Η εικόνα στον λόφο του Στρέφη χθες δεν θύμιζε σε τίποτα εκείνη των προηγούμενων ημερών. Εργάτες και αστυνομικοί δεν υπήρχαν, ούτε και ομάδες διαμαρτυρόμενων πολιτών. Μόνο ελάχιστοι περαστικοί και δύο υπάλληλοι του Δήμου Αθηναίων, που πάσχιζαν να ποτίσουν με μια μάνικα τους μισομαραμένους θάμνους.
Ο λόφος του Στρέφη βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες στο προσκήνιο. Ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε να ξεκινήσει τα έργα ανάπλασης στην περιοχή, τα οποία μελετήθηκαν και υλοποιούνται με χορηγό την εταιρεία επενδύσεων σε ακίνητα Prodea Investments. Η επιλογή της περιόδου δεν ήταν τυχαία, καθώς ο Αύγουστος είναι ένας «ήσυχος» μήνας και εκτιμήθηκε ότι οι τυχόν αντιδράσεις θα ήταν περιορισμένες. Ανάλογη πρόθεση υπάρχει και για την εκκίνηση των έργων κατασκευής του σταθμού μετρό στην πλατεία Εξαρχείων, χωρίς ακόμα να έχει γίνει κάποια κίνηση (βλ. «Κ» 1.8.22).
Συνοδεία αστυνομικών
Τις προηγούμενες ημέρες, συνεργείο του εργολάβου επισκέφθηκε, συνοδεία ισχυρής αστυνομικής δύναμης, τον χώρο για μια προκαταρκτική εξέταση ώστε να οργανωθεί η διαδοχή των εργασιών. Σύμφωνα με τον Δήμο Αθηναίων, ο εργολάβος θα επανέλθει σε λίγες ημέρες για τις πρώτες εργασίες, ξεκινώντας από το σύστημα πυροπροστασίας. Το συνεργείο θα συνοδεύεται και πάλι από αστυνομική δύναμη, καθώς τις προηγούμενες ημέρες υπήρξαν αντιδράσεις από ομάδα ατόμων, που ζητούσε από το συνεργείο να αποχωρήσει.
Οργανωμένες φυτεύσεις από τον δήμο έγιναν τη δεκαετία του ’90 και η τελευταία αναβάθμιση τις δεκαετίες ’70-’80.
Το μόνο που είχε απομείνει χθες το πρωί από την έντονη ατμόσφαιρα των προηγούμενων ημερών ήταν ορισμένα συνθήματα, γραμμένα σε χαρτόνια: «Αν δεν αντισταθούμε σε λόφους και πλατείες, τις πόλεις μας θα χαίρονται μονάχα οι εταιρείες», γράφει ένα από αυτά.
Στην παρούσα κατάσταση, πάντως, ο λόφος δεν έχει ιδιαίτερα… χαρούμενη εικόνα. Οι υποδομές του λόφου είναι κατεστραμμένες, τόσο οι κτιριακές (όπως το κλειστό εδώ και χρόνια αναψυκτήριο και κάποια βοηθητικά κτίρια), όσο και οι «λειτουργικές», όπως τα μονοπάτια (αλλού τσιμεντωμένα, αλλού με πλακόστρωση, αλλού άθικτα και αλλού μισοδιαλυμένα) και τα συστήματα αυτόματου ποτίσματος, όπως φανερώνει η ταλαιπωρημένη βλάστηση. Στα μονοπάτια που οδηγούν στα ψηλότερα σημεία τα προστατευτικά τοιχία είναι ανύπαρκτα ή κατεστραμμένα.
Για ποιο λόγο όμως υπάρχουν αντιδράσεις; Η αιτία είναι η χρήση του ιδιώτη χορηγού για τη μελέτη και εκτέλεση των έργων, η οποία στην αντίληψη ορισμένων συνδέεται αυτόματα με προσπάθεια «ιδιωτικοποίησης» του χώρου. Ωστόσο από τις μελέτες δεν προκύπτει αλλαγή του δημόσιου χαρακτήρα του λόφου, ούτε κάποια νέα εμπορική χρήση πέραν της επαναλειτουργίας του ισόγειου αναψυκτηρίου (έκτασης 48 τ.μ.) – και τη συνέχιση της λειτουργίας του έτερου αναψυκτηρίου («Ο Εξωστρεφής»).
Ούτε μείωση των προσβάσεων στον λόφο, οι οποίες παραμένουν επτά. Το σημείο, στο οποίο μάλλον δικαίως δέχεται κριτική ο δήμος (κατά διαστήματα και από επιστημονικούς φορείς), είναι το μοντέλο σχεδιασμού των δημόσιων χώρων: Οχι οι ανοιχτοί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, αλλά η απευθείας ανάθεση σε χορηγούς, που με τη σειρά τους αναθέτουν μελέτες και έργα, με σκοπό την ταχύτερη υλοποίησή τους. Οσον αφορά το κόστος της ανάπλασης, σύμφωνα με τον δήμο, η Prodea θα καταβάλει περίπου 1 εκατ. ευρώ και ο δήμος 800.000 ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη ανάπλαση με δενδροφυτεύσεις και κατασκευή των αρχικών υποδομών στον λόφο Στρέφη έγινε στα μέσα της δεκαετίας του ’30. Επόμενες δενδροφυτεύσεις χρονολογούνται στο διάστημα 1950-1970. Την περίοδο 1978-1986 έγινε αναβάθμιση των υποδομών από τον Δήμο Αθηναίων με επίστρωση των διαμορφώσεων με πλάκες καρύστου, κατασκευή του γηπέδου μπάσκετ, εγκατάσταση φωτισμού και άρδευσης, ενώ κατά τη δεκαετία του 1980-1990 έγιναν φυτεύσεις καλλωπιστικών ειδών από τον δήμο. Εκτοτε δεν έχουν εκτελεσθεί συντονισμένες εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης πέραν από ορισμένες σημειακές εργασίες αναβάθμισης και αντιστήριξης των απότομων πρανών το 2014.