«Οποιαδήποτε ενόχληση έχει κάποιος ο οποίος έχει νοσήσει από COVID-19 και έχει περάσει ένας μήνας από την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου, πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθεί σε γιατρό». Τη σημασία της έγκαιρης και σωστής διάγνωσης του Long Post COVID, ενός συνδρόμου που απασχολεί ήδη και θα συνεχίσει να απασχολεί έντονα τα συστήματα υγείας ακόμη και μετά την οξεία φάση της πανδημίας COVID-19, τονίζει στην «Κ» η καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, διευθύντρια ΜΕΘ στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας, Αναστασία Κοτανίδου. Οπως σημειώνει η καθηγήτρια, έχουν οριστεί τρία διαφορετικά στάδια που έπονται της λοίμωξης από τον κορωνοϊό: το οξύ στάδιο της COVID-19 που αφορά συμπτώματα της νόσου έως ένα μήνα, η συνεχιζόμενη συμπτωματική COVID, όπου τα συμπτώματα παρατηρούνται από 4 έως 12 εβδομάδες μετά τη μόλυνση, και η Post COVID, που αφορά συμπτώματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της λοίμωξης ή μετά, και συνεχίζουν για περισσότερο από 12 εβδομάδες.
Σύμφωνα με την κ. Κοτανίδου, διεθνείς μελέτες εκτιμούν ότι το 2% έως και το 15% από τους ασθενείς που εκδήλωσαν COVID-19 θα αναπτύξει σύνδρομο Post COVID και το οποίο είναι συχνότερο σε γυναίκες, ηλικιωμένους, παχύσαρκους και άτομα με άσθμα. «Τα συχνότερα συμπτώματα του συνδρόμου είναι κόπωση, άγχος, διαταραχές ύπνου, ενώ αρκετά συχνά εμφανίζεται και το brain fog (ομίχλη εγκεφάλου)», σημειώνει η καθηγήτρια και προσθέτει: «Συνήθως οι ασθενείς που πέρασαν πιο σοβαρά την COVID-19 εμφανίζουν εντονότερα και με μεγαλύτερη συχνότητα το Long Post COVID. Σε ασθενείς που έχουν νοσηλευθεί σε ΜΕΘ, συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε ποσοστό 60%-70% και συνδέονται και με το “μετά την εντατική” σύνδρομο (post-intensive care syndrome, ή PICS)». Ακόμη και ασθενείς που πέρασαν ήπια τη λοίμωξη και δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν, μπορεί να εμφανίσουν Long Post COVID. Σύμφωνα με την κ. Κοτανίδου, ενδεχομένως να έχουν πιο λίγα συμπτώματα, τα οποία υποχωρούν γρηγορότερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνδρομο μπορεί να επιμείνει ακόμη και για 1,5 χρόνο. «Οπως έχει αναφέρει και ο ΠΟΥ, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι ένα 15% των πολλών εκατομμυρίων πολιτών που έχουν νοσήσει από κορωνοϊό εκδηλώνει το σύνδρομο, έχουμε έναν τεράστιο πληθυσμό ατόμων με Post COVID», επισημαίνει η καθηγήτρια.
Ιατρεία Post COVID
Τη σημασία της έγκαιρης και σωστής διάγνωσης του Long Post COVID τονίζει στην «Κ» η κ. Αναστασία Κοτανίδου.
Στον Ευαγγελισμό έχει δημιουργηθεί ιατρείο Post COVID από πολύ νωρίς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ παράλληλα λειτουργεί και κέντρο αποκατάστασης των ασθενών που πέρασαν COVID-19 και έχουν ανάγκη από κινητική και αναπνευστική λειτουργία. Σύμφωνα με την καθηγήτρια, είναι εξαιρετικά σημαντικό το άτομο που εμφανίζει συμπτώματα Post COVID να εξετασθεί από γιατρό που θα κάνει τον κατάλληλο διαγνωστικό έλεγχο και θα έχει την εμπειρία να διακρίνει εάν πρόκειται για το σύνδρομο ή ο ασθενής εκδήλωσε πιο γρήγορα –πιθανόν και λόγω COVID– άλλο πρόβλημα υγείας. Σε δημόσια νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας της χώρας λειτουργούν 30 πνευμονολογικά ιατρεία Post COVID, ενώ η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία έχει εκδώσει οδηγίες για τη διάγνωση και διαχείριση του Long Post COVID.