Στις παραλίες και στον βυθό καταλήγει ένα μέρος από τα «απορρίμματα του κορωνοϊού». Ομάδα Ελλήνων επιστημόνων ανέλυσε στοιχεία από δεκάδες παράκτιους και υποβρύχιους καθαρισμούς που πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα την προηγούμενη διετία και πιστοποίησε για πρώτη φορά ότι μάσκες, γάντια και αντισηπτικά μαντιλάκια αντιπροσωπεύουν περίπου το 1% του συνόλου των απορριμμάτων. Οπως εκτιμούν, το ποσοστό θα είναι σήμερα μεγαλύτερο, με δεδομένο τον χρόνο που χρειάζεται για να βρεθούν αυτά τα αντικείμενα –που κατατάσσονται στα πλαστικά μίας χρήσης– στον βυθό.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν προ ημερών σε επιστημονικό περιοδικό (Marine Pollution Bulletin) και μάλιστα πρόκειται για την πρώτη δημοσίευση του είδους που αφορά χώρα της Μεσογείου (ανάλογες έχουν γίνει για χώρες της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Αφρικής). Γι’ αυτήν συνεργάστηκαν φορείς και ινστιτούτα που ασχολούνται με το θαλάσσιο περιβάλλον (Ιδρυμα Λασκαρίδης, iSea, ΟΖΟΝ, ΕΛΚΕΘΕ, Ιδρυμα Thalassa, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, HELMEPA), με τον συντονισμό του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Η μελέτη αξιοποίησε στοιχεία από 59 καθαρισμούς παραλιών που πραγματοποιήθηκαν από μη κυβερνητικές οργανώσεις και εθελοντές από τον Ιούνιο του 2021 έως τον Μάρτιο του 2022, και 83 υποβρύχιους καθαρισμούς που πραγματοποιήθηκαν τα καλοκαίρια του 2020 και του 2021. Τι αποτυπώνεται στη μελέτη; Στους καθαρισμούς παραλιών συνολικά συνελέγησαν 69.219 αντικείμενα, από τα οποία εξετάστηκαν τέσσερις κατηγορίες: μάσκες μίας χρήσης και πλαστικά γάντια, άλλα απορρίμματα που σχετίζονται με τον κορωνοϊό, όπως αντισηπτικά μαντιλάκια, πλαστικά μίας χρήσης και άλλα αντικείμενα μίας χρήσης. Επί του συνόλου, τα απορρίμματα που σχετίζονται με τον κορωνοϊό ήταν 924, περίπου το 1,3%, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος ήταν αντισηπτικά μαντιλάκια (64,4%) και μάσκες (24%). Τα πλαστικά μίας χρήσης αντιπροσώπευαν το 17,2% του συνόλου (το 32% αυτών ποτήρια και δακτύλιοι πλαστικών μπουκαλιών, 27,9% αναδευτήρες και καλαμάκια). Τέλος, τα αντικείμενα μίας χρήσης που δεν ήταν πλαστικά (λ.χ. αλουμινένια κουτάκια αναψυκτικών, χάρτινες συσκευασίες φαγητού) αντιπροσώπευαν το 19,3% του συνόλου. Σύμφωνα με την έρευνα, οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις απορριμμάτων του κορωνοϊού συγκεντρώθηκαν σε αστικές παραλίες της Αττικής, της Πάτρας και της Κορίνθου. Οσον αφορά τους υποβρύχιους καθαρισμούς, συνελέγησαν 30.941 αντικείμενα, εκ των οποίων 81 ήταν απορρίμματα του κορωνοϊού (0,26%), με τα πλαστικά γάντια να είναι τα συνηθέστερα (84% της συγκεκριμένης κατηγορίας).
Και ενώ το 1,3% του συνόλου δείχνει ως ποσότητα μικρό, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι στην πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα σοβαρό για μια σειρά από λόγους. «Καταρχήν είναι η πρώτη φορά που αυτά τα απορρίμματα καταγράφονται στις ελληνικές θάλασσες και ακτές. Είναι ένα νέο είδος απορριμμάτων που καταλήγει στο περιβάλλον», εξηγεί ο Γιώργος Παπαθεοδώρου, καθηγητής Περιβαλλοντικής Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. «Επομένως, ο συνήθης κύκλος των θαλάσσιων απορριμμάτων επιβαρύνθηκε με καινούργιες ποσότητες και δεν γνωρίζουμε πότε αυτό θα σταματήσει. Περαιτέρω υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε γι’ αυτά τα απορρίμματα, δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς, καθώς το φαινόμενο είναι πρόσφατο. Για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει αν έχουν ιικό φορτίο όταν απορρίπτονται, δεν γνωρίζουμε ποια είναι η επίδρασή τους στη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα».
