Βαθύ προβληματισμό και ανησυχία προκαλεί το περιεχόμενο της Έκθεσης για την «Κατάσταση των παιδιών και των νέων στην Ελλάδα-2021» που δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα από τη UNICEF.
Συγκλονίζουν όχι μόνο τα στοιχεία που εμπεριέχει, όπως το γεγονός ότι «568.000 παιδιά ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού», ή/και πως οι περισσότεροι δείκτες για την Ελλάδα σε σύγκριση με τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αρνητικοί για τη χώρα μας.
Αλλά και πως υπάρχουν επισημάνσεις για «μαύρες τρύπες» στην ελληνική πραγματικότητα: Ειδικότερα, η Έκθεση κάνει λόγο για «έλλειψη εμπεριστατωμένων δεδομένων σε εθνικό επίπεδο για παιδιά που πλήττονται από όλες τις μορφές βίας».
Στην εισαγωγή του Εθνικού Προγράμματος 2022-2026, σημειώνεται μεταξύ άλλων: «Υπάρχουν αρκετές σημαντικές εκκρεμότητες προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης πραγμάτωση των δικαιωμάτων όπως προβλέπονται από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού», ενώ γίνεται λόγος για “συστημικά εμπόδια που συνεχίζουν να αφήνουν παιδιά εκτός προόδου”.
Μέσα σε αυτή την εξαιρετικά προβληματική και ανησυχητική πραγματικότητα, έχει θεωρητικά ψήγματα αισιοδοξίας το γεγονός ότι, όπως αναφέρεται σχετικά από τη UNICEF, υπάρχουν ήδη εν εξελίξει προγράμματα δράσεων από την ελληνική κυβέρνηση για την επίτευξη προόδου σε όλα τα μέτωπα. Διαβάζουμε μεταξύ άλλων:
«Η Ελλάδα εφαρμόζει οριζόντιες μεταρρυθμίσεις και μέτρα για την αντιμετώπιση παγιωμένων ζητημάτων σχετικά με την παιδική φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό» – «Η Ελλάδα εφαρμόζει σειρά διυπουργικών και διατομεακών μέτρων κοινωνικής ένταξης, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η προστασία των παιδιών προσφύγων και μεταναστών» – «Η Ελλάδα προωθεί τη συμμετοχή στην εκπαίδευση στην πρώτη σχολική ηλικία μέσα από πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις» – “Η Ελλάδα κάνει βήματα για την ένταξη της Εκπαίδευσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού στα σχολικά προγράμματα σπουδών, στις εκπαιδευτικές πρακτικές και στο μαθησιακό περιβάλλον» – «Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να εξαλείψει όλες τις μορφές βίας, ιδιαίτερα αυτές που πλήττουν παιδιά και γυναίκες» είναι ορισμένες από τις αναφορές αυτές.
Κατά τα λοιπά, όπως είναι αναμενόμενο, γίνεται αναφορά και στο ευρύτερο περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί -και στην Ελλάδα- εξαιτίας της πανδημικής κρίσης: «Η πανδημία COVID-19 έχει αναμφισβήτητα τονίσει την επιτακτική ανάγκη της αντιμετώπισης ζητημάτων ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους, κάτι που αντικατοπτρίζεται στις προτεραιότητες και τις ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης. Σημαντικοί φορείς στον χώρο της ψυχικής υγείας, κάποιοι σε στενή συνεργασία με τη UNICEF, προωθούν δράσεις ευαισθητοποίησης για τα ζητήματα ψυχικής υγείας στο ευρύτερο κοινό και σχεδιάζουν καινοτόμες υπηρεσίες συμβουλευτικής με τη χρήση και τη συμβολή της τεχνολογίας που στόχο έχει την ενίσχυση της πρόσβασης σε έγκαιρη ενημέρωση και συμβουλευτική σε ζητήματα ψυχικής υγείας», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Συνοπτικά ορισμένα από τα στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΕΤΗ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Ελλάδα 75,2%.
ΜΟ ΕΕ 94,8%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 100%.
ΝΕΟΙ (15-29) ΕΚΤΟΣ ΔΟΜΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
Ελλάδα 17,7%
ΜΟ ΕΕ 12,8%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 5,7%
Χειρότερη επίδοση ΕΕ 22,2%
ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Έλλειψη εμπεριστατωμένων δεδομένων σε εθνικό επίπεδο για παιδιά που πλήττονται από όλες τις μορφές βίας. Υπάρχει μια διάχυτη σιωπή στην κοινωνία γύρω από τα παιδιά θύματα βίας.
ΑΝΕΡΓΙΑ ΝΕΩΝ
387.000
παιδιά επηρεάζονται ετησίως
Ποσοστά ανεργίας νέων (15-24)
Ελλάδα 35,2%
ΜΟ ΕΕ 15,1%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 5,6%
ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Ποσοστά χαμηλών επιδόσεων και στους τρεις τομείς (κατανόηση κειμένου, φυσικές επιστήμες, μαθηματικά) νέων ηλικίας 15 ετών:
Ελλάδα 19,9%
ΜΟ ΕΕ 12,7%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 4,2%
Χειρότερη επίδοση ΕΕ 31,9%
ΠΑΙΔΙΚΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
380 παιδιά επηρεάζονται ετησίως.
Κάτω των πέντε ετών:
Ελλάδα 4,5%
ΜΟ ΕΕ 5,1%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 1,7%
Χειρότερη επίδοση ΕΕ 7,3%
ΠΑΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
598.000 παιδιά και νέοι επηρεάζονται.
Ποσοστό υπέρβαρων ή παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14)
Ελλάδα 37%
ΜΟ ΕΕ 27%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 20%
ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ
Ελλάδα 52,2%
ΜΟ ΕΕ 67,9%
Καλύτερη επίδοση ΕΕ 83,8%