Το αποτρόπαιο τέλος του 7χρονου παιδιού στην Κυψέλη, το οποίο έχασε με μαρτυρικό τρόπο τη ζωή του από μέλη της ίδιας του της οικογένειας και ο θάνατός του αποσιωπήθηκε, φέρνει μοιραία στην επιφάνεια μια σειρά από ερωτήματα: πώς θα έπρεπε να είχαν λειτουργήσει οι υπηρεσίες πρόνοιας; Και πώς μπορούμε εμείς ως πολίτες να προστατεύσουμε με τη στάση μας τους πιο ευάλωτους, όπως τα παιδιά;
Τα σημάδια που μαρτυρούν κακοποίηση και παραμέληση ενός παιδιού είναι συχνά τόσο έκδηλα, που τα αναγνωρίζει και ένας μη επαγγελματίας. Η σκόπιμη άσκηση σωματικής βίας συχνά προβάλλεται ως μια μορφή σωματικής τιμωρίας και περιλαμβάνει τραυματισμούς διαφορετικής έντασης και συχνότητας, ανεξήγητες ή επαναλαμβανόμενες κακώσεις, εγκαύματα, μώλωπες, πρηξίματα κ.ά. Η παραμέληση αποτυπώνεται στη συμπεριφορά και στη φυσική παρουσία του θύματος: το παιδί διακατέχεται από διαρκή πείνα, κόπωση, ενώ ταυτόχρονα έχει χαμηλό σωματικό βάρος και διαθέτει κακή σωματική υγιεινή (άπλυτο, αχτένιστο, απεριποίητο) ή ακατάλληλη για την εποχή ένδυση (π.χ. καλοκαιρινά ρούχα τον χειμώνα). «Δεν παρέχεται επαρκής σίτιση, στέγαση ή η δέουσα ιατρική φροντίδα και περίθαλψη. Παιδιά που παραμελούνται έχουν ασταθή σχολική φοίτηση ή εγκαταλείπουν το σχολείο, κάνουν πολλές και αδικαιολόγητες απουσίες ή παρατείνουν την παραμονή τους σε αυτό, χωρίς λόγο. Παρουσιάζουν συμπεριφορές κλοπής ή επαιτείας, αυτοκαταστροφικές τάσεις αλλά και αντικοινωνική συμπεριφορά, ενώ αδυνατούν να δημιουργήσουν ή να διατηρήσουν λειτουργικές σχέσεις», αναφέρει σε ενημερωτικό σημείωμα στην ιστοσελίδα του το «Χαμόγελο του Παιδιού».
«Αρκεί να έχουμε την υπόνοια κακοποίησης για να προβούμε σε καταγγελία, αυτή άλλωστε μπορεί να γίνει ανώνυμα και εν συνεχεία θα διερευνηθεί από επαγγελματίες», υπογραμμίζει μιλώντας στην «Κ» η κ. Μυρτώ Ξανθοπούλου, σύμβουλος συνηγορίας στα «Παιδικά Χωριά SOS». «Με αυτό το σκεπτικό πρέπει να δρουν όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με παιδιά». Υπενθυμίζεται ότι γραπτή καταγγελία κάνουμε στις εισαγγελικές αρχές, στην αστυνομία ή στον Συνήγορο του Πολίτη, τηλεφωνική καταγγελία μπορούμε να κάνουμε στην 24ωρη Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στην τηλεφωνική γραμμή «Μαζί για το Παιδί» 11525, και στην Τηλεφωνική Γραμμή 1056 του «Χαμόγελου του Παιδιού».
Τα κύρια προβλήματα με την παιδική προστασία στην Ελλάδα, τα κενά στην πρόληψη και στη διαχείριση.
Κατακερματισμός
Τα κύρια προβλήματα με την παιδική προστασία στην Ελλάδα, τα κενά στην πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση, στην εξέταση και στη διαχείριση μετά την απομάκρυνση του παιδιού, «πηγάζουν από τον κατακερματισμό της σε χιλιάδες υπηρεσίες, οι οποίες υπάγονται σε πολλά υπουργεία που δεν συνεργάζονται ούτε συντονίζονται κεντρικά, από τη δραματική υποστελέχωσή τους σε όλα αυτά τα επίπεδα, αλλά και από την παντελή έλλειψη ενιαίων πρωτοκόλλων και διαδικασιών διαχείρισης». Το περιορισμένο προσωπικό σε κοινωνικές υπηρεσίες και προ πάντων στην Εισαγγελία οδηγεί στην όλο και πιο αργή εξέταση των καταγγελιών.
Επιπλέον, όπως και σε άλλα ζητήματα, οι νόμοι και η ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών δεν εφαρμόζονται. «Παρά την κύρωση της σύμβασης Λανζαρότε του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση το 2007 αλλά και τον νόμο 3500/2006, τα κενά είναι πάρα πολλά», αναφέρει η κ. Ξανθοπούλου ενδεικτικά. «Εθνικά σχέδια δράσης για το παιδί επίσης θεσπίζει η Πολιτεία σταθερά, από το 2007 τουλάχιστον – όμως ούτε ένα δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί», πρoσθέτει, «Τα Σπίτια του Παιδιού κατοχυρώθηκαν με νόμο του 2017, αλλά ακόμα δεν έχουν λειτουργήσει».
Ωστόσο η δημιουργία ενός αποτελεσματικού δικτύου παιδικής προστασίας είναι εφικτή. «Στην Κύπρο υπάρχει αυτό που λείπει από την Ελλάδα: ένα ενιαίο και αποδοτικό σύστημα παιδικής προστασίας», σχολιάζει η κ. Ξανθοπούλου. «Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) υπάγονται στο υπουργείο Εργασίας ως αυτοτελής τομέας της δημόσιας διοίκησης, οι δε ομάδες είναι διεπιστημονικές». Το Σπίτι του Παιδιού, ο εξειδικευμένος δηλαδή χώρος για την έγκυρη και επαρκώς προστατευμένη δικανική εξέταση ανηλίκων θυμάτων κακοποίησης, έχει ανοίξει τις πόρτες του ήδη από το 2016. «Λειτουργεί ακόμα ο θεσμός του Οικογενειακού Σύμβουλου, του λειτουργού δηλαδή των κοινωνικών υπηρεσιών με αρμοδιότητα την προστασία των παιδιών από τη βία στην οικογένεια».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr