Η Παναγιώτα είδε για πρώτη φορά στη ζωή της τοκετό, γεγονός που την έκανε να σκέφτεται να επιλέξει ως ειδικότητα τη γυναικολογία. Η Μαρία-Ευφροσύνη συγκινήθηκε από την ευγνωμοσύνη που έδειξε μια τραυματίας Βρετανίδα τουρίστρια στο προσωπικό του νοσοκομείου για τη φροντίδα που της παρείχαν. «Μας αποκαλούσε “my angels” (άγγελοί μου)», περιγράφει στην «Κ».
Και οι δύο φοιτήτριες Ιατρικής, συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Ιατρική απόβαση», που διανύει τον 26ο χρόνο εφαρμογής του και το οποίο διοργανώνει η Επιστημονική Εταιρεία Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδος. Στο πλαίσιο του προγράμματος, φοιτητές ιατρικών σχολών που έχουν ολοκληρώσει τουλάχιστον το τέταρτο έτος σπουδών, έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν εθελοντικά ανά ζεύγη και για ένα δεκαήμερο σε περιφερειακές μονάδες υγείας τους καλοκαιρινούς μήνες και να πάρουν μια ιδέα για το τι θα αντιμετωπίσουν μόλις τελειώσουν τη σχολή και κληθούν να κάνουν το αγροτικό τους.
Και φέτος το ενδιαφέρον είναι υψηλό: 400 αιτήσεις συμμετοχής για κάποια από τις 51 μονάδες υγείας νησιωτικών και απομακρυσμένων ηπειρωτικών περιοχών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και έχουν εξασφαλίσει για τους φοιτητές δωρεάν διαμονή. Για τους φοιτητές που έχουν δυνατότητα να καλύψουν οι ίδιοι τη διαμονή στο πρόγραμμα συμμετέχουν επιπλέον 40 μονάδες –επί το πλείστον– νησιών.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε στις 21 Ιουλίου και θα διαρκέσει έως τις 8 Σεπτεμβρίου. Οπως αναφέρει στην «Κ» η Μαριάννα Γεωργιάδη, μία εκ των δύο γενικών συντονιστών της Ιατρικής απόβασης, τεταρτοετής φοιτήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, «ο σκοπός είναι διπλός. Από τη μία είναι η εκπαίδευση των φοιτητών στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών υπό πραγματικές συνθήκες. Μακριά από τις πανεπιστημιακές κλινικές, όπου το περιβάλλον είναι προστατευμένο για έναν φοιτητή. Από την άλλη, στοχεύει στην προσφορά εθελοντικής βοήθειας σε γιατρούς και προσωπικό των μονάδων υγείας. Ολοι γνωρίζουμε τις ελλείψεις που υπάρχουν στις μονάδες απομακρυσμένων περιοχών. Τα επιπλέον χέρια των φοιτητών αυτή την περίοδο του χρόνου είναι σημαντικά».
«Είδαμε στα επείγοντα πώς διαχειριζόμαστε έναν πολυτραυματία, ένα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, μια αναφυλακτική αντίδραση. Είναι γνώσεις που πρέπει όλοι να έχουμε».
Και για τους φοιτητές είναι καινούργια εμπειρία. Η Μαρία- Ευφροσύνη Λιβανού, φοιτήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, πέρυσι τον Ιούλιο βρέθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος στο νοσοκομείο Λευκάδας. «Ηταν μια πάρα πολύ διδακτική εμπειρία», σημειώνει στην «Κ». «Με βοήθησε πολύ στο κομμάτι της αυτοπεποίθησης. Είδα πώς μπορώ να εφαρμόσω στην κλινική πράξη τις γνώσεις που είχα πάρει έως τότε. Παρατηρώντας τους γιατρούς που έκαναν υπηρεσία υπαίθρου και οι οποίοι είναι ένα βήμα ακριβώς μετά από εμάς, είδα τη μετάβαση από το θεωρητικό σκέλος στην εφαρμογή της γνώσης. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ στο πώς προσεγγίζω τώρα τις σπουδές μου. Σε έναν χρόνο θα κληθώ να κάνω εγώ αυτή τη δουλειά και ο ασθενής θα περιμένει κάποιες απαντήσεις», επισημαίνει. Και συνεχίζει, «είδαμε στα επείγοντα πώς διαχειριζόμαστε έναν πολυτραυματία, ένα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, μια αναφυλακτική αντίδραση. Είναι γνώσεις που πρέπει όλοι να έχουμε και να αντιδρούμε άμεσα, όταν δεν θα έχουμε την ευχέρεια να ανατρέξουμε σε ένα σύγγραμμα».
Το περιστατικό που θυμάται έντονα από την εμπειρία της στο νοσοκομείο Λευκάδας, είναι μία τραυματίας από τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία είχε πτώση από μεγάλο ύψος. «Είχε περιπροθετικό κάταγμα, πολλαπλές εκδορές, θλαστικά τραύματα στο μέτωπο και τα χέρια και ήρθε σε κατάσταση σοκ. Θυμάμαι πολύ έντονα πόσο γρήγορα αντέδρασαν γιατροί και νοσηλευτές. Εγώ και η Ευμορφία, η άλλη φοιτήτρια που ήμασταν μαζί, είχαμε περισσότερο υποστηρικτικό ρόλο. Επειδή μιλάμε καλά αγγλικά προσπαθούσαμε λίγο να την καθησυχάσουμε. Επίσης κάναμε συρραφή τραυμάτων. Και θυμάμαι την ευγνωμοσύνη που εξέφρασε αυτή και ο σύζυγός της. Μας αποκαλούσε “my angels”».
Η Παναγιώτα Διαμαντοπούλου συμμετείχε δύο χρονιές στο πρόγραμμα. Τον Αύγουστο 2020 παρείχε εθελοντική εργασία στο γενικό νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας Νάξου και τον Αύγουστο 2021 στο νοσοκομείο Ζακύνθου. «Είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου τοκετό στη Ζάκυνθο», σημειώνει στην «Κ». Οπως περιγράφει, «η θέση μας ήταν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Κάποια στιγμή βρέθηκα έξω από το μαιευτικό τμήμα και αποφάσισα να μπω. Εκεί γνώρισα έναν εξαιρετικό άνθρωπο, τον κ. Ρένεση, ο οποίος διευθύνει το τμήμα. Δεν με ήξερε, ωστόσο ξεκίνησε να μου δείχνει πώς λειτουργεί η κλινική. Εκεί ανακάλυψα ότι μου αρέσει η ειδικότητα της γυναικολογίας. Μας πρότεινε, εμένα και τον άλλο φοιτητή που ήμασταν μαζί στο πρόγραμμα, να παρακολουθήσουμε έναν τοκετό. Ημασταν μέσα στην αίθουσα καθ’ όλη τη διάρκεια. Ηταν κάτι που με άγγιξε πολύ. Και σε ένα μεγάλο νοσοκομείο μπορεί να δεις έναν τοκετό, αλλά υπάρχει πάντα πολύς κόσμος τριγύρω και μεγάλη ένταση. Εκεί ήμασταν μόνο εμείς, ο γιατρός, η μαία και η γυναίκα».
Στο νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας Νάξου, η κ. Διαμαντοπούλου θυμάται έντονα πώς αντιμετώπισε το προσωπικό έναν ασθενή με έμφραγμα του μυοκαρδίου, ο οποίος, αφού σταθεροποιήθηκε, διακομίσθηκε με ελικόπτερο στο νοσοκομείο Σύρου. «Αυτό που μου έκανε εντύπωση ως φοιτήτρια ήταν ότι ταυτόχρονα στο διπλανό κρεβάτι με τον ασθενή με έμφραγμα ήταν ένας άνθρωπος με κρίση πανικού. Πριν καταλάβω τι γίνεται και πάρουμε ιστορικό από τους ασθενείς, αυτός που περνούσε κρίση πανικού και ήταν σε σύγχυση μου φαινόταν ότι ήταν πιο σοβαρά από τον άλλον. Τότε κατάλαβα ότι δεν πρέπει να με παραπλανά η πρώτη εικόνα. Πρέπει αναλυτικά να κάνω τα σωστά βήματα για τη διάγνωση, χωρίς να επηρεάζομαι εάν ένας ασθενής είναι πιο ανήσυχος από κάποιον άλλο», τονίζει.
Στην ερώτηση εάν ως γιατρός θα επέλεγε να υπηρετήσει σε απομακρυσμένη περιοχή, η ίδια σημειώνει: «Το σκεφτόμουν από πριν. Η εμπειρία μου από το πρόγραμμα μου ενίσχυσε αυτή τη θέληση». Από την πλευρά της η κ. Λιβάνη δηλώνει ότι αν και θα προτιμούσε να δουλέψει σε μονάδα υγείας μεγάλης πόλης, θα μπορούσε ευχάριστα να υπηρετήσει και σε ένα νησί. «Εχεις πιο στενή επαφή με την κοινότητα. Οι ασθενείς δείχνουν μεγάλη ευγνωμοσύνη και μπορείς εύκολα να διατηρείς την επαφή μαζί τους», σημειώνει.
«Σημαντικό να νιώθεις ευπρόσδεκτος»
Το πρόγραμμα Ιατρική απόβαση έχει εκτιμηθεί δεόντως και από τις μονάδες υγείας που συμμετέχουν, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες. «Αισθανόμαστε ευπρόσδεκτοι», λέει στην «Κ» ο φοιτητής Ιατρικής Ευαγγελινός Μιχελής, ένας εκ των δύο γενικών συντονιστών του προγράμματος. Οπως σημειώνει, «όσοι εργάζονται σε μονάδες είναι πολύ ευχαριστημένοι. Εκτιμούν τη βοήθεια των φοιτητών, αλλά και το κλίμα που φέρνουν. Χαίρονται να έρχονται σε επαφή με νέους ανθρώπους από σχολές Ιατρικής όλης της χώρας. Κάποιες μονάδες συμμετέχουν εδώ και 10 χρόνια, κάποιες μπαίνουν τώρα στο πρόγραμμα. Το ενδιαφέρον έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Εκεί που είχαμε 30-35 προορισμούς, πλέον έχουμε 51 που έχουν εξασφαλίσει δωρεάν διαμονή για τους φοιτητές και άλλους 40 όπου δεν προσφέρεται δωρεάν διαμονή». Το πρόγραμμα υλοποιείται με την έγκριση των υγειονομικών περιφερειών, σε συνεργασία με τις μονάδες υγείας και την τοπική κοινωνία και με σημαντικές χορηγίες από ακτοπλοϊκές εταιρείες, που καλύπτουν είτε εξ ολοκλήρου είτε μέρος των εξόδων μετάβασης των φοιτητών, αλλά και δήμους, ξενοδόχους κ.ά.