Περισσότεροι από 13.300 άνθρωποι (μια πόλη σχεδόν στο μέγεθος της Ναυπάκτου) έχασαν τη ζωή τους στη χώρα μας το 2019, εξαιτίας της μακρόχρονης έκθεσής τους στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Το σοβαρότερο πρόβλημα για τη χώρα μας αποτελούν –όπως και για την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση– τα αιωρούμενα μικροσωματίδια (ΡΜ2,5), με την Ε.Ε. να προσανατολίζεται στην αυστηροποίηση των ανώτατων ορίων τους.
Την εικόνα δίνει η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία των κατοίκων σε 41 ευρωπαϊκές χώρες. Η έκθεση αφορά το 2019, δηλαδή την τελευταία χρονιά πριν από την καραντίνα, κατά την οποία η ρύπανση ήταν ακόμα έντονη. Οπως αναφέρει μεταξύ άλλων:
• Το 2019 η ατμοσφαιρική ρύπανση συνέχισε να αποτελεί σημαντική αιτία πρόωρων θανάτων και ασθενειών στις 27 χώρες της Ε.Ε. Περίπου 307.000 πρόωροι θάνατοι αποδίδονται στη μακρόχρονη έκθεση σε αιωρούμενα μικροσωματίδια, περίπου 40.400 σε μακρόχρονη έκθεση σε διοξείδιο του αζώτου και 16.800 στο όζον. Ωστόσο, οι πρόωροι θάνατοι που αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση μειώθηκαν το 2019 σε σχέση με το 2018. Η μεγαλύτερη μείωση (16%) σημειώθηκε στις τιμές του διοξειδίου του αζώτου, ενώ χαμηλότερη είναι η μείωση για τα αιωρούμενα μικροσωματίδια (11%) και το όζον (9%).
Πάνω από 13.300 πρόωροι θάνατοι στην Ελλάδα το 2019 – Τα μέτρα της Ε.Ε. για βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρι- κού αέρα αναμένεται να αυστηροποιηθούν.
• Αν οι χώρες της Ε.Ε. εφάρμοζαν τα παλαιά (2005) όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα αιωρούμενα μικροσωματίδια (ανώτατη τιμή PM2,5 τα 10 μg/m3), θα μπορούσαν να είχαν μειώσει τους πρόωρους θανάτους κατά 21% τουλάχιστον, ενώ αν εφάρμοζαν τις νέες (2021) συστάσεις του ΠΟΥ (ανώτατη τιμή PM2,5 τα 5 μg/m3), κατά 58%. Σήμερα η Ε.Ε. έχει θέσει ως όριο τα 25μg/m3.
• Τα μέτρα της Ε.Ε. (και οι προσπάθειες των χωρών) για τη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα αποδίδουν. Οι πρόωροι θάνατοι από αιωρούμενα μικροσωματίδια (ΡΜ2,5) έχουν μειωθεί κατά 33% σε σχέση με το 2005. Αν συνεχίσουν να μειώνονται, τότε η Ε.Ε. θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο του Σχεδίου Δράσης για Μηδενική Ατμοσφαιρική Ρύπανση για μείωση των πρόωρων θανάτων το 2030 κατά 55% σε σχέση με το 2005.Το τίμημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδίως από τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, παραμένει βαρύ και για την Ελλάδα. Υπολογίζεται ότι το 2019 η μακρόχρονη έκθεση σε υψηλές τιμές ΡΜ2,5 προκάλεσε 10.400 πρόωρους θανάτους.
Αντίστοιχα, η έκθεση σε υπερβολικές τιμές διοξειδίου του αζώτου εκτιμάται ότι οδήγησε την ίδια χρονιά σε 2.310 πρόωρους θανάτους και σε ακόμα 650 από τις υψηλές τιμές του όζοντος. Αν η Ελλάδα εφάρμοζε τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για ανώτατο όριο 5μg/m3 στις τιμές των αιωρούμενων μικροσωματιδίων (ΡΜ2,5), τότε εκτιμάται ότι θα είχε 7.000 λιγότερους πρόωρους θανάτους το 2019, 67% λιγότερους από το προηγούμενο έτος.