Μόνο η κορυφή του παγόβουνου των προβλημάτων της επαγγελματικής εκπαίδευσης ανεδείχθη μετά το σοκαριστικό περιστατικό ξυλοδαρμού μαθήτριας Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ) στην Αττική από καθηγητή της. Η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, έδρασε άμεσα απολύοντας τον συμβασιούχο εκπαιδευτικό, ωστόσο αναπάντητα ερωτήματα υπάρχουν ως προς τη διαδικασία βάσει της οποίας ελήφθη η απόφαση απόλυσης. Το υπ. Παιδείας εμφανίζεται να λειτούργησε πυροσβεστικά.
Ο ξυλοδαρμός μαθήτριας από καθηγητή είναι η κορυφή του παγό- βουνου – «Τώρα πια το απολυτήριο ΕΠΑΛ έχει υποβαθμιστεί».
Συγκεκριμένα, σε βίντεο που δημοσιοποιήθηκε στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, σε ΕΠΑΛ της Αττικής καθηγητής εμφανίζεται να χτυπά στο πρόσωπο μαθήτρια, τραβώντας της τα μαλλιά και ρίχνοντάς τη στο πάτωμα. Μετά τη δημοσιοποίηση του θέματος η ηγεσία του υπ. Παιδείας ζήτησε την άμεση εκκίνηση της νόμιμης διαδικασίας, ώστε να αποδοθούν οι προβλεπόμενες κυρώσεις στον εκπαιδευτικό που είχε προσληφθεί σε θέση αναπληρωτή. Ετσι, την επόμενη μέρα συνήλθε το Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Εκπαίδευσης (ΠΥΣΔΕ), το οποίο εισηγήθηκε την καταγγελία σύμβασης του εκπαιδευτικού για ανάρμοστη συμπεριφορά. Η εισήγηση έγινε δεκτή από το υπουργείο, η σύμβασή του καταγγέλθηκε και απολύθηκε. Επίσης, μαθητές κατέστρεψαν το αυτοκίνητο του εκπαιδευτικού. Για την επιβολή ποινών αρμόδιος είναι ο σύλλογος διδασκόντων του σχολείου, όπως ανέφερε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας του υπ. Παιδείας, κ. Αλέξανδρος Κόπτσης. Στην Ελλάδα υπάρχουν περί τα 410 ΕΠΑΛ με 14.000 εκπαιδευτικούς. Τα τελευταία χρόνια στα σχολεία έχουν αυξηθεί οι μαθητές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Θέμη Κοτσιφάκη, πρώην προέδρου της ΟΛΜΕ και στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ με εξειδίκευση στην επαγγελματική εκπαίδευση, από 86.824 μαθητές το 2017-18 ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 108.118 το 2020-21. Παράλληλα αυξήθηκε και η αναλογία του μαθητικού δυναμικού των ΕΠΑΛ σε σχέση με τα Γενικά Λύκεια στο σύνολο του μαθητικού δυναμικού από 28,2% το 2017-18 σε 34,6% το 2020-21. Ο κ. Κοτσιφάκης απέδωσε την αύξηση στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ.
Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν και στιγματίζουν αυτά τα σχολεία. Ενδεικτικά, πολλοί μαθητές με χαμηλές επιδόσεις στο γυμνάσιο (όπου μάλιστα το πλαίσιο είναι επιεικές) επιλέγουν τα ΕΠΑΛ ως λύση για να πάρουν ένα απολυτήριο παρότι αδιαφορούν. Χαρακτηριστικό είναι ότι πολλοί μαθητές κάνουν απουσίες πάνω από το όριο των 114 –ακόμη και 200-250– και στο τέλος ο σύλλογος διδασκόντων υποκύπτει στις εκκλήσεις τους να τους προβιβάσει. Αλλωστε και το τελευταίο επεισόδιο ξεκίνησε επειδή μαθήτρια ζήτησε από τον εκπαιδευτικό να της σβήσει απουσία. Στα σχολεία αυτά φοιτούν και ενήλικοι, ενώ συχνά είναι τα φαινόμενα νεανικής παραβατικότητας – αρκετοί μιλούν για συμμορίες που δρουν στα ΕΠΑΛ και για διείσδυση στα σχολεία αυτά ακραίων ομάδων. Αυτά σε συνδυασμό με την απουσία αυστηρότητας από τους εκπαιδευτικούς δημιουργούν ένα πολύ δύσκολο κλίμα στα ΕΠΑΛ.
«Παλιά η επαγγελματική εκπαίδευση έβγαζε “διαμάντια”. Οι απόφοιτοι γίνονταν ανάρπαστοι από τις γύρω βιοτεχνίες. Ομως, τώρα πια δεν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη και το απολυτήριο ΕΠΑΛ έχει υποβαθμιστεί. Αλλωστε όλοι θέλουν μόνο να πάνε στο πανεπιστήμιο», παρατηρεί στην «Κ» καθηγητής σε ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης. Ετσι, τα σχολεία βουλιάζουν στην απαξίωση παρά τις διακηρύξεις της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας.
Δομές για αντιμετώπιση βίας
Νέες δομές σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας για την αντιμετώπιση των φαινομένων βίας στη σχολική κοινότητα. Συγκεκριμένα, θα δημιουργηθούν δομές υποστήριξης και συντονισμού στις διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και στην Περιφερειακή Εκπαίδευση. Ετσι, σε επίπεδο σχολείου, εκπαιδευτικοί θα οριστούν να μιλούν με τους μαθητές που βιώνουν ενδοσχολική βία. Στο ίδιο πλαίσιο, ο σύλλογος διδασκόντων θα έχει αρμοδιότητα να ενημερώνει τα στελέχη των δομών υποστήριξης για περιπτώσεις εφηβικής παραβατικότητας αλλά και για διείσδυση ακραίων στοιχείων και συμμοριών στα σχολεία, όπως συνέβη πρόσφατα σε σχολεία της Θεσσαλονίκης. Στόχος είναι να υπάρχει, όσο είναι δυνατόν, πρόληψη των φαινομένων βίας και οι εκπαιδευτικοί να γνωρίζουν πώς να λειτουργήσουν σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν οι καταγγελίες επιβαρύνουν ένα νοσηρό κλίμα.