Σε τροχιά αναβάθμισης εισέρχεται ο σιδηρόδρομος, ο οποίος μετά την ολοκλήρωση σειράς έργων που έχουν προγραμματιστεί αναμένεται να αλλάξει εικόνα, που δεν θα είναι ορατή στο σύνολό της πριν από το 2030. Μεγάλη μερίδα των έργων που είναι προς ένταξη στο νέο ΕΣΠΑ αφορά τοπικούς προαστιακούς σιδηροδρόμους, όπως της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας, με προγραμματισμένη επέκταση, σύνδεση με λιμάνια, αεροδρόμια και βιομηχανικές περιοχές. Παράλληλα ενισχύονται με συστήματα σιδηροδρομικής ασφάλειας γραμμές που είναι ήδη σε λειτουργία.
Στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας – Πάτρας περιλαμβάνονται τα έργα ηλεκτροκίνησης της γραμμής Κιάτο – Αίγιο και η ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία της γραμμής Αίγιο – Ρίο. Ακολουθεί επόμενο έργο, που περιλαμβάνει επιδομή, ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση και σταθμούς στο εν λόγω τμήμα. Τα δύο αυτά έργα έχουν ήδη δημοπρατηθεί από την ΕΡΓΟΣΕ και έχει αναδειχθεί μειοδότης.
Στα τοπικά σιδηροδρομικά έργα εντάσσεται η σύνδεση του λιμανιού Θεσσαλονίκης (προβλήτα 6), καθώς και η ανάπτυξη του προαστιακού στα δυτικά της πόλης. Σε λίγες ημέρες αναμένεται η έναρξη του σχετικού διαγωνισμού.
Στα επικείμενα έργα υπάγεται η εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, ETCS L1 και ηλεκτροκίνησης στη μονή σιδηροδρομική γραμμή Λάρισα – Βόλος, καθώς και η αναβάθμιση της υφιστάμενης μονής μετρικής γραμμής σε κανονικού εύρους στο τμήμα Σ.Σ. Λατομείου – ΒΙΠΕ – Σ.Σ. Βόλου. Το έργο είναι ήδη προς υπογραφή από την ΕΡΓΟΣΕ. Με ενδιαφέρον αναμένεται το έργο της εγκατάστασης ηλεκτροκίνησης στο τμήμα του προαστιακού Θεσσαλονίκης από το Πλατύ μέχρι την Εδεσσα.
Ορισμένα έχουν ήδη δημοπρατηθεί, ενώ άμεσα αναμένονται και άλλοι διαγωνισμοί.
Σημαντικό έργο για την Αχαΐα και την Ηλεία είναι η αναβάθμιση του προαστιακού που συνδέει τους σταθμούς Κάτω Αχαΐας και Πύργου, καθώς θα εντάξει εκ νέου τον Πύργο στον σιδηροδρομικό χάρτη της πόλης.
Μέσω της χρηματοδότησης από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 θα πραγματοποιηθεί η σιδηροδρομική σύνδεση με το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, το λιμάνι του Βόλου, το αεροδρόμιο της Αγχιάλου και τη ΒΙΠΕ Αλμυρού. Το έργο αυτό θα καλύψει πλήρως τον Βόλο σιδηροδρομικά, ενισχύοντας σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής. Παράλληλα ωριμάζει το πολυαναμενόμενο έργο της σιδηροδρομικής σύνδεσης με το λιμάνι του Λαυρίου, ώστε να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα.
Σημαντική αλλαγή στην εικόνα του ελληνικού σιδηροδρόμου αναμένεται να δώσουν τα έργα αναβάθμισης των υφιστάμενων γραμμών (ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση). Πρόκειται για παρεμβάσεις που θα γίνουν στη μονή σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη – Ειδομένη μέσω της νέας παραλλαγής στο τμήμα Πολύκαστρο – Ειδομένη, ενώ στα τμήματα του ΠΑΘΕ/Π Τιθορέα – Δομοκός, Κιάτο – Πάτρα και Θεσσαλονίκη – Ειδομένη προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος τηλεπικοινωνιών GSM-R. Η γραμμή Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα πρόκειται να υποδεχθεί ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, ενώ στο τμήμα Πειραιάς – Τρεις Γέφυρες προγραμματίζεται η εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης που θα ενισχύσει την ασφάλεια του προαστιακού της Αθήνας.