H καλύτερη ώρα της ημέρας για τον Παναγιώτη είναι το βράδυ – τότε που πρέπει να κοιμίσει την 6χρονη Μαρζάν και την 4χρονη Μανέλι. «Είναι οι στιγμές που επιζητούν την αγκαλιά τη δική μου και της γυναίκας μου. Μέσα από αυτή την καθημερινή ρουτίνα πήρα το βάπτισμα του πυρός ως πατέρας» λέει στην «Κ» συγκινημένος ο 48χρονος, έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση της αναδοχής των δύο κοριτσιών από το Ιράν.
Ηταν πριν από δύο χρόνια, όταν η σύζυγός του «έριξε» την ιδέα της υιοθεσίας ή της αναδοχής. «Είχαμε προσπαθήσει για καιρό να αποκτήσουμε παιδιά, χωρίς επιτυχία», διευκρινίζει ο ίδιος. «Στην αρχή ήμουν επιφυλακτικός, επειδή γνώριζα ότι πρόκειται για μια διαδικασία χρονοβόρα και κατ’ επέκταση ψυχοφθόρα». Ωστόσο, την περίοδο που το ζευγάρι παίρνει τη μεγάλη απόφαση αλλάζει και το σύστημα, με την καθιέρωση της ψηφιακής πλατφόρμας. «Χρειάστηκε πράγματι να συγκεντρώσουμε πάρα πολλά έγγραφα, προτού συναντηθούμε για πρώτη φορά με την κοινωνική λειτουργό της Περιφέρειας Αττικής».
Μετά ξεκινάει, διαδικτυακά λόγω πανδημίας, η 7ωρη καθημερινή εκπαίδευση, διάρκειας 20 ημερών. «Συνυπήρχαμε με γονείς που είχαν ήδη πάρει παιδιά με το προηγούμενο σύστημα, οι οποίοι μας μετέφεραν την εμπειρία τους, ενώ είχαμε την άνεση να θέσουμε ακόμα και το πιο απλοϊκό ερώτημα σε επαγγελματίες».
Ο Παναγιώτης και η Αθηνά δηλώνουν ρητά ότι δεν τους ενδιαφέρει η εθνικότητα του υποψήφιου παιδιού και ότι είναι πρόθυμοι να αναλάβουν ακόμα και δύο παιδιά έως επτά ετών – αρκεί να είναι αδέλφια. Οι μόνες «κόκκινες γραμμές» τους αφορούν τη βραχυχρόνια αναδοχή αλλά και το βαρύ ιατρικό ιστορικό. «Στην Ελλάδα δεν έχουμε επαρκείς υποδομές και εμείς ως οικογένεια δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουμε ένα παιδί με σοβαρή αναπηρία», διευκρινίζει ο Παναγιώτης, που εργάζεται στο ΕΚΑΒ.
Ηταν Δεκέμβριος του 2020, όταν φθάνουν στο Παιδικό Χωριό SOS Πλαγιαρίου δύο αδελφές από το Ιράν. «Τις είχαν εντοπίσει μαζί με ενήλικες σε μια κατάληψη στην Αθήνα και εν συνεχεία διακομίσθηκαν στο Παίδων, όπως ορίζει το πρωτόκολλο», διευκρινίζει ο κ. Ηλίας Δροσάκης, κοινωνικός λειτουργός της δομής, η οποία δέχεται πλέον και ανηλίκους με προσφυγικό υπόβαθρο. Από την ημέρα εκείνη έως και σήμερα οι υπεύθυνοι του Χωριού σε συνεργασία με πλήθος φορέων προσπαθούν να διερευνήσουν αν οι βιολογικοί γονείς των κοριτσιών είναι εν ζωή. «Τα έως τώρα στοιχεία είναι αποθαρρυντικά, ωστόσο ο φάκελός τους θα παραμείνει ανοιχτός για ένα εύλογο ακόμα χρονικό διάστημα».
Στο τρίμηνο συντάσσουν το σχέδιο οικογενειακής τους αποκατάστασης και το προφίλ τους «φορτώνεται» στην πλατφόρμα. Αρχικά υπήρξαν δεκαπέντε επιτυχείς «συνδέσεις». «Οι περισσότεροι όμως δίστασαν να προχωρήσουν, επειδή επρόκειτο για δύο παιδιά», θυμάται ο κ. Δροσάκης. «Στον Παναγιώτη και στην Αθηνά, όμως, βρήκαμε δύο ανθρώπους ανοιχτόμυαλους και έτοιμους ψυχολογικά να μεγαλώσουν δύο παιδιά», παρατηρεί ο κ. Δροσάκης. Εκτοτε ξεκινούν οι «διερευνητικές επαφές».
«Ακόμα και αν το σπίτι μας αδειάσει, θα κρατήσουμε σαν φυλαχτό την αγάπη που αναπτύχθηκε μεταξύ μας και τις αναμνήσεις».
«Η μαμά μου», αναφωνεί η 5χρονη (τότε) Ιρανή όταν αντικρίζει την 43χρονη Αθηνά. «Μας κέρδισαν απευθείας τα κορίτσια», περιγράφει ο Παναγιώτης την πρώτη τους συνάντηση στη Θεσσαλονίκη. «Ηταν δύο παιδιά χαρούμενα και εκδηλωτικά». Ακολουθούν και άλλες συναντήσεις συνοδεία παιδαγωγού και κοινωνικού λειτουργού των Παιδικών Χωριών SOS μέχρι τον Οκτώβριο του 2021, οπότε ολοκληρώνεται η αναδοχή. Την τέταρτη φορά που φιλοξενούνται στο σπίτι της Αθηνάς και του Παναγιώτη τούς αποχωρίζονται με γκρίνια και κλάματα, δίνοντας εντέλει το δικό τους «σήμα» για την καταλληλότητα των αναδόχων.
«Σε λιγότερο από ένα χρόνο οι δύο αδελφές είχαν βρει οικογενειακό πλαίσιο για να μείνουν», λέει ο κ. Δροσάκης. Το ζευγάρι ενημερώνει το στενό του περιβάλλον για την εύρεση των δύο παιδιών. «Η μόνη αναστολή τους αφορούσε τη δυσκολία να βρεθούμε απευθείας με δύο παιδιά», περιγράφει ο Παναγιώτης. Ομως γιαγιάδες, παππούδες και θείοι αφήνουν πίσω τις δεύτερες σκέψεις, όταν συναντιούνται μαζί τους. «Τα κορίτσια είναι πολύ κοινωνικά, ειδικά η μεγάλη. Οποτε μπαίνουμε σε μια καφετέρια καλημερίζει όλους τους παρευρισκόμενους», λέει γελώντας ο Παναγιώτης. «Και οι δύο έχουν ακόμα έντονη τη λαχτάρα για βόλτα και δώρα». Τα κορίτσια είχαν την τάση να προσκολλώνται σε όποιον τους δώριζε κάτι. «Το δουλεύουμε λίγο αυτό, για να το εκλογικεύσουν», διευκρινίζει ο ίδιος.
Οι… ζήλιες
«Στην αρχή και λόγω της μικρής διαφοράς ηλικίας ήταν αυτοκόλλητες, τώρα όμως που έχουν αρχίσει να δένονται και με εμάς έχουν τις κόντρες και τις ζήλιες τους». Σε όλα τα πιθανά διλήμματα που προκύπτουν σχετικά με την ανατροφή των δύο αδελφών από το Ιράν, το ζευγάρι έχει συνοδοιπόρους τους κοινωνικούς επιστήμονες από τα Παιδικά Χωριά SOS. «Οι ερωτήσεις είναι πολλές: Να μας αποκαλούν μαμά και μπαμπά; Να τις αφήνουμε να έρχονται το βράδυ στο κρεβάτι μας;», αναφέρει ενδεικτικά ο κ. Δροσάκης, ο οποίος τον τελευταίο χρόνο συνέβαλε στην τοποθέτηση άλλων δύο αδελφών από το Αφγανιστάν σε ανάδοχη οικογένεια, αλλά και σε μια οικογενειακή επανένωση άλλων προσφυγόπουλων με τη βιολογική τους μητέρα στην Ευρώπη.
Η σχολική χρονιά βρίσκει, λοιπόν, τη Μαρζάν και τη Μανέλι (σ.σ. τα πραγματικά τους ονόματα είναι στη διάθεση της «Κ») στο νέο τους σπίτι. Η μία πηγαίνει στην Α΄ Δημοτικού και η άλλη στο νηπιαγωγείο. «Τα παιδιά όταν τα γνωρίσαμε μιλούσαν ήδη καλά ελληνικά, οπότε οι δυσκολίες μας είναι κυρίως γραφειοκρατικές, όπως πού θα έπρεπε να δηλώνουμε το rapid test, δεδομένου ότι δεν έχουν ΑΜΚΑ», επισημαίνει ο Παναγιώτης, που για να μπορέσει να συμβάλει τα μέγιστα στην προσαρμογή των κοριτσιών έχει πάρει τρίμηνη άδεια –όπως δικαιούται– από την εργασία του. «Είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς στο σχολείο, δεν έχει προκύψει κανένα πρόβλημα έως τώρα», διευκρινίζει ο ανάδοχος πατέρας, που ωστόσο ανησυχεί μήπως στο μέλλον τα ανατολίτικα ονόματά τους γίνουν αφορμή για κακόβουλα σχόλια.
Το ζευγάρι σκέφτεται συχνά την προοπτική αυτή η αναδοχή να εξελιχθεί σε υιοθεσία, όπως αντίστοιχα να διακοπεί, αν εμφανιστούν οι βιολογικοί γονείς των παιδιών. «Στη δεύτερη περίπτωση θα σκεφθούμε ότι ανοίξαμε την αγκαλιά μας σε δύο μικρά παιδιά που βρέθηκαν χωρίς γονείς σε μια ξένη χώρα», απαντάει στην «Κ» ο Παναγιώτης έχοντας επίγνωση των συνεπειών της παραμονής ενός παιδιού σε οποιοδήποτε ίδρυμα. «Ακόμα και αν το σπίτι μας αδειάσει, θα κρατήσουμε σαν φυλαχτό την αγάπη που αναπτύχθηκε μεταξύ μας και τις αναμνήσεις».
Τα Παιδικά Χωριά SOS
«Διεκδικήσαμε να φιλοξενούμε και εμείς προσφυγόπουλα», διευκρινίζει ο Στέργιος Σιφνιός, διευθυντής συνηγορίας των Παιδικών Χωριών SOS. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι οφείλουμε ως πολιτεία να παρέχουμε τον ίδιο βαθμό προστασίας σε όσα παιδιά μεγαλώνουν μακριά από τη βιολογική τους οικογένεια». Διευκρινίζεται ότι κάθε παιδί που φιλοξενείται σε δομή παιδικής προστασίας εντάσσεται αυτόματα στην ψηφιακή πλατφόρμα για την αναδοχή και την υιοθεσία. «Τα θετικά του νέου συστήματος είναι ότι διασφαλίζει διαφάνεια στις διαδικασίες, ενώ συμπεριλαμβάνει το σύνολο των παιδιών στην Ελλάδα, σε αντίθεση με παλαιότερα, που οι ενδιαφερόμενοι μπορούσαν να απευθυνθούν μόνο σε συγκεκριμένα ιδρύματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης». Τα Παιδικά Χωριά SOS είχαν μέχρι πρότινος χαμηλότερα ποσοστά αναδοχών, αλλά και μια σημαντική επιτυχία: δεν είχαν καθόλου επιστροφές από τις ανάδοχες οικογένειες, κάτι που συνιστά ένα δεύτερο τραυματικό γεγονός για τα παιδιά. Σχετικά με τη συζήτηση περί αποϊδρυματοποίησης, ο κ. Σιφνιός διακρίνει περιθώρια βελτίωσης – «αφενός πρέπει να ενισχυθεί ο θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής, που αφορά τα “μη ελκυστικά” παιδιά λόγω ηλικίας ή υγείας, αφετέρου δεν πρέπει να δοθεί η νομοθετική δυνατότητα για σύσταση νέων ιδρυμάτων».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr