Μια διαφορετική προσέγγιση στο ζήτημα των απορριμμάτων θα επιχειρήσει τα επόμενα χρόνια η Σαντορίνη, με αφετηρία το 2023. Πρώτο βήμα θα είναι η ενεργοποίηση μιας «ενδιάμεσης λύσης» για τα επόμενα 2-3 χρόνια, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει η αποκατάσταση της χωματερής. Δεύτερο βήμα είναι η δημιουργία μιας μεγάλης μονάδας διαχείρισης απορριμμάτων σε σύμπραξη με ιδιώτη, η οποία θα περιλαμβάνει τη διαχείριση συμμείκτων, τη διαλογή ανακυκλώσιμων, την κομποστοποίηση οργανικών και την κατασκευή ΧΥΤΥ. Μάλιστα ο δήμος δεν κρύβει την προτίμησή του στη «θερμική επεξεργασία», υποστηρίζοντας ότι μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να αντιμετωπιστεί η τεράστια για το μέγεθος του νησιού παραγωγή απορριμμάτων.
Προ ημερών η κυβέρνηση ενέκρινε τη δημοπράτηση μέσω σύμπραξης ιδιωτικού και δημοσίου τομέα (ΣΔΙΤ) μιας «ολοκληρωμένης εγκατάστασης επεξεργασίας αποβλήτων» στη Σαντορίνη. Το έργο περιλαμβάνει μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, μονάδα επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών έπειτα από χωριστή διαλογή, μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών και ΧΥΤΥ διάρκειας ζωής 20 ετών. Θα πρόκειται για το πρώτο έργο του είδους του σε Κυκλαδονήσι (οι άλλες πέντε μονάδες που έχουν κατασκευαστεί σε σύμπραξη με ιδιώτη βρίσκονται στη Δυτική Μακεδονία, στις Σέρρες, στην Hπειρο, στην Ηλεία και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, ενώ δρομολογείται ακόμα μία στη Ρόδο). Η ετήσια δυναμικότητα όλων των εγκαταστάσεων υπολογίζεται ετησίως σε 26.000 τόνους, συν 1.500 τόνους λυματολάσπης.
Πώς θα γίνει το έργο; Φορέας υλοποίησης θα είναι ο Ειδικός Περιφερειακός Διαβαθμιδικός Φορέας Στερεών Αποβλήτων Νομού Αιγαίου, το συλλογικό όργανο που διά νόμου (ν. 4685/20) αντικατέστησε τους τοπικούς φορείς διαχείρισης απορριμμάτων που υπήρχαν σε κάποια νησιά των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων. Ο φορέας αυτός θα πρέπει να εξασφαλίσει την περιβαλλοντική αδειοδότηση και να οριστικοποιήσει τη χωροθέτηση των μονάδων και του ΧΥΤΥ, κάτι διόλου εύκολο σε ένα νησί με τόσο περιορισμένο χώρο και τόσο υψηλές αξίες γης όπως η Σαντορίνη. Πάντως, αυτό που προτείνεται είναι οι νέες εγκαταστάσεις να χωροθετηθούν εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η χωματερή, μετά την αποκατάστασή της. Ο διαγωνισμός μπορεί να προκηρυχθεί σε 3-4 μήνες ώστε να καταλήξει σε ανάδοχο σε 2,5 έτη. Η χρηματοδοτική συμβολή του φορέα υπολογίζεται ενδεικτικά στα 8,5 εκατ. ευρώ και του ιδιώτη σε 33,7 εκατ. ευρώ, ωστόσο τα ποσά αυτά θα είναι αντικείμενο του διαγωνισμού.
Αρχικά θα υιοθετηθεί μια ενδιάμεση λύση για τα επόμενα 2-3 χρόνια ώστε να αποκατασταθεί η χωματερή.
Παρότι ο διαγωνισμός θα είναι ελεύθερος ως προς τη χρήση των τεχνολογιών, ο δήμος ζήτησε να συμπεριληφθεί αναφορά (ως ενδεχόμενο) στη θερμική επεξεργασία (καύση) του υπολείμματος για την παραγωγή ενέργειας. «Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να επιτύχουμε τους εθνικούς στόχους», λέει ο δήμαρχος Αντώνης Σιγάλας. «Eχουμε επισκεφθεί τέτοιες μονάδες σε άλλες χώρες και θέλουμε να φτιαχτεί μια ανάλογη που να αποτελέσει παράδειγμα, όχι κάτι που θα αναζητούμε τρόπο να κρύψουμε».
Εξασφάλιση πόρων
Για το διάστημα μέχρι την κατασκευή και λειτουργία της μονάδας, ο δήμος υπόσχεται να δρομολογήσει μια ενδιάμεση λύση και να αποκαταστήσει τη χωματερή. «Eχουμε εξασφαλίσει 4 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση της χωματερής και την ενδιάμεση λύση, για την οποία ανοίγει ο δρόμος με την έγκριση του ΣΔΙΤ. Θα κάνουμε κομποστοποίηση με κινητές εγκαταστάσεις, το υλικό της οποίας θα χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση και το υπόλειμμα θα δεματοποιείται επιτόπου, ώστε να το διαχειριστεί αργότερα η μονάδα που θα κατασκευαστεί», αναφέρει ο κ. Σιγάλας. «Επίσης έχουμε εξασφαλίσει 2 εκατ. ευρώ για κάδους χωριστής διαλογής σε τέσσερα ρεύματα συν τον καφέ κάδο και την αγορά κινητών πράσινων σημείων. Θεωρούμε ότι μέσα στο 2023, με τη λειτουργία της ενδιάμεσης λύσης και την επανενεργοποίηση του προγράμματος “Plastic Free Santorini” (που γίνεται με τη συνεργασία του υπουργείου Τουρισμού) θα δούμε τα πρώτα σημάδια αλλαγής».
Νέα προσφυγή για «Sea Diamond»
Νέα προσφυγή στη Δικαιοσύνη για την ανέλκυση του «Sea Diamond» προαναγγέλλει η Συντονιστική Επιτροπή Θηραίων Πολιτών. Μετά την απόρριψη, τον περασμένο Ιούλιο, προσφυγής του Δήμου Θήρας από το Εφετείο Πειραιά με το επιχείρημα ότι δεν νομιμοποιείται ένας οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης να αξιώσει την ανέλκυση, η επιτροπή ανακοίνωσε την απόφασή της να διεκδικήσει το ίδιο διά της δικαστικής οδού. «Σε λίγες μέρες κλείνουμε 15 χρόνια παραμονής του βυθισμένου “πλωτού ξενοδοχείου” Sea Diamond στα γαλανά νερά της καλντέρας μας, δεκαπέντε χρόνια συνεχιζόμενης ρύπανσης και πολιτικής αδράνειας, δεκαπέντε χρόνια εγκληματικής αδιαφορίας προς το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της Σαντορίνης», σημειώνει η Συντονιστική Επιτροπή για την Ανέλκυση του Κ/Ζ Sea Diamond.