Κακόν άρχεσθαι υπό χερείονος
(είναι ολέθριο να διοικείσαι από τους χειρότερους)
Δημόκριτος
Υπάρχει, αναμφισβήτητα, η διαπίστωση ότι η Κρατική Αμυντική Βιομηχανία (ΚΑΒ) νοσεί βαρέως, πνέει τα λοίσθια. Ποτέ δεν υπήρξε υγιής γιατί η Εξουσία δεν το επεδίωκε, δεν το επιζητούσε. Αντί να παράγει και να εκσυγχρονίζεται, επιβίωνε ψωμιζομένη από το κράτος! Υπήρξε κομματικό πρυτανείο! Κομματικά παραμάγαζα!
Χωρίς όμως Αμυντική Βιομηχανία, κρατική και ιδιωτική, δεν μπορούμε να μιλάμε για Αμυνα και Αποτροπή. Ας δούμε όμως, εν ολίγοις, τι εννοούμε όταν λέμε ΚΑΒ.
• ΕΛΒΟ (Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων). Το 1978 κρατικοποιήθηκε η αυστριακή STEYR, εξ ης προέκυψε η ΕΛΒΟ. Ηταν ένας στιβαρός και σύγχρονος Οργανισμός. Μετά 36 χρόνια ζημιογόνου πορείας, απαξίωσης και υπονόμευσης η εταιρεία πτώχευσε και έκλεισε (2014). Αργότερα πωλήθηκε στην ισραηλινή PLASANT (2020). Την ίδια περίοδο η Τουρκία μεγαλουργούσε στον τομέα, παρήγαγε χιλιάδες τροχοφόρα για τις Ε.Δ. και δημόσιες υπηρεσίες και έκανε τεράστιες εξαγωγές!
• Ναυπηγεία Ελευσίνας. Το άλλοτε αγλάισμα των Ναυπηγείων Ανατ. Μεσογείου (Στ. Νιάρχος). Διαλύθηκε, υποβαθμίστηκε, απαξιώθηκε μετά συντονισμένες ενέργειες κράτους και συνδικαλιστών. Πωλήθηκε έναντι πινακίου φακής στην HDW. (Σήμερα αγοράστηκε από Ελληνα εφοπλιστή. Να ευχηθούμε καλή τύχη.)
• ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα). Προέκυψαν από την ΕΒΟ (Ελληνική Βιομηχανία Οπλων) και την ΠΥΡΚΑΛ (Μποδοσάκης). Η συγχώνευση επιχειρήθηκε για να προκύψει ένας σοβαρός φορέας με λιγότερη γραφειοκρατία. Επετεύχθη το αντίθετο. Γεννήθηκε ένα υδροκέφαλο τέρας με γενικούς διευθυντές περισσότερους από το σύνολο των δύο εταιρειών, ανεξέλεγκτες προσλήψεις κ.λπ. Εν τω μεταξύ, η ΕΒΟ είχε γίνει χώρος ενός τρισάθλιου σκανδάλου: κατασκευή του αντιαεροπορικού Αρτεμις 30 (1980-1990). Το εγχείρημα, αφού κατάπιε 80 δισ. δρχ., βυθίστηκε «αύτανδρο». Ουδείς υπεύθυνος. Μια ωραία εικόνα της εταιρείας μάς δίδει ένας τ. Δ.Σ. – πρόεδρος, ο κ. Σύρος Κοσκοβόλης («Καθημερινή» 31/12/03): Αδιαφανείς συμβάσεις προς ημετέρους και αλόγιστο ξόδεμα τρισεκατομμυρίων δρχ. εν ονόματι της πατρίδος και της εθνικής άμυνας… Σήμερα η εταιρεία, καταχρεωμένη, παραπαίει και οδεύει στην πτώχευση.
• ΕΑΒ (Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία). Ιδρύθηκε το 1975 με προκήρυξη διαγωνισμού και με φιλοδοξίες δημιουργίας μιας σύγχρονης βιομηχανίας. Η ανάθεση του έργου έγινε στη Lockheed – Corporation, το οποίο περατώθηκε σε έξι χρόνια (1982). Το κατασκεύασμα ήταν, όντως, εντυπωσιακό αλλά η εταιρεία δεν άργησε να οδεύσει στην απαξίωση: Ανίκανες έως και ανύπαρκτες διοικήσεις, έλλειψη στοιχειώδους management, χαμηλή παραγωγικότητα. Μια εικόνα μας δίδει ο τ. Δ.Σ. πρόεδρός της κ. Γ. Μοσχοπαίδης («Καθημερινή» 14/06/01): Γίνεται απομύζηση του Δημοσίου μέσω σκανδαλωδών υπερκοστολογήσεων. Πέλαγος θυγατρικών εταιρειών απολύτως παθητικών. Αδιαφανείς συναλλαγές… Σήμερα η εταιρεία αδυνατεί να ανταποκριθεί στην υποχρέωση της συντήρησης ιπτάμενων μέσων των Ε.Δ. και το ΥΕΘΑ αναγκάζεται, προς όνειδος της αξιοπρέπειας του κράτους, να στέλνει αεροσκάφη, π.χ. τα C-130, προς επισκευή στο εξωτερικό.
Συμπερασματικά, καταλήγουμε αβίαστα, ότι οι ΚΑΒ υπήρξαν και είναι κομματικά παραμάγαζα, πίθοι των Δαναΐδων που καταπίνουν το κρατικό χρήμα. Οι διοριζόμενες διοικήσεις υπήρξαν καθαρά κομματικές. Πέρασαν από τους θώκους φαρμακοποιοί, γκαλερίστες, λέκτορες Συνταγματικού Δικαίου, προϊστάμενοι λαχαναγοράς, αποτυχόντες βουλευτές, φροντιστηριάρχες. Για μια περίοδο ως Δ.Σ. πρόεδρος των ΕΑΣ είχε τοποθετηθεί κομματικός… οδοντίατρος! Πριν κλείσω το σχόλιό μου θα πρέπει να προσθέσω τα εξής:
• Το 2003, όταν ο κ. Ερντογάν ανέλαβε τα ηνία της εξουσίας στην Τουρκία, βρήκε μια αμυντική βιομηχανία στα ίδια χάλια με τη δική μας. Αμέσως έλαβε σκληρά μέτρα. Εψαξε και βρήκε έναν Τούρκο τεχνοκράτη, με περγαμηνές σε εταιρείες εξοπλισμών (ΗΠΑ, Γαλλία) και τον διόρισε υφυπουργό Εξοπλισμών. Στη συνέχεια προκηρύχθηκαν όλες οι θέσεις των επικεφαλής Αμυντ. Βιομηχανιών και έγινε εκμετάλλευση των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (Α.Ω.). Σήμερα η Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία κάνει θαύματα.
• Στα καθ’ ημάς τα Α.Ω. υπήρξαν η μεγαλύτερη απάτη στην αγορά των οπλικών συστημάτων. Πρόκειται για πρωτοφανή ληστεία του δημοσίου χρήματος. Τα κεφάλαια αντί να εισέρχονται στις αμυντικές βιομηχανίες για εισαγωγή τεχνολογίας, δημιουργία θέσεων εργασίας, ληστεύτηκαν από επιτήδειους με συνεργασία κρατικών λειτουργών. Εξαιρέσεις ελάχιστες.
• Και τώρα τι γίνεται; Αμεση κινητοποίηση, αποτοξίνωση από τα κόμματα, διορισμός managers στις αμυντικές βιομηχανίες, υπαγωγή της ΕΑΒ στο Υπ. Αμυνας, διεκδίκηση Βιομ. επιστροφών.
ΥΓ.: Τέτοιο είναι το ενδιαφέρον της Πολιτείας για την ενίσχυση των ΚΑΒ αλλά και των υπερεκατό μικροβιομηχανιών του χώρου, δηλαδή της Αμυνας, ώστε με την υπογραφή σύμβασης αγοράς των 24 μαχητικών Ραφάλ (5 δισ. ευρώ) δεν έχει διεκδικήσει βιομ. επιστροφή ούτε ενός ευρώ!
* Ο κ. Κων. Φράγκος είναι υποστράτηγος ε.α., αναλυτής θεμάτων Αμυνας, συγγραφέας, DΕΑ Παν. Σορβόννης στην Πολιτική Αμυνα.