Ενα καλοκαίρι με ενισχυμένα μελτέμια στο Αιγαίο προβλέπουν για φέτος οι εποχικές προγνώσεις για τον καιρό, δίνοντας μια νότα δροσιάς καταμεσής του πρώτου φετινού κύματος ζέστης.
«Οι φετινές εποχικές προγνώσεις καταγράφουν τάσεις αυξημένης παρουσίας των μελτεμιών στο Αιγαίο. Τα ισχυρότερα μελτέμια θα κατεβάσουν τις θερμοκρασίες στις περιοχές που επηρεάζουν και θα αποτελέσουν μια πηγή ανακούφισης για τον κόσμο στα νησιά του Αιγαίου και σε περιοχές της ανατολικής Ελλάδας. Από την άλλη όμως αυξάνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών, εάν υπάρχουν συνθήκες ζέστης και ξηρασίας. Επίσης, τα ισχυρά μελτέμια στα ανατολικά αλληλεπιδρούν με τον καιρό στη δυτική Ελλάδα, συμβάλλοντας σε αυξημένες θερμοκρασίες εκεί», λέει στην «Κ» ο κ. Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος της ιστοσελίδας meteo.gr.
Ο κ. Λαγουβάρδος δεν παραλείπει να σημειώσει πως οι εποχικές προγνώσεις καταγράφουν τάσεις και δεν έχουν την ακρίβεια των άμεσων προγνώσεων. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει «πως και τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν για το μέλλον ενίσχυση των μελτεμιών στο Αιγαίο λόγω κλιματικής αλλαγής». Mελέτες που εξετάζουν τα κλιματικά δεδομένα σημειώνουν πως ενισχύεται στο μέλλον η τάση για ισχυρή παρουσία υψηλών θερμοκρασιών και χαμηλών πιέσεων στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου τους καλοκαιρινούς μήνες, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε αυξημένη παρουσία των μελτεμιών, με πιθανή επέκταση της εμφάνισής τους και τον Σεπτέμβριο.
Το τρίτο δεκαήμερο του Ιουνίου επιφύλαξε ένα ισχυρό κύμα ζέστης, το οποίο σε περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Ελλάδας, όπως η Θεσσαλία και η ανατολική Στερεά, πήρε τα χαρακτηριστικά καύσωνα. Την Τετάρτη και κυρίως την Πέμπτη οι θερμοκρασίες κορυφώθηκαν σε αυτές τις περιοχές ανεβαίνοντας για πρώτη φορά φέτος πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου. Χαρακτηριστικά: Λευκοχώρι Φθιώτιδας 42,1° C, Κωπαΐδα 41,6° C, Πλατανούλια Λάρισας 41,3° C, Λιβαδειά 41,1° C, Αγία Τριάδα Φθιώτιδας 41,1° C, Λάρισα 40,9° C, Ψαχνά Ευβοίας 40,8° C, Αμφισσα 40,7° C και Μυστράς 40,6° C.
Θα κατεβάσουν τις θερμοκρασίες στις περιοχές που επηρεάζουν, όμως αυξάνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών, εάν υπάρχουν συνθήκες ζέστης και ξηρασίας.
«Θερμός κλοιός»
«Πρόκειται για ένα κύμα υψηλών θερμοκρασιών, που φαίνεται πως θα κρατήσει μέχρι τα τέλη του μήνα. Παρά την κάμψη της ζέστης από την Παρασκευή και το Σάββατο το πρωί, σταδιακά και ανάλογα με την περιοχή, από χθες και σήμερα οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και πάλι και δημιουργούν ζεστό κλοιό σε πολλές περιοχές. Σήμερα Κυριακή και αύριο Δευτέρα θα υπάρξουν ξανά πολύ υψηλές θερμοκρασίες, αρκετούς βαθμούς πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Λαγουβάρδος. «Το γεγονός πως θα έχουμε αρκετές μέρες συνεχόμενα με υψηλές θερμοκρασίες, ανεβάζει σιγά σιγά το αίσθημα δυσφορίας, ενώ δημιουργεί και συνθήκες ξηρότητας μέσα στα δάση, ενισχύοντας τον κίνδυνο πυρκαγιών», συμπληρώνει ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου.
Ενα στοιχείο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο ευεργετικός ρόλος της θαλάσσιας αύρας, όπως καταγράφηκε στις θερμοκρασίες της περασμένης Πέμπτης στην περιοχή της Αττικής: Ενώ τις μετα-μεσημεριανές ώρες οι σταθμοί του Αστεροσκοπείου σε μεσόγεια τμήματα εμφάνιζαν θερμοκρασίες άνω των 37 βαθμών Κελσίου (Αχαρνές 37,5° C, Βαρυμπόμπη 37° C, Γέρακας 37,2° C), ο σταθμός στη μαρίνα δίπλα στο ΣΕΦ έδειχνε 30° C! «Μια διαφορά επτά βαθμών Κελσίου είναι αναμφίβολα ένα ιδιαίτερο δώρο της θαλάσσιας αύρας», τονίζει ο κ. Λαγουβάρδος.
Παλιότερα, η εμφάνιση περιστατικού καύσωνα τον Ιούνιο ήταν γεγονός ιδιαίτερα ασυνήθιστο, με αποτέλεσμα οι καύσωνες του Ιουνίου να χαρακτηρίζονται ως «πρώιμοι». Οπως όμως έχουν αναδείξει σε δημοσίευσή τους επιστήμονες του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), από το 2007 και μετά οι καύσωνες τον πρώτο μήνα του θέρους τείνουν να γίνουν πλέον «κανονικότητα» στην Ελλάδα, καθώς εμφανίζονται όλο και συχνότερα. Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο είχαμε καύσωνα το 2007, το 2010, το 2014, το 2016, το 2017 και το 2021. Πέρα από τη δυσφορία που προκαλούν στους πολίτες και τις σοβαρές πιέσεις στη δημόσια υγεία, οι καύσωνες διαμορφώνουν ευνοϊκούς όρους για την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών. Η καταστροφική πυρκαγιά στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας εκδηλώθηκε στην κορύφωση του καύσωνα τον Ιούνιο του 2007.
«Κακοκαίρι»;
«Κάποιοι επιστήμονες προτείνουν να αλλάξουμε όνομα στο καλοκαίρι και να το αποκαλούμε “επικίνδυνη περίοδο”»! Κάτι σαν… κακοκαίρι δηλαδή. Το άρθρο που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό Wired εκφράζει την όλο και μεγαλύτερη ανησυχία για τις έντονες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στη θεωρούμενη πιο χαλαρή εποχή του χρόνου. «Τυφώνες, καύσωνες, φωτιές, καπνός, ξηρασία. Μήπως είναι καιρός να σταματήσουμε να παρουσιάζουμε την πιο καυτή περίοδο του έτους ως… cool», αναρωτιέται το περιοδικό. Η πρόταση προήλθε από μέλη της Ενωσης Ανησυχούντων Επιστημόνων κι έχει σκοπό κυρίως να προειδοποιήσει πολιτεία και πολίτες για τις μεγάλες προκλήσεις και απειλές του καλοκαιριού, έτσι ώστε να ληφθούν μέτρα. Εξάλλου, το φετινό καλοκαίρι μπήκε με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες στη Δυτική Ευρώπη, αλλά και σε πολλές περιοχές της Βόρειας Αμερικής. Ενα κύμα ακραίας ζέστης σάρωσε από τις 10 Ιουνίου και μετά την Ισπανία, την Πορτογαλία και μεγάλο μέρος της Γαλλίας, ανεβάζοντας σε ορισμένες περιπτώσεις το θερμόμετρο πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου, έως και 10 βαθμούς πάνω από τις συνηθισμένες τιμές. Ας σημειωθεί πως και ο φετινός Μάιος ήταν ο πιο θερμός εδώ και 100 έτη σε Ισπανία και Γαλλία. Την περασμένη εβδομάδα, στρώματα πολύ ζεστού αέρα είχαν αγκιστρωθεί στην περιοχή της κεντρικής Μεσογείου, επηρεάζοντας έντονα τη νότια Ιταλία, που βιώνει υψηλές θερμοκρασίες, ενώ έχει προηγηθεί περίοδος ξηρασίας.