Αλυσιδωτές είναι οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στην καθημερινότητα των πολιτών, με τις μετακινήσεις να βρίσκονται σε πρώτο πλάνο. Η αύξηση της τιμής των καυσίμων έχει επηρεάσει σημαντικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό, με την εύρεση αξιόπιστου και οικονομικού τρόπου μετακίνησης να αποτελεί ζητούμενο. Οι «κολλημένοι» με το Ι.Χ. τους Αθηναίοι φαίνεται ότι «απαλλάσσονται» σταδιακά από τα οχήματά τους, όχι λόγω ενίσχυσης της περιβαλλοντικής συνείδησης αλλά λόγω του δυσβάσταχτου κόστους των καυσίμων κίνησης. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια στροφή του κοινού στις αστικές συγκοινωνίες, οι οποίες βλέπουν τις επιβιβάσεις να αυξάνονται, προσεγγίζοντας σταδιακά τα επίπεδα του 2019 (προ πανδημίας). Ειδικά στα λεωφορεία οι επιβιβάσεις έχουν αυξηθεί κατά 7% σε σχέση με το 2019, που αποτελεί και την τελευταία χρονιά σχετικής κανονικότητας, όπως επισημαίνει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος των ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) Στέφανος Αγιάσογλου.
Το πρώτο τρίμηνο του έτους οι επικυρώσεις εισιτηρίων ενισχύθηκαν κατά 39% συνολικά σε όλα τα μέσα, ενώ ο μέσος όρος επικυρώσεων ενισχύθηκε κατά 44% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Ειδικότερα τον Μάρτιο ο μέσος όρος επικυρώσεων εκτοξεύθηκε κατά 110% σε σχέση με τον περυσινό Μάρτιο και οι επικυρώσεις κατά 124,5%. Από την ανάλυση των στοιχείων εισιτηρίων του ΟΑΣΑ διαπιστώνεται ότι η κίνηση ανέβηκε τον περασμένο μήνα, με τις επιβιβάσεις από 1,005 εκατ. τη Δευτέρα 10 Ιανουαρίου να διαμορφώνονται στις 1,289 εκατ. την Τρίτη 15 Μαρτίου 2022. Συγκρίνοντας τις Παρασκευές που είναι ημέρες που παραδοσιακά παρατηρείται ενισχυμένη κινητικότητα, στις 14 Ιανουαρίου επιβιβάστηκαν σε μετρό, ηλεκτρικό, τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ 997.918 άτομα, στις 11 Μαρτίου 1,138 εκατ. άτομα και την επόμενη Παρασκευή (18.3) οι χρήστες των μέσων εκτοξεύθηκαν σε 1,391 εκατ. Η ενίσχυση της κίνησης δεν αφορά μόνο το μετρό, το οποίο ενδεικτικά εξυπηρέτησε συνολικά στις 3 Ιανουαρίου (Δευτέρα) 640.000 άτομα έναντι 1,007 εκατ. επιβατών στις 2 Μαρτίου (Τετάρτη), αλλά παρατηρείται και στα λεωφορεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 3.1 την πόρτα των λεωφορείων της πρωτεύουσας πέρασαν 146.577 άτομα έναντι 214.981 στις 3 Μαρτίου (Πέμπτη). Την Τετάρτη 16.3 εξυπηρετήθηκαν από τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ της πρωτεύουσας συνολικά 232.881 επιβάτες έναντι 215.469 μία εβδομάδα νωρίτερα, την Τετάρτη (9.3). Είναι ενδεικτικό ότι τον περασμένο Ιανουάριο η επιβατική κίνηση ήταν ακόμα πιο περιορισμένη. Ειδικότερα την Τετάρτη 12.1 λεωφορεία και τρόλεϊ μέτρησαν μόλις 174.907 επιβάτες, ενώ μια εβδομάδα αργότερα (Τετάρτη 19.1) οι επιβιβάσεις ήταν στα ίδια περίπου επίπεδα (178.801). Από την άλλη, ενίσχυση παρατηρείται στα μέσα σταθερής τροχιάς, τα οποία εξυπηρέτησαν την Τετάρτη 16.3 συνολικά 1,063 εκατ. επιβάτες, έναντι ενός εκατ. μια εβδομάδα νωρίτερα και 818.614 την Τετάρτη 12 Ιανουαρίου. Μια εβδομάδα αργότερα η κίνηση στα σταθερά μέσα διαμορφώθηκε στις 880.547 και στις 871.227 την Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου.
Είναι σαφές στους κόλπους των συγκοινωνιακών εταιρειών ότι η αύξηση της κίνησης δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας αλλαγής στην πολιτική των φορέων, αλλά οι επιπτώσεις της αύξησης της τιμής των καυσίμων, που αποτελεί πληγή και για τις ίδιες τις εταιρείες. Στελέχη μάλιστα των ΟΣΥ κάνουν λόγο για αύξηση 30%-40% και στους δύο τύπους καυσίμου (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), γεγονός που εκτοξεύει τα λειτουργικά τους έξοδα. «Η αύξηση του επιβατικού κοινού μάς βρίσκει με 500 περισσότερα λεωφορεία από ό,τι πριν από δυο χρόνια. Οι ΟΣΥ αυτό το διάστημα όχι μόνο αύξησαν τα λεωφορεία τους αλλά προσέλαβαν οδηγούς ύστερα από 13 χρόνια και προχώρησαν σε δομικές αλλαγές, όπως η ίδρυση του κεντρικού συνεργείου μεγάλων βλαβών, το οποίο με οικονομίες κλίμακος εξοικονομεί ανθρωποώρες, αλλά και οικονομικούς πόρους», δηλώνει στην «Κ» ο πρόεδρος των ΟΣΥ Βασίλης Ξυπολυτάς.
Το πρώτο τρίμηνο του έτους οι επικυρώσεις εισιτηρίων για όλα τα μέσα του ΟΑΣΑ ενισχύθηκαν κατά 39%.
Στον δρόμο για την εργασία
Καθίσταται σαφές ότι η μετάβαση από και προς την εργασία αποτελεί την πιο ανελαστική μετακίνηση, με αποτέλεσμα να μην αναμένονται σημαντικές μεταβολές ούτε σε επίπεδο κυκλοφοριακής συμφόρησης ούτε στην επιβατική κίνηση των αστικών συγκοινωνιών. Ωστόσο η στροφή που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα δεν αποκλείεται να καθιερώσει νέα δεδομένα. «Η αύξηση στα καύσιμα, που σημειώνεται τις τελευταίες εβδομάδες, επηρεάζει σημαντικά και πολυεπίπεδα τις μετακινήσεις με Ι.Χ. Στις καθημερινές κυκλοφοριακές συνθήκες αναμένεται να μειωθεί η κίνηση στις ώρες αιχμής (07.00-10.00 και 15.00-18.00), που η κύρια αιτία μετακίνησης είναι η εργασία, ωστόσο ακόμα μεγαλύτερη θα είναι η μείωση εκτός ωρών αιχμής», εκτιμά ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων Παναγιώτης Παπαντωνίου.
Σε μια πόλη όπου το κυκλοφοριακό αποτελεί μόνιμη πληγή, η πολιτεία εξακολουθεί να αναζητεί τρόπους «μετεπιβίβασης» των πολιτών στις συγκοινωνίες. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξαγγελίες που ήθελαν την παροχή συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης ακόμα και σε ημέρες απεργιακών κινητοποιήσεων των εργαζομένων σε αυτές, φαίνεται ότι έχουν πέσει στο κενό περιορίζοντας την αξιοπιστία των φορέων. Η 24ωρη κινητοποίηση των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ την Τετάρτη βρήκε τις διοικήσεις των συγκοινωνιακών εταιρειών ανέτοιμες να προσφέρουν έστω και την ελάχιστη συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση στους επιβάτες με πρόσχημα τη μη σύμφωνη γνώμη εργαζομένων ή την ανάγκη περαιτέρω εξειδίκευσης του σχετικού νόμου.