Η απόφαση του ηθοποιού Αρη Σερβετάλη να αποχωρήσει από την θεατρική παράσταση όπου εμφανιζόταν, με το σκεπτικό ότι δεν επιθυμεί να παίζει σε κοινό αμιγώς εμβολιασμένων θεατών, έχει προκαλέσει εντονότατη συζήτηση, στα social media, τον καλλιτεχνικό χώρο αλλά και ευρύτερα.
Δύο δημοσιογράφοι της «Κ», η Λίνα Γιάνναρου και ο Χρήστος Κυριαζής, τοποθετούνται επί του θέματος.
Νέα πνοή, σε θέατρο παραλόγου
«Μπερανζέ, κατάντησες γελοίος! Μόνος σου δημιουργείς προβλήματα, βασανίζεις τον εαυτό σου». Τη φράση αυτή του Ντιντάρ, από τον Ρινόκερο του Ιονέσκο, είχε επιλέξει το Θέατρο Κιβωτός να αναρτήσει στη σελίδα του στο Facebook στις 11/11, διαφημίζοντας την προπώληση εισιτηρίων για την παράσταση σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα και πρωταγωνιστή-Μπερανζέ τον Άρη Σερβετάλη. Σήμερα, το λινκ της προπώλησης οδηγεί σε σελίδα που γράφει «Δεν υπάρχουν ενεργές εκδηλώσεις», ενώ το Θέατρο Κιβωτός ενημερώνει τους κατόχους εισιτηρίων ότι τα χρήματα τους θα επιστραφούν. Η παράσταση αναβάλλεται μέχρι νεοτέρας. Η φράση του Ντιντάρ, ανταγωνιστή του Μπερανζέ, μοιάζει να σχολιάζει τις εξελίξεις.
Όπως αναμενόταν, ο Σερβετάλης με την απόφαση να τηρήσει την προειδοποίηση του προς τον παραγωγό ότι δεν πρόκειται να παίξει σε παράσταση «μόνο για εμβολιασμένους», έχει αναδειχθεί σε νέο ήρωα των αντιεμβολιαστών και δη της κουλτουριάρικης συνιστώσας τους, των αντιεμβολιαστών που γνωρίζουν από θέατρο του παραλόγου. Ο Γρηγόρης Πετράκος είχε εξαντληθεί (άλλωστε έκανε πρεμιέρα στην Πάτρα σε κοινό εμβολιασμένων) και εδώ που τα λέμε οι αντιεμβολιαστές δεν έχουν και σπουδαίο ρόστερ. Ο συμπαθής Άρης Σερβετάλης ήρθε σαν τρέιλερ την κατάλληλη στιγμή και έδωσε νέα πνοή στον ανένδοτο εναντίον των μέτρων.
Ήδη στα σόσιαλ μίντια ο ηθοποιός παραλληλίζεται με τον ήρωα που θα υποδυόταν, τον Μπερανζέ, μια μορφή που υπερασπίζεται το δικαίωμα στην ελευθερία και τη διαφορετικότητα, κάποιον που αντιστέκεται στη γενική αποκτήνωση, «σε κάθε μαζική υστερία, σε κάθε επιδημία που καλύπτεται κάτω από τον μανδύα της λογικής και των ιδεών». Ούτε παραγγελία να το είχαν κάνει όσοι θεωρούν «χούντα» το πρόγραμμα εμβολιασμού και «φασιστικό υγειονομικό απαρτχάιντ» τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας. «Έχετε γίνει όλοι ρινόκεροι!!!», «θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» σχολιάζουν κάτω από τα σχετικά ποστ. Δίνουν και παίρνουν τα «μπράβο» στον ηθοποιό για τη «γενναιότητά του». «Μπράβο Λάζαρε» γράφει κάποιος, θυμίζοντας τον πιο γνωστό του τηλεοπτικό ρόλο στη σειρά «Είσαι το ταίρι μου», με το κόκκινο λοφίο, πολύ μακριά από τον τελευταίο του ρόλο στον Άνθρωπο του Θεού όπου υποδύθηκε τον Άγιο Νεκτάριο. Με την ευκαιρία να θυμίσουμε ότι η ταινία εξακολουθεί να παίζεται σε δύο αίθουσες στην Αθήνα μολονότι και οι κινηματογράφοι λειτουργούν πλέον ως αμιγείς χώροι και δέχονται μόνο θεατές με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης.
Να σημειωθεί πάντως ότι δεν γνωρίζουμε εάν έχει ο ίδιος έχει κάνει το εμβόλιο ή όχι. Πριν από ένα χρόνο είχε δηλώσει σε σχετική ερώτηση: «Είμαι πολύ επιφυλακτικός επειδή διαφημίζεται σαν σωτήρας (σ.σ. το εμβόλιο) και νομίζω πως θα είμαι από τους τελευταίους που θα το κάνουν». Ούτε και με τις σημερινές δηλώσεις του (iefimerida.gr) το διευκρινίζει. «Αδυνατώ να μετέχω σε ένα «πιστοποιημένο» ντάνιασμα ανθρώπων. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και έχει δημιουργηθεί από τον Θεό με την ελευθερία ακόμη και να τον αρνηθεί. Δεν είμαστε αγέλη. Είμαστε άνθρωποι που αγωνιζόμαστε να φανερώσουμε το πρόσωπό μας. Ένα πρόσωπο μοναδικό, ξεχωριστό. Είμαστε μία κοινωνία προσώπων, όχι αγέλη που διαχωρίζεται σε εμβολιασμένους και μη». Άλλοι σε αυτά τα λόγια ακούν τον Άγιο Νεκτάριο, άλλοι το Μπερανζέ, και άλλοι το Λάζαρο.
Λίνα Γιάνναρου
Οι άνθρωποι του Θεού και το «αμάρτημα»
Η σιωπή είναι χρυσός. Στην περίπτωση του Αρη Σερβετάλη ταιριάζει «γάντι».
Από χθες, όταν έγινε γνωστή η απόφασή του να αποχωρήσει από την παράσταση «Ρινόκερος» επειδή δεν συμφωνούσε «με τον διαχωρισμό των ανθρώπων», έγινε στόχος επιθέσεων είτε επειδή «άφησε τους συντελεστές της παράστασης άνεργους», είτε επειδή έστελνε λάθος μήνυμα.
Το πρωί της Τρίτης, το ρεπορτάζ της «Κ» ξεκαθάρισε το τοπίο σε ό,τι αφορά το σκέλος της παράστασης, με τον ίδιο τον παραγωγό να δηλώνει ότι ο πρωταγωνιστής είχε προειδοποιήσει ήδη από το καλοκαίρι για την πρόθεσή του να αποχωρήσει εφόσον θα γινόταν υποχρεωτικό να παίζει για αμιγώς εμβολιασμένο κοινό, συνεπώς η εύκολη κατηγορία περί αντισυναδελφικής συμπεριφοράς δεν ευσταθούσε αφού το θέατρο είχε τη χρονική δυνατότητα να τον αντικαταστήσει ή ακόμα και να αλλάξει παράσταση. Αυτονόητα, η παραγωγή που επέλεξε να αναλάβει το ρίσκο έχει και την ευθύνη για την τύχη των άλλων συντελεστών.
Μέχρι το απόγευμα, ο Σερβετάλης ήταν απλώς ένας ηθοποιός ο οποίος ναι μεν είχε εκπέμψει λάθος μήνυμα με την απόφασή του, τη στιγμή μάλιστα που η μάχη για την αναχαίτιση της πανδημίας κορυφώνεται, ωστόσο δεν είχε κάνει τίποτα περισσότερο από το να ασκήσει το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση. Εφόσον με την απόφασή του να αποχωρήσει δεν έθετε σε άμεσο κίνδυνο συμπολίτες του και δεν παραβίαζε κάποιον κανόνα, η στάση του ισορροπούσε στα όρια του ανεκτού.
Εν τω μεταξύ, στα σόσιαλ μίντια η σφοδρή κριτική έγινε κατακραυγή και στη συνέχεια μαζική χλεύη σε dt, πράγμα σύνηθες στον καιρό της cancel culture. Η δηλωμένη θέση του θρήσκου έδινε λαβή για κάθε λογής ερμηνεία της απόφασής του, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται «ψεκασμένος», «Χριστιανοταλιμπάν», «νέος Πετράκος» κλπ.
Είναι κατανοητό ότι ένας άνθρωπος που βάλλεται θα αναζητήσει τρόπους υπεράσπισης της θέσης και της τιμής του, ωστόσο η δήλωση που επέλεξε να κάνει συνιστά πραγματικό ολίσθημα, πολύ πιο σοβαρό από την απόφαση που προκάλεσε τον θόρυβο.
«Αδυνατώ να μετέχω σε ένα “πιστοποιημένο” ντάνιασμα ανθρώπων. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και έχει δημιουργηθεί από τον Θεό με την ελευθερία ακόμη και να τον αρνηθεί. Δεν είμαστε αγέλη» δήλωσε ο Αρης Σερβετάλης σε ενημερωτική ιστοσελίδα.
Με τον τρόπο του, ο ηθοποιός κάνει ένα βήμα πέρα από τον «διαχωρισμό των ανθρώπων» -επιχείρημα που υπό προϋποθέσεις έδινε αφορμή για γόνιμη συζήτηση- χαρακτηρίζοντας «πιστοποιημένο ντάνιασμα ανθρώπων» ένα μέτρο έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, το οποίο προφανώς δεν εφαρμόζεται για να διαχωρίσει τους ανθρώπους αλλά για να τους προστατεύσει, έστω και με τον «δύσκολο» τρόπο.
Ως δημόσιο και αγαπητό σε πολλούς πρόσωπο, ο Σερβετάλης δίνει πλέον απλόχερα τη δυνατότητα στο αντιεμβολιαστικό κίνημα να ενισχύσει το περιβόητο επιχείρημα περί «δικαιωμάτων» του πολίτη, προσφέροντας το ιδεολογικό-φιλοσοφικό περιτύλιγμα ενός «ανθρώπου του Θεού», στάση επικίνδυνη σε περίοδο όπου οι κάθε λογής αρνητές αλιεύουν ευκολόπιστους… πιστούς, με αποτέλεσμα να καταγράφονται ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις νοσούντων οι οποίοι δεν δέχονται να διασωληνωθούν περιμένοντας τη θεία παρέμβαση.
Οσο παρέμενε σιωπηλός, ο αποδεδειγμένα μετριοπαθής Σερβετάλης υπερασπιζόταν εμμέσως την κοσμοθεωρία του. Μετά μίλησε. Και μολονότι αποπειράθηκε να ισορροπήσει σε λεπτές έννοιες, μοιραία επέλεξε και επισήμως πλευρά. Συνεχίζει να μην παραβιάζει κάποιον κανόνα. Αλλά ενισχύει ένα κίνημα που θέτει σε κίνδυνο ζωές. Και αυτό, ακόμα και στον κόσμο του Σερβετάλη είναι αμαρτία…
Χρήστος Κυριαζής