Ερασιτέχνες «κυνηγοί» αστεριών

Ερασιτέχνες «κυνηγοί» αστεριών

Τέσσερις «αστρονόμοι» αποχαιρετίζουν τον εμπνευστή τους Διονύση Σιμόπουλο

5' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Χθες, στον Αγιο Κήρυκο Ικαρίας o Μάκης Φουντούλης σήκωσε τα μάτια και κοίταξε τον ουρανό. Από τα 76 χρόνια που βρίσκεται σε αυτόν τον πλανήτη, τα περισσότερα παρατηρεί τα ουράνια σώματα χάρη στην αγάπη που του εμφύσησε ο πατέρας του για την αστρονομία, μα η αυγουστιάτικη Πανσέληνος δεν έχει σταματήσει να τον γοητεύει. Οπως όμως για πολλούς ερασιτέχνες αστρονόμους, έτσι και για τον κ. Φουντούλη η χθεσινή παρατήρηση του ουρανού πήρε μοιραία και τη μορφή ενός τελευταίου αποχαιρετισμού στον Διονύση Σιμόπουλο, τον δάσκαλο που παρέμεινε πάντα «ερασιτέχνης», το πιο κοντινό τους άστρο.

«Τους είχε στο τσεπάκι»

Τέλη της δεκαετίας του ’50 στην Ικαρία ο πατέρας του τον έπαιρνε τα καλοκαίρια για διακοπές στον Καραβόσταμο. «Θυμάμαι να βλέπουμε τον βόρειο ουρανό, τα άστρα άνω από τη Χίο, ο πατέρας μου –φυσικός– να μου εξηγεί τους αστερισμούς, το θέαμα να με συνεπαίρνει», θυμάται ο κ. Φουντούλης. «Τότε στο σχολείο υπήρχε μάθημα Κοσμογραφίας που με ενθουσίαζε. Το ίδιο και το βιβλίο “Το Σύμπαν” του Δημητρίου Ζαλούχου, ένα εκδοτικό θαύμα». Μολονότι τελικά σπούδασε κτηνιατρική, η αστρονομία έμεινε το κρυφό του πάθος. «Να πούμε την αλήθεια ήταν δυνατό χαρτί να μιλάς για τ’ άστρα στα κορίτσια», λέει γελώντας. Οπου κι αν τον έφερε η ζωή, είχε τα μάτια στραμμένα στον ουρανό. «Οταν βρέθηκα στο Μπουένος Αϊρες έψαχνα το Αλφα του Κενταύρου. Και όσο έζησα στην Αγγλία παρακολουθούσα πάντα τον “Ουρανό τη νύχτα”, ένα μηνιαίο τηλεοπτικό πρόγραμμα για την αστρονομία του BBC με τον Σερ Πάτρικ Μουρ. Τον παρακολουθούσα όπως και τους Αμερικανούς Καρλ Εντουαρντ Σέιγκαν και Νιλ ντεΓκρας Ταϊσόν. Ο Σιμόπουλος βέβαια τους είχε όλους στο τσεπάκι», σχολιάζει. «Ηταν κάτι εξαιρετικό. Κι εγώ και τα παιδιά μου είμαστε ζωντανοί μέτοχοι στο Ευγενίδειο Πλανητάριο και το Αστεροσκοπείο, έχουμε πάει πάρα πολλές φορές. Ο τρόπος που εκλαΐκευε την επιστήμη, οι παρουσιάσεις, οι ομιλίες του ήταν πολύ εντυπωσιακές. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν είχε μιλήσει για το παράδοξο του σκοτεινού ουρανού. Αφού έχει τόσα αστέρια γιατί είναι τόσο σκοτεινά; Ηταν έντονη και συνεχής η παρουσία του στη ζωή μας. Με τον τρόπο που μιλούσε έκανε πολύ κόσμο να αγαπήσει την αστρονομία και να μάθει τι είμαστε, μια αστερόσκονη».

Ερασιτέχνες «κυνηγοί» αστεριών-1
Οπου κι αν τον έφερε η ζωή, είχε τα μάτια στραμμένα στον ουρανό, εξομολογείται ο Μάκης Φουντούλης.

Η πρώτη επαφή

«Να πούμε την αλήθεια, ήταν δυνατό χαρτί να μιλάς για τ’ άστρα στα κορίτσια».

Από τα Γιάννενα ο Κωνσταντίνος Σακκάς, επίσης ερασιτέχνης αστρονόμος και ιδρυτής με τον αδερφό του Χρήστο του Φορητού Ψηφιακού Πλανηταρίου (Planetareum On the Go) με το οποίο τόσα παιδιά σε όλη την Ελλάδα έχουν αγγίξει τ’ αστέρια, αποχαιρετίζει κι αυτός τον Διονύση Σιμόπουλο με αγάπη κι ευγνωμοσύνη. «Του οφείλω την πρώτη επαφή μου με την αστρονομία, όταν μαθητής δημοτικού με συνεπήρε η εκπομπή “Κόκκινοι γίγαντες-άσπροι νάνοι”», λέει στην «Κ». «Αργότερα όταν βρέθηκα να ζω στην Αθήνα και έχοντας αγοράσει το πρώτο μου τηλεσκόπιο, θυμάμαι να παρακολουθώ κυριολεκτικά όλες τις διαθέσιμες στο Πλανητάριο προβολές. Θυμάμαι την ευγένειά του και τα καλά του λόγια, καθώς και τις παρουσιάσεις και ομιλίες του που συνέπαιρναν το κοινό. Ως διευθυντής του Πλανηταρίου, ο Διονύσης Σιμόπουλος υπήρξε αρωγός των ερασιτεχνών αστρονόμων παραχωρώντας μας χώρους για εκδηλώσεις και συνέδρια της Ελληνικής Ερασιτεχνικής Αστρονομικής Ενωσης. Για εμένα θα αποτελεί πάντα πηγή έμπνευσης τόσο για τη συμβολή του στη διάδοση της αστρονομίας όσο και για τη γενικότερη στάση ζωής του».

Ερασιτέχνες «κυνηγοί» αστεριών-2
Ηταν στο δημοτικό όταν τον συνεπήρε η εκπομπή «Κόκκινοι γίγαντες-άσπροι νάνοι», λέει ο Κωνσταντίνος Σακκάς.

Οι πρόσκοποι

Ακόμα και όσοι δεν τον γνώριζαν προσωπικά, ένιωθαν ότι είναι πολλά αυτά που τους ενώνουν. Για τον Παναγιώτη Καζασίδη, ερασιτέχνη αστρονόμο, ήταν το πώς ξεκίνησε να ασχολείται με τον έναστρο ουρανό. «Είχαμε ένα κοινό με τον Διονύση Σιμόπουλο, τον προσκοπισμό! Σαν παιδί της πόλης δεν έβλεπα τον νυχτερινό ουρανό όπως έπρεπε αλλά ήμουν τυχερός που πήγαινα στους Προσκόπους και στις εκδρομές έβλεπα αυτόν τον υπέροχο βραδινό ουρανό με τα χιλιάδες αστέρια». Ο Σιμόπουλος με τον μοναδικό του τρόπο είχε περιγράψει πολλές φορές εκείνη τη νύχτα του 1960 που ως πρόσκοπος είδε τον έναστρο ουρανό με τηλεσκόπιο από την Αμφίκλεια, μαγεύτηκε και άρχισε να κυνηγά το όνειρό του. «Θα τον θυμάμαι ως τον άνθρωπο που ήθελε να σε εμπνεύσει να κοιτάξεις τον ουρανό, να καταλάβεις ποιος είσαι και μέσα από αυτό να πετύχεις και εσύ τα δικά σου όνειρα. Και στο τέλος έκανε πράξη το όραμα του ιδρυτή του Προσκοπισμού Λόρδου Baden Powell, προσπάθησε και άφησε τον κόσμο λίγο καλύτερο απ’ ό,τι τον βρήκε! Του εύχομαι καλό ταξίδι ανάμεσα στα αστέρια…».

Ερασιτέχνες «κυνηγοί» αστεριών-3
Με το YouTube, μπορείς να μεταδώσεις άμεσα την επιστήμη, καθώς δεν χρειάζεται να φέρεις εσύ τον κόσμο αλλά μπαίνεις στα σπίτια τους, επισημαίνει ο Παύλος Καστανάς.

Δάσκαλος με μαθητή

Ο Παύλος Καστανάς ανήκει στους ερασιτέχνες της αστρονομίας μόνο με την πραγματική σημασία της λέξης, του εραστή της τέχνης, όπως συνήθιζε να λέει ο Σιμόπουλος. Φυσικός, με μεταπτυχιακό στην Αστροφυσική, διατηρεί από το 2017 το κανάλι για την αστρονομία Astronio, ένα από τα πιο πετυχημένα στο ελληνικό YouTube, με 250.000 συνδρομητές. Ηταν χάρη σε αυτή του τη δραστηριότητα που τον Σεπτέμβριο του ’19 γνώρισε για πρώτη φορά τον Σιμόπουλο. «Τον ήξερα από παιδί και τον θαύμαζα αλλά γνωριστήκαμε πρώτη φορά σε μια εκδήλωση στο Πλανητάριο για τα επιστημονικά κανάλια», λέει στην «Κ» ο κ. Κατσανάς. «Δύο μήνες αργότερα κάναμε μια συνέντευξη μιάμισης ώρας για το Astronio, η οποία είχε τεράστια επιτυχία. Χωρίς εφέ, χωρίς τίποτα, μόνο η κουβέντα για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ανθρώπου στο Διάστημα». Οι δυο τους ήρθαν τότε πιο κοντά, άρχισαν να μιλούν τακτικά. Ο Σιμόπουλος παρακολουθούσε τη δουλειά του νεαρού συναδέλφου του και τον συμβούλευε. «Είχε ενθουσιαστεί με το YouTube, με το πόσο αποδοτικό ήταν στην επικοινωνία της επιστήμης, ότι δεν χρειάζεσαι να φέρεις εσύ τον κόσμο αλλά μπαίνεις στα σπίτια τους». Οταν τον Δεκέμβριο ’21 ο Καστανάς παρουσίαζε το πρώτο του βιβλίο στην Πάτρα, ο Σιμόπουλος ήταν καταβεβλημένος από τις θεραπείες. «Του είχα πει ότι δεν χρειάζεται να έρθει, μου απάντησε “και σηκωτός θα έρθω”. Η σχέση μαθητή – δασκάλου είχε γίνει σχέση αγάπης. Ο άνθρωπος ήθελε πάντα να προσφέρει. Η γενναιοδωρία του απέναντι στους νέους συναδέλφους, πώς άνοιγε την πόρτα να ακολουθήσουν οι υπόλοιποι, ήταν σπάνια αρετή. Ως δάσκαλος είχε το ταλέντο του να περιγράφει δύσκολες έννοιες γλαφυρά, μα η φιλία και η ανθρωπιά που ένιωσα από εκείνον είναι κάτι που θα κουβαλάω μαζί μου για πάντα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή