως από μόνο του δεν φτάνει. Χρειάζεται και ουσιαστική ενίσχυση του ΕΣΥ».
Οι εργασιακοί χώροι
Από την ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων που γίνεται από τις αρμόδιες αρχές, φαίνεται ότι αν και υπερτερούν σαν τρόπος μετάδοσης του ιού οι οικογενειακές και κοινωνικές επαφές, την τελευταία εβδομάδα παρατηρείται αύξηση της μετάδοσης και μέσα σε εργασιακούς χώρους. «Σε γενικές γραμμές ισχύει ότι όσο πιο κλειστός και φτωχά αεριζόμενος είναι ένας χώρος και όσο μεγαλύτερος ο συγχρωτισμός σε αυτόν τον χώρο, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες μεγάλης διασποράς», σημειώνει ο κ. Λύτρας και τονίζει: «Στη βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί περιστατικά υπερμετάδοσης, όπου ένα άτομο έχει βρεθεί να είναι η αιτία για 100 και περισσότερες δευτερογενείς μεταδόσεις. Το να είναι κάποιος υπερμεταδότης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Από βιολογικούς, δηλαδή να φέρει υψηλό ιικό φορτίο, αλλά και από τις δραστηριότητες του, παραδείγματος χάριν να βρίσκεται σε κλειστό στενό χώρο με μεγάλο συνωστισμό και δυνατή μουσική που θα αναγκάζεται να μιλάει δυνατά, ή να τραγουδάει. Μπορεί και ο εμβολιασμένος να γίνει υπερμεταδότης, αν και είναι σαφώς μικρότερες οι πιθανότητες. Εάν όμως οι συνθήκες είναι κατάλληλες μπορεί να μετατραπεί σε υπερμεταδότη. Μελέτες έχουν δείξει ότι εμβολιασμένοι που νοσούν φέρουν το ίδιο υψηλό ιικό φορτίο με τους ανεμβολίαστους, αλλά για μικρότερο χρονικό διάστημα».
Σύμφωνα με τον κ. Λύτρα, αυτό σημαίνει ότι τόσο ένας εμβολιασμένος όσο και ένας ανεμβολίαστος θα πρέπει να ακολουθεί τους βασικούς κανόνες. «Να μένει σπίτι εάν έχει συμπτώματα, να κάνει άμεσα ένα εργαστηριακό τεστ και να μείνει σε καραντίνα εάν διαγνωσθεί θετικός. Και επειδή υπάρχει η πιθανότητα να είναι μολυσματικός χωρίς να έχει συμπτώματα, θα πρέπει ακόμα και ο εμβολιασμένος να τηρεί τα μέτρα, όπως η χρήση μάσκας, η αποφυγή συγχρωτισμού και η τήρηση των αποστάσεων».
Ανεβάζουν ρυθμούς οι εμβολιασμοί
Αύξηση στον ρυθμό των εμβολιασμών πρώτης δόσης κατά του SARS-CoV-2 καταγράφεται τα τελευταία 24ωρα, μετά τη ραγδαία αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων που τρόμαξε πολλούς, αλλά και την ανακοίνωση των νέων μέτρων που καθιστούν πιο έντονη τη διαφορά στην καθημερινότητα εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ τη Δευτέρα διενεργήθηκαν 7.652 εμβολιασμοί πρώτης δόσης, την Πέμπτη ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 13.158. Συνολικά το τετραήμερο Δευτέρα 01/11/2021 – Πέμπτη 04/11/2021 διενεργήθηκαν 40.994 εμβολιασμοί πρώτης δόσης, έναντι 25.197 το αντίστοιχο τετραήμερο της προηγούμενης εβδομάδας. Υψηλό ενδιαφέρον υπήρξε και για προγραμματισμό ραντεβού για πρώτη δόση: την Πέμπτη περίπου 30.000 πολίτες επισκέφθηκαν την πλατφόρμα emvolio.gov.gr για να κλείσουν ραντεβού, όταν κατά μέσο όρο τον Οκτώβριο προγραμματίζονταν 8.000-9.000 ραντεβού την ημέρα. Παράλληλα, «τρέχει» και ο εμβολιασμός με την αναμνηστική δόση. Από την Παρασκευή τη δυνατότητα αυτή έχουν όλοι οι πολίτες άνω των 18 ετών, με την προϋπόθεση ότι έχουν συμπληρώσει έξι μήνες από τη δεύτερη δόση, ή δύο μήνες από τον εμβολιασμό τους με το εμβόλιο της Johnson&Johnson.