Μπορεί η επιστημονική προσπάθεια προκειμένου αποκρουστούν τα πανδημικά κύματα να μοιάζει με αγώνα ταχύτητας, σίγουρα όμως ο αγώνας απέναντι στον Covid-19 και τις διαρκείς παραλλαγές του θυμίζει μαραθώνιο.
Το ζητούμενο για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα είναι να μειώσει το χρονικό διάστημα ανάμεσα στην εξέλιξη των εμβολίων και την εμφάνιση νέων παραλλαγών που ενδέχεται να καθιστούν «παρωχημένη» κάθε νέα προσπάθεια.
Οι New York Times, σε σχετικό τους ρεπορτάζ, σημειώνουν ότι η πιο μεταδοτική παραλλαγή του κορωνοϊού απειλεί με ένα νέο κύμα λοιμώξεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και μεταξύ εκείνων που έχουν αναρρώσει από τον ιό αρκετά πρόσφατα. Η υποπαραλλαγή BA.5 είναι πλέον κυρίαρχη, σύμφωνα με ομοσπονδιακές εκτιμήσεις που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη, και μαζί με το BA.4, τροφοδοτεί ένα ξέσπασμα κρουσμάτων και νοσηλειών.
Σύμφωνα με τα CDC, ο κίνδυνος από τον Covid-19 αυξάνεται σε μεγάλο μέρος των ΗΠΑ. «Πιστεύω ότι υπάρχει υποεκτίμηση αυτού που πρόκειται να γίνει στη χώρα», δήλωσε ο Έρικ Τοπόλ, καθηγητής μοριακής ιατρικής, ο οποίος έχει γράψει για την υποπαραλλαγή.
Οι BA.5 και BA.4, αμφότερες υποπαραλλαγές της παραλλαγής Όμικρον που σάρωσε τον κόσμο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, είναι οι πιο ικανές εκδοχές του ιού και έχουν διαφύγει της ανοσίας από προηγούμενες λοιμώξεις και εμβόλια.
Τα κύματα των κρουσμάτων -και η επακόλουθη ανοσία που συνοδεύει- διαφέρουν από χώρα σε χώρα και οι συγκρίσεις είναι δύσκολες. Τα ποσοστά εμβολιασμού ποικίλλουν επίσης.
Αλλά σε μέρη όπου τα BA.4 και BA.5 κυριαρχούν για εβδομάδες ή μήνες, οι υποπαραλλαγές έχουν προκαλέσει αύξηση σε κρούσματα και νοσηλείες, παρά την ανοσία ενός μέρος του πληθυσμού από προηγούμενα κύματα.
Τα CDC λένε ότι δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής στοιχεία ότι τόσο το BA.4 ή το BA.5 είναι εγγενώς πιο σοβαρά από άλλες υποπαραλλαγές της Όμικρον, αλλά όταν μολύνονται περισσότεροι άνθρωποι, ο αριθμός όσων νοσηλεύονται λόγω του ιού μπορεί επίσης να αυξηθεί.
Η προηγούμενη μόλυνση με μια άλλη μορφή της παραλλαγής Όμικρον προσφέρει κάποιο βαθμό ανοσίας, είπε ο Δρ Τοπόλ και αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί τα κρούσματα δεν έχουν ακόμη απογειωθεί απότομα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι υποπαραλλαγές της Όμικρον φαίνεται να αντιπροσωπεύουν μια απόκλιση από τα προηγούμενα κύματα του ιού, όταν η προηγούμενη μόλυνση ήταν πιο πιθανό να προστατεύσει από την επαναμόλυνση.
Στην Πορτογαλία, όπου τα ποσοστά εμβολιασμού είναι υψηλότερα από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα κρούσματα αυξήθηκαν απότομα αφού το BA.5 έγινε κυρίαρχο τον Μάιο και οι νοσηλείες πλησίασαν το προηγούμενο μέγιστο της Όμικρον.
Νέα υποπαραλλαγή στην Κίνα
Η νεότερη πληροφορία έρχεται από την Κίνα και δη από τη Σανγκάη, οι αρχές της οποίας εντόπισαν ένα κρούσμα κορωνοϊού που αφορά μια νέα υποπαραλλαγή της Όμικρον BA.5, την Όμικρον BA.5.2.1. Το κρούσμα, το οποίο εντοπίστηκε στη συνοικία Πουντόνγκ στις 8 Ιουλίου, συνδέεται με ένα κρούσμα του εξωτερικού, είπε ο Ζάο Νταντάν, ο υποδιευθυντής της υγειονομικής επιτροπής της πόλης.
Η Σανγκάη στην ανατολική Κίνα βγήκε από lockdown, το οποίο διήρκεσε περίπου δύο μήνες, στις αρχές Ιουνίου αλλά συνέχισε να επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς βάζοντας σε καραντίνα κτίρια και συγκροτήματα κατοικιών καθώς εμφανίζονταν νέες πιθανές αλυσίδες μετάδοσης. «Η πόλη μας συνεχίζει να καταγράφει περισσότερα θετικά κρούσματα από μετάδοση στην κοινότητα και ο κίνδυνος της επιδημιολογικής εξάπλωσης μέσω της κοινωνίας παραμένει πολύ υψηλός», προειδοποίησε.
Η υποπαραλλαγή Όμικρον BA.5, στην οποία οφείλεται ένα νέο κύμα κρουσμάτων στο εξωτερικό, εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Κίνα στις 13 Μαΐου σε έναν 37χρονο ασθενή, ο οποίος είχε μεταβεί αεροπορικώς στη Σανγκάη από την Ουγκάντα, σύμφωνα με το Κινεζικό Κέντρο για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών.
Η παραλλαγή BA.5 αποδείχτηκε ότι έχει επιταχυνόμενο ρυθμό μετάδοσης και βελτιωμένη ικανότητα ανοσολογικής διαφυγής, δήλωσε ο Γιουάν Ζενγκάν,μέλος της επιτροπής ειδικών για την πρόληψη του κορωνοϊού στην πόλη αυτή, μιλώντας κατά τη σημερινή ενημέρωση του Τύπου. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι ο εμβολιασμός παραμένει αποτελεσματικός για την πρόληψη της σοβαρής νόσησης ή του θανάτου από την BA.5.
Μόσιαλος: Αυτά είναι τα εμβόλια που αναμένονται το φθινόπωρο
Με τις υποπαραλλαγές ΒΑ.4 και 5 να υποσκελίζουν σε πολλές χώρες τις ΒΑ.1 και 2 παραλλαγές της Όμικρον του κορωνοϊού, εταιρείες, κυβερνήσεις και θεσμικοί φορείς υγείας προσαρμόζονται στις δυναμικές απαιτήσεις της πανδημίας αναφορικά με τον εμβολιασμό, αλλά και γενικότερα προς αναζήτηση πιο αποτελεσματικών εργαλείων προστασίας, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του ο Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του Κολλεγίου Imperial και της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE).
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Αμερικανικός οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων (FDA) συνέστησε στους κατασκευαστές εμβολίων COVID-19 να αλλάξουν το σχεδιασμό των ενισχυτικών εμβολίων που περιμένουμε για το φθινόπωρο, αναφέρει ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος υπογραμμίζοντας αναλυτικά:
Τι ζήτησε λοιπόν ο FDA;
Αποτελεσματικά εμβόλια για τις παραλλαγές που κυκλοφορούν τώρα. Ο FDA ζήτησε από τις οι εταιρείες να προσαρμόσουν τα εμβόλια ώστε να καταπολεμούν τις κυρίαρχες επί του παρόντος υποπαραλλαγές του κορωνοϊού, όμικρον BA.4 και BA.5. Τα νέα ενισχυτικά εμβόλια θα είναι δισθενή, δηλαδή θα στοχεύουν τόσο τον αρχικό ιό (όπως τα εμβόλια που ήδη κάναμε) όσο και τις υποπαραλλαγές της όμικρον BA.4 και BA.5.
- Ναι αλλά δεν είχαμε ακούσει πως πολλές εταιρείες είχαν, ήδη ετοιμάσει εμβόλια για τις υποπαραλλαγές ΒΑ.1/2;
Ναι, και ο FDA τους συστήνει να καταθέσουν τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών για τις υποπαραλλαγές ΒΑ.1/2 προς αξιολόγηση, αλλά δεν θα γίνει χρήση αυτών των εμβολίων.
- Θα χρειαστούν εκτεταμένες κλινικές δοκιμές τα εμβόλια που αντιμετωπίζουν τις BA.4 και BA.5;
Όπως και με τα εμβόλια για την γρίπη που ανανεώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, δεν θα χρειαστούν εκτεταμένες κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙΙ για να εγκριθεί το νέο εμβόλιο.
- Το ίδιο δηλαδή αναμένουμε να γίνει σε όλες τις χώρες; Θα χρησιμοποιηθούν εμβόλια που αντιμετωπίζουν τις παραλλαγές BA.4 και BA.5;
Ορισμένες χώρες προσανατολίζονται στην χρήση του εμβολίου έναντι της υποπαραλλαγής ΒΑ.1. Το νέο εμβόλιο της Pfizer, φαίνεται να προκαλεί καλή ανοσοαπόκριση έναντι της BA.1, αλλά έχει χαμηλότερη απόκριση έναντι των BA.4 και BA.5.
- Πότε να περιμένουμε να αρχίσει η διανομή;
Η Pfizer μετά την σύσταση του FDA, δήλωσε πως θα έχει ίσως την δυνατότητα να διανείμει σημαντική ποσότητα εμβολίου BA.4/BA.5 την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, ενώ η
Moderna δίνει βάθος χρόνου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου πριν το τροποποιημένο εμβόλιο ετοιμαστεί.
- Θα κοστίσουν περισσότερο αυτά τα εμβόλια;
Τα νέα εμβόλια θα πρέπει να κοστίσουν λιγότερο καθότι δεν βασίζονται σε νέα τεχνολογία αλλά μικρή τροποποίηση της υπάρχουσας. Επίσης, οι εταιρείες δεν θα κάνουν εκτεταμένες κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙΙ που κοστίζουν πολύ. Πρέπει επομένως η Ευρωπαϊκή επιτροπή να διαπραγματευτεί σημαντικές εκπτώσεις στις τιμές.
- Οπότε θα περιμένουμε την διανομή των δόσεων από αυτές τις δύο εταιρείες;
Ξέρουμε πως και η Novavax δουλεύει προς την κατεύθυνση εμβολίου έναντι της όμικρον και πως οι κλινικές δοκιμές και για στοχευμένο εμβόλιο κατά της όμικρον όσο και για δισθενές εμβόλιο (που συμπεριλαμβάνει το αρχικό και το στοχευμένο κατά της όμικρον) ξεκίνησαν στις 31 Μαΐου. Ταυτόχρονα, από δεδομένα που έχει ανακοινώσει η Novavax (και δεν έχουμε δει ακόμα την δημοσίευση), η ενισχυτική δόση του εμβολίου, που χορηγήθηκε οκτώ μήνες μετά το αρχικό σχήμα εμβολιασμού, δημιουργεί ισχυρή ανοσολογική απόκριση έναντι όλων των παραλλαγών της όμικρον (και της ΒΑ.5). Άρα ίσως να έχει νόημα προς το παρόν το εμβόλιο της Novavax να χρησιμοποιείται για αναμνηστικές δόσεις.
- Και τα ολιστικά η πολυδύναμα εμβόλια που ακούμε;
Παρόμοια νανοτεχνολογική βάση με της Novavax έχει και το εμβόλιο που έχουν αναπτύξει ερευνητές στον αμερικανικό στρατό (στο Emerging Infectious Diseases Branch, Walter Reed Army Institute of Research). Το εμβόλιο αυτό, το “SpFN” (που σημαίνει ‘spike ferritin nanoparticle” και διαβάζεται ”σπιφ-ιν”) στην ουσία αποτελείται από νανοσωματίδια φερριτίνης που “μεταφέρουν” την ακίδα του ιού. Αλλά η διαφορά είναι πως δεδομένου του πολύεδρου σχεδιασμού του νανοσωματιδίου, μπορεί να μεταφέρει ποικίλες και πολυάριθμες μορφές της ακίδας, ώστε να ενεργοποιεί ανοσοπροστασία έναντι πολλών παραλλαγών και υποπαραλλαγών ταυτόχρονα. To SpFN επίσης μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο έως και έξι μήνες και σε θερμοκρασία δωματίου έως και ένα μήνα.
Ξέρουμε επίσης πως η BioNTech, δήλωσε ότι μαζί με την Pfizer, θα ξεκινήσουν το δεύτερο εξάμηνο του έτους κλινικές δοκιμές για τα εμβόλια κορονοϊού επόμενης γενιάς. Τα νέα αυτά εμβόλια “επόμενης γενιάς” ξεπερνούν την τρέχουσα προσέγγιση στοχεύοντας στην ενίσχυση της κυτταρικής (Τ) ανοσίας, και τα εμβόλια παν-κορονοϊού θα μας προστατεύουν από την ευρύτερη οικογένεια των κορωνοϊών και τις μεταλλάξεις τους.
- Αυτά είναι δηλαδή τα ολιστικά εμβόλια που προπορεύονται;
Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν και άλλα εμβόλια “επόμενης γενιάς” υπό ανάπτυξη. Τα ενδορινικά εμβόλια/σπρέι όπως έχουμε ξαναπεί, θα μπορούσαν να υπερτερούν όλων προστατεύοντάς μας από τον ιό, στοχεύοντας ακριβώς εκεί που εισέρχεται στο σώμα. Μπορεί επίσης να καταφέρουν να αποτρέψουν συνολικά τη μόλυνση και προφανώς χωρίς μόλυνση, δεν θα μεταδίδουμε τον ιό και θα προστατευόμαστε από το μακροχρόνιο COVID. Είναι λοιπόν επίσης αισιόδοξο πως υπάρχουν περισσότερες από δώδεκα κλινικές δοκιμές ενδορινικών εμβολίων ήδη σε εξέλιξη στις ΗΠΑ και παγκοσμίως.
- Αναμένουμε και άλλες παραλλαγές τους επόμενους μήνες;
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν νέες παραλλαγές. Το αν θα προέλθουν από την όμικρον ή το αρχικό στέλεχος ή άλλο στέλεχος που δεν είναι πλέον διαδεδομένο δεν είναι γνωστό, ούτε μπορούμε να το προβλέψουμε. Ούτε μπορούμε να προβλέψουμε το αν μια μελλοντική παραλλαγή ή ένα νέο στέλεχος θα μεταδίδεται πιο εύκολα ή θα είναι πιο επικίνδυνο ή πιο ήπιο. Αυτή την περίοδο όμως έχουμε σε τουλάχιστον 10 χώρες την εμφάνιση της ΒΑ.2.75 που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ινδία. Αυτή η υποπαραλλαγή παρουσιάζει αλλαγές που οδηγούν κάποιους στο να συνιστούν αυξημένη επιδημιολογική επιτήρηση, θεωρώντας πως η BA.2.75 θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι πιο ανησυχητική από την υποπαραλλαγή BA.5. Αυτό όμως για να συμβεί θα πρέπει η ΒΑ.2.75 να είναι τόσο πολύ πιο μεταδοτική που να υπερσκελίσει την ΒΑ.5. Για την ώρα δεν έχουμε τέτοια στοιχεία όμως.
Οι μεταδοτικές υποπαραλλαγές και τα συμπτώματα
Όλοι οι ειδικοί συγκλίνουν στο γεγονός ότι η έξαρση της πανδημίας οφείλεται στις υποπαραλλαγές της Όμικρον ΒΑ.4 και ΒΑ.5.
Τα κύρια συμπτώματά της ΒΑ.5 είναι:
- Βήχας
- Καταρροή
- Πονόλαιμος
- Κούραση
- Πονοκέφαλος
- Μυϊκός πόνος
- Φτάρνισμα
- Πόνος
Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ικανά να οδηγήσουν έναν ασθενή στο νοσοκομείο, ωστόσο σε περίπτωση που εμφανιστεί δύσπνοια απαιτείται ιατρική παρέμβαση και συνεχής παρακολούθηση του οξυγόνου στο αίμα που πρέπει να διατηρείται πάνω από το 90%.
Τέλος, οι ειδικοί σημειώνουν ότι είναι σημαντικό τα αντιιικά φάρμακα για τον COVID-19 να λαμβάνονται εντός πέντε ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων καθώς τότε λειτουργούν καλύτερα.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr