Περίπου οκτώ στα δέκα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων θεωρούν ότι το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στην Ελλάδα είναι ελλειμματικό, γεγονός που επιφέρει σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.
Η αποτελεσματική κατοχύρωση της ιδιοκτησίας θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις της ανάπτυξης, καθώς συνδέεται με την ύπαρξη ισχυρών κινήτρων για την ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου, την ασφάλεια του δικαίου και τη μείωση του κόστους συναλλαγής. Αντιθέτως, σε χώρες όπου η ιδιοκτησία δεν προστατεύεται επαρκώς, η αξιοποίηση αλλά και η ίδια η κατοχή της είναι επισφαλείς. Ιδιαίτερα μάλιστα σε ό,τι αφορά τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι μεταρρυθμίσεις για την ισχυρότερη προστασία της ιδιοκτησίας έχει καταδειχθεί ότι αποδίδουν πολύ θετικά αποτελέσματα για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας.
Στα σχόλιά τους, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΚΕΦίΜ, τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων τονίζουν ότι, παρά τον τυπικό εναρμονισμό με τον ευρωπαϊκό πυρήνα, υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν για την αποτελεσματική προστασία της ιδιοκτησίας στη χώρα μας. Στην κατεύθυνση αυτή, επισημαίνουν τις κύριες πτυχές της προβληματικής κατάστασης: μεταξύ άλλων, τη μη ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου, τη συχνά επί δεκαετίες δέσμευση ακινήτων από το Δημόσιο για δημόσια χρήση χωρίς αποζημίωση ή αποδέσμευση, το συναφές πρόβλημα των τεράστιων καθυστερήσεων στην εκδίκαση υποθέσεων, αλλά και της αναποτελεσματικής εφαρμογής των σχετικών νόμων από τα δικαστήρια, την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων και τις καταπατήσεις της δημόσιας γης, όπως στην περίπτωση της Κερατέας.
Σοβαρές οι επιπτώσεις στις αναπτυξιακές προοπτικές, εκτιμούν τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων του ΚΕΦίΜ.
Μεταξύ των σχολίων αυτών, ο ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων, Γεώργιος Μπήτρος, ο οποίος πρότεινε και το περιεχόμενο της ερώτησης, τονίζει ιδιαίτερα την ανάγκη αναθεώρησης των άρθρων 17 και 106 του Συντάγματος προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικότερης προστασίας της ιδιοκτησίας. Οπως υπογραμμίζει, το κόστος των ισχυουσών από το 1975 συνταγματικών προβλέψεων για την ιδιοκτησία καθιστούν τη βέβαιη ισοδύναμη απόδοση του κεφαλαίου στη χώρα μας συχνά ασύμφορη για επενδύσεις μακράς πνοής, οι οποίες προσελκύονται έτσι από γειτονικές χώρες, παρά τα προβλήματα που αυτές αντιμετωπίζουν.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦίΜ και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.
Το Ελληνικό Πάνελ Οικονομολόγων είναι μια πρωτοβουλία του ΚΕΦίΜ, που έχει στόχο την καταγραφή και ανάδειξη των απόψεων κορυφαίων Ελληνίδων και Ελλήνων οικονομολόγων επί κρίσιμων θεμάτων οικονομικής πολιτικής. Στο Πάνελ συμμετέχουν 75 οικονομολόγοι από 59 πανεπιστήμια και φορείς που εδράζουν σε 11 χώρες. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τον κατάλογο των συμμετεχόντων, τις απαντήσεις τους στις μηνιαίες ερωτήσεις και τα επεξηγηματικά τους σχόλια, καθώς και απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για το Πάνελ στην ιστοσελίδα του ΚΕΦίΜ, kefim.org.