«Δεν μας ενδιαφέρει να προχωρήσουμε σε γάμο». Αυτό δηλώνουν όλο και περισσότερα ζευγάρια όταν υπογράφουν σύμφωνο συμβίωσης στην Κατερίνα Τριχιά, συμβολαιογράφο Αθηνών. «Παλαιότερα προσέρχονταν κυρίως ανδρόγυνα που περίμεναν παιδί και ήθελαν έτσι να απλοποιήσουν τις διαδικασίες», θυμάται, «τότε ανέφεραν ότι σε επόμενο χρόνο θα πραγματοποιούσαν γάμο και βάπτιση μαζί». Το σύμφωνο, όμως, έχει πλέον κερδίσει έδαφος. Αυτό αναδεικνύουν και τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ: το 2021 υπεγράφησαν 11.550 σύμφωνα συμβίωσης, σημειώνοντας αύξηση 28,5% από το 2020, που ήταν 8.986. «Το οικονομικό παίζει αναμφισβήτητα ρόλο, καθώς το κόστος για ένα σύμφωνο κυμαίνεται από 100 έως 150 ευρώ».
Το σύμφωνο, λοιπόν, ανταγωνίζεται ευθέως τον πολιτικό γάμο, ο οποίος απαιτεί παράβολα για τη διεξαγωγή του. «Οταν τους εξηγούμε ότι το μόνο που πρέπει να προσκομίσουν οι ενδιαφερόμενοι είναι οι ταυτότητες και ο ΑΜΚΑ τους, ο ενθουσιασμός τους μεγαλώνει», συμπληρώνει η ίδια. «Παλαιότερα υπήρχε μια δυσπιστία για το κατά πόσον κατοχυρώνει τα συμβαλλόμενα μέρη το σύμφωνο», σημειώνει, «αλλά αυτή η δυσπιστία σε μεγάλο βαθμό έχει εξαλειφθεί». Στο κείμενο του συμφώνου άλλωστε διευκρινίζονται ρητώς ζητήματα που διχάζουν τα ζευγάρια όσο είναι μαζί και κυρίως όταν αποφασίζουν να χωρίσουν – όπως τα οικονομικά, τα κληρονομικά και το επίθετο του απογόνου.
Εκ των 11.550, τα 314 σύμφωνα του 2021 αφορούσαν ομόφυλα ζευγάρια. «Τα ομόφυλα ζευγάρια διακατέχονται από μεγαλύτερη συγκίνηση», διηγείται η κ. Τριχιά, «τα ετερόφυλα συνήθως προσέρχονται μόνα τους και προχωρούν πιο διεκπεραιωτικά στην υπογραφή». Η ίδια θυμάται με ιδιαίτερη τρυφερότητα την κυρία που την είχε καλέσει προ ετών σχετικά με το σύμφωνο του γιου της με τον σύντροφό του. «Ημουν στην αρχή διστακτική στο να δώσω πληροφορίες από το τηλέφωνο, γρήγορα όμως κατάλαβα ότι η μητέρα ήθελε να οργανώσει τον εορτασμό της ένωσης του ζεύγους». Ετσι, εκτός από τους δύο συντρόφους, προσήλθε η οικογένεια του ενός και δύο κουμπάρες. «Εριξαν ακόμη και ρύζι», περιγράφει, «ήταν μια πολύ όμορφη στιγμή που δεν θα ξεχάσω ποτέ».
«Τσουνάμι» γάμων
Τη χρονιά που πέρασε αυξήθηκαν συνολικά και οι γάμοι, κάτι που αναμενόταν, καθώς το 2020 υπήρξε «τσουνάμι» ακυρώσεων λόγω των έκτακτων μέτρων για την προστασία από τον κορωνοϊό. Πραγματοποιήθηκαν, λοιπόν, 40.759 γάμοι, 29,5% περισσότεροι από το 2020. Οι πολιτικοί γάμοι, ωστόσο, κατέχουν πλέον σταθερά τη μερίδα του λέοντος, 22.272 έναντι 18.487 θρησκευτικών. Και το 2020 η «ψαλίδα» μεταξύ θρησκευτικών και πολιτικών γάμων ήταν μεγάλη (11.935 θρησκευτικοί και 19.540 πολιτικοί), φαινόμενο που σίγουρα δεν σχετίζεται μόνο με την οικονομική συγκυρία αλλά και με την αλλαγή των ηθών. Η «στροφή» έχει αρχίσει να γίνεται ορατή ήδη από το 2012.
Θάνατοι και γεννήσεις
Σταθερά προηγούνται στη χώρα μας οι θάνατοι έναντι των γεννήσεων. Συγκεκριμένα, οι γεννήσεις στην Ελλάδα κατά το 2021 ανήλθαν σε 85.346 (43.998 αγόρια και 41.348 κορίτσια) καταγράφοντας αύξηση κατά 0,7% σε σχέση με το 2020. Οι θάνατοι κατά το 2021 ανήλθαν σε 143.919 (73.418 άνδρες και 70.501 γυναίκες) σημειώνοντας αύξηση κατά 9,8% σε σχέση με το 2020 που ήταν 131.064 (66.201 άνδρες και 64.863 γυναίκες). Οι θάνατοι βρεφών ηλικίας κάτω του έτους ανήλθαν σε 297, αυξάνοντας τον δείκτη βρεφικής θνησιμότητας από 3,24 το 2020 σε 3,48 το 2021. Υπενθυμίζεται ότι οι θάνατοι έχουν αρχίσει να υπερτερούν στην Ελλάδα ήδη από το 2011.