Το ανήλικο αγόρι από το Αφγανιστάν είχε βρεθεί μόνο του στην Ελλάδα. Εξω από τον προσφυγικό καταυλισμό της Λέσβου όπου έμενε, κάποιοι τον είχαν πλησιάσει και τον είχαν πείσει πως για να μην απελαθεί θα έπρεπε να προσλάβει άμεσα έναν δικηγόρο. Τους εξήγησε πως δεν είχε καθόλου χρήματα, αλλά του είπαν να μην ανησυχεί, πως υπήρχε μια λύση. Θα μπορούσε να πουλήσει κάποιο από τα όργανά του.
Το σκεφτόταν σοβαρά μέχρι που στο κινητό του, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εμφανίστηκε ένα βίντεο. Σε αυτό, ένα άλλο ανήλικο αγόρι που είχε κάνει ένα αντίστοιχα επικίνδυνο ταξίδι αφηγείτο στη γλώσσα τους τη δική του περιπέτεια. Και εκείνος είχε γνωρίσει κάποιον που του είχε δώσει συμβουλές: «Ακουσε την ιστορία μου, έμοιαζε να νοιάζεται. Μου έφερε φαγητό και δώρα. Αργότερα όμως με γνώρισε και σε άλλους φίλους του και με ανάγκασαν να κάνω πράγματα που δεν ήθελα, για χρήματα. Με εκμεταλλεύθηκαν. Πολλές φορές», ακουγόταν να λέει το αγόρι.
Στη συνέχεια εξηγούσε πως όταν προσπάθησε να σταματήσει, τον απείλησαν ότι θα τον καταδώσουν και πως θα απελαθεί. Επικοινώνησε όμως με μια νόμιμη οργάνωση και εκείνοι τον προστάτευσαν. Το βίντεο έκλεινε με τα στοιχεία οργανώσεων που μπορούν να βοηθήσουν κάποιον σε αντίστοιχα δύσκολη περίπτωση.
Το ανήλικο αγόρι από το Αφγανιστάν αναθάρρησε. Σημείωσε τον αριθμό και πήρε τηλέφωνο την ίδια κιόλας στιγμή. Στην άλλη άκρη της γραμμής του εξήγησαν πως αυτό που του είχαν προτείνει, να πουλήσει τα όργανά του, ήταν παράνομο, πως δικαιούται νομική υποστήριξη χωρίς χρήματα. Ηταν ένας από τους 110.100 ανηλίκους στους οποίους στοχευμένα είχε φθάσει αυτό το βίντεο. Μια καμπάνια της ΜΚΟ «STOP THE TRAFFIK» με σκοπό να προλάβει αντίστοιχες ιστορίες human trafficking στις πιο ευάλωτες ομάδες – τους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες.
Η «Κ» παρουσιάζει τα αποτελέσματα της διαφορετικής αυτής καμπάνιας που έφερε στο φως κάποιες από τις πιο σκοτεινές ιστορίες ανθρώπινης εκμετάλλευσης που εκτυλίσσονται στη χώρα μας.
Το ενημερωτικό βίντεο της ΜΚΟ «STOP THE TRAFFIK» εμφανίστηκε στοχευμένα σε 110.100 ανήλικους πρόσφυγες – Πολλοί εξ αυτών ζήτησαν βοήθεια.
Στην έκθεση, η ερευνητική ομάδα εξηγεί πως για να καταλήξουν στον πιο αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης συνεργάστηκαν με μεγάλες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και ανέλυσαν σε βάθος τα δεδομένα για την κατάσταση που επικρατεί: Κατέληξαν πως τα θύματα είναι παιδιά και νέοι (13-21 ετών), οι περισσότεροι αγόρια –γιατί αυτοί είναι που ταξιδεύουν συχνότερα μόνοι τους–, πως ακολουθούν συγκεκριμένους προσφυγικούς δρόμους και έχουν μαζί τους κινητό. Μέσα από αυτό –και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– ή διά ζώσης, γύρω από τους καταυλισμούς, μέλη κυκλωμάτων προσπαθούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους, υποσχόμενοι κατ’ αρχάς φιλία και στήριξη.
Οι ανήλικοι, που έχουν μεγάλη ανάγκη από κάποιον να τους φροντίσει, πολύ συχνά πέφτουν στην παγίδα. Συνήθως τους προσφέρουν δουλειά ή τους υπόσχονται κάποιου είδους βοήθεια χωρίς κάποιο αντάλλαγμα. Γρήγορα όμως το όνειρο γίνεται εφιάλτης. Τα παιδιά αυτά, που βρίσκονται μόνα τους σε μια ξένη χώρα, πέφτουν θύματα βίας, σεξουαλικής αλλά και εργασιακής εκμετάλλευσης – πολύ συχνά τους παρακρατούν μισθό ή δεν τους τον δίνουν και καθόλου. Ενώ υπάρχουν και επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ανηλίκων που πέφτουν θύματα εμπορίου ανθρωπίνων οργάνων. Ακόμα και εάν προσπαθήσουν να ξεφύγουν από το κύκλωμα, είναι σχεδόν αδύνατον. Απειλούνται με φυλάκιση ή απέλαση και νιώθουν παγιδευμένοι.
Με αυτά τα δεδομένα, η ομάδα προχώρησε σε μια πρωτοβουλία που θα στόχευε ακριβώς σε αυτές τις ευάλωτες ομάδες με σκοπό την προστασία, την αποφυγή και την πρόληψη αυτών των εγκλημάτων. Συνεργάστηκαν με τη Meta (την εταιρεία του Facebook και του Instagram) και εντόπισαν τους λογαριασμούς αυτών των παιδιών που βρίσκονται στις πιο «επικίνδυνες» περιοχές – στα παράλια της Τουρκίας και στην Ελλάδα. Ετσι άρχισε να εμφανίζεται στο κινητό τους, σαν διαφήμιση, το μονόλεπτο βίντεο με την αφήγηση ενός αγοριού στη γλώσσα του καθενός. Οταν τελείωνε, είχαν τη δυνατότητα να πατήσουν και να μάθουν περισσότερες πληροφορίες ώστε να μπορέσουν να ζητήσουν βοήθεια.
Αυξήθηκαν οι κλήσεις
Η καμπάνια έτρεξε μέσα στο 2021 και τους μήνες που το βίντεο έφθανε στους 110.100 αποδέκτες, οι συνεργαζόμενες ΜΚΟ είδαν μεγάλη αύξηση στον αριθμό εκείνων που έπαιρναν τηλέφωνο ζητώντας βοήθεια. Κάποιοι έκαναν ερωτήσεις για το άσυλο, άλλοι αναζητούσαν στέγη ή πρόσβαση σε είδη πρώτης ανάγκης – κυρίως φαγητό. Πολλοί ήταν εκείνοι που ζητούσαν διευκρινίσεις ή ευθέως βοήθεια σε σχέση με τον κίνδυνο που διέτρεχαν έχοντας πέσει θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή εργασιακής εκμετάλλευσης (κυρίως σε αγροτικές δουλειές).
Επίσης, πολλοί ήταν εκείνοι που ανέφεραν την εμπορία ανθρώπινων οργάνων. Στην έκθεση σημειώνουν πως η ευάλωτη αυτή ομάδα, ακόμα και εάν δεν έχει προσωπική άμεση εμπειρία, γνωρίζει πλέον πολύ καλά πως υπάρχει ως επιλογή και τη σκέφτεται σοβαρά.
Επόμενες δράσεις
«Δεν είχα ιδέα πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα», λέει στην «Κ» η Κωνσταντίνα Μιρτζάνη, ερευνήτρια, η οποία εδώ και πέντε μήνες εργάζεται στην ΜΚΟ «STOP THE TRAFFIK» που τρέχει τη συγκεκριμένη καμπάνια με την ονομασία «Aman Safety» («Αμάν» στα αραβικά σημαίνει ασφάλεια). Ξεκινώντας, παρότι ήξερε ποιο είναι το πεδίο της έρευνας αλλά και πως εκτυλίσσεται στη χώρα μας (βασική προϋπόθεση για να προσληφθεί ήταν να μιλάει ελληνικά), δεν μπορούσε να φανταστεί την έκταση αλλά και το πόσο λίγα δεδομένα υπήρχαν γι’ αυτές τις εγκληματικές ενέργειες με κέρδη εκατομμυρίων. «Σίγουρα βοηθάει πως οι ίδιοι οι πρόσφυγες δεν μιλάνε λόγω του φόβου ή της ντροπής που νιώθουν για το τι τους συμβαίνει», εξηγεί. Η συνεργασία όμως με ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, καθώς και τα αποτελέσματα της καμπάνιας τούς έδωσαν πολύτιμη πληροφόρηση, η οποία τώρα θα χρησιμοποιηθεί σε άλλες, νέες δράσεις. Πλέον στην ομάδα έχει ενταχθεί και ένα από τα αγόρια που είχε επικοινωνήσει μαζί τους αφού είδε το βίντεο: Βοηθάει με τις μεταφράσεις, αλλά κυρίως είναι πολύτιμος σύμβουλος για τις επόμενες δράσεις. Εχοντας ζήσει παρόμοιες επικίνδυνες καταστάσεις, θέλει τώρα να βοηθήσει εκείνους που ακόμα κινδυνεύουν.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr