Απίστευτο κι όμως αληθινό. Το Λιμενικό στη Ζάκυνθο σταμάτησε προγραμματισμένο υποβρύχιο καθαρισμό από εθελοντική οργάνωση, με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχε η κατάλληλη άδεια. Αιτία είναι η καταγγελία ιδιώτη, που υποστήριξε ότι ακόμη και η συλλογή σκουπιδιών από τον βυθό πρέπει να πραγματοποιείται μόνο από συνεργεία επαγγελματιών δυτών και όχι από εθελοντές ερασιτέχνες. Μετά το περιστατικό το Λιμενικό μελετάει την καταγγελία –και το κατά πόσον χρειάζεται διευκρίνιση ή ακόμη και νομοθετική ρύθμιση–, καθώς το εν λόγω περιστατικό απειλεί να τινάξει στον αέρα όλα τα εθελοντικά προγράμματα υποβρυχίων καθαρισμών.
Η περιβαλλοντική οργάνωση Aegean Rebreath πραγματοποιεί υποβρύχιους καθαρισμούς σε λιμάνια και ανασύρσεις διχτυών-φαντασμάτων με τη συνδρομή εθελοντών, ερασιτεχνών δυτών για τη θάλασσα και απλών πολιτών υποστηρικτικά στην ξηρά. Φέτος μέχρι στιγμής έχει πραγματοποιήσει ανάλογους καθαρισμούς σε Καλαμάτα, Κω, Κέα, Σαντορίνη, Μύκονο, Λαύριο, Τήνο, Σκύρο, Αλόννησο, Μήλο, Πάρο και Ηράκλειο, ενώ επίκεινται καθαρισμοί σε Νάξο και Κέρκυρα. Πριν από τρεις εβδομάδες είχε προγραμματιστεί ανάλογη δράση σε δύο λιμάνια της Ζακύνθου, στις Βολίμες και τον Αλικανά, υπό την αιγίδα του δήμου και με τη συνδρομή της τοπικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Natura di Zante. O καθαρισμός ξεκίνησε, αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. «Δύο ώρες αργότερα, άνδρες του Λιμενικού ήρθαν στον χώρο και μας ενημέρωσαν ότι έχει γίνει επώνυμη καταγγελία, ότι πραγματοποιούμε εργασίες που από τον νόμο πρέπει να γίνονται με άδεια και μόνο από επαγγελματίες δύτες. Μας ζητήθηκε λοιπόν να μην ανασύρουμε σκουπίδια από τη θάλασσα», λέει ο επικεφαλής της Aegean Rebreath, Γιώργος Σαρελάκος. «Από το 2017 που ιδρύθηκε η οργάνωση έχουμε πραγματοποιήσει δεκάδες καθαρισμούς βυθών –στο παρελθόν και στη Ζάκυνθο– χωρίς να έχουμε το παραμικρό πρόβλημα. Είναι εξωφρενικό να θεωρείται ξαφνικά ατόπημα η συλλογή σκουπιδιών από τη θάλασσα από εθελοντές, που αφιερώνουν τον χρόνο τους και δεν πληρώνονται για αυτόν τον σκοπό. Και απειλεί τη συνέχιση, όχι μόνο της δικής μας δράσης, αλλά και όλων των οργανώσεων και μεμονωμένων εθελοντών δυτών στην Ελλάδα που κάνουν ανάλογους καθαρισμούς. Είναι σαν να μη μας ενδιαφέρει ως κοινωνία η ρύπανση, αλλά αν κάποιος θα την αντιμετωπίσει εθελοντικά».
Το Λιμενικό ζήτησε από τα μέλη της περιβαλλοντικής οργάνωσης Aegean Rebreath άδεια εκτέλεσης υποβρυχίων εργασιών.
Η παρέμβαση του Λιμενικού προκάλεσε την αντίδραση του Δήμου Ζακύνθου και της Περιφέρειας, που συμμετείχαν στη διοργάνωση. «Ηταν λάθος από την πλευρά του Λιμενικού», εκτιμά ο Νικήτας Σπίνος, αντιδήμαρχος Ζακύνθου. «Από τη μια πλευρά υπάρχει ο νόμος που ορθώς λέει ότι δεν πρέπει να πειράζουμε τον βυθό και οι εργασίες σε λιμάνια και πλοία πρέπει να γίνονται από πιστοποιημένους επαγγελματίες. Από την άλλη πλευρά, οι εθελοντικές ομάδες και οι δήμοι ενθαρρύνονται να πραγματοποιούν καθαρισμούς ακτών και βυθών από απορρίμματα. Πρόκειται για δύο διακριτές εργασίες και το Λιμενικό οφείλει να κάνει διερεύνηση και όχι να το απαγορεύει. Εμείς θέλουμε αυτή η υπόθεση να ξεκαθαριστεί για να επαναλάβουμε τη δράση. Δεν μπορεί να έρχονται εθελοντές από την Αθήνα να καθαρίσουν τον δικό μας τόπο και να φεύγουν άπραγοι». «Νομίζω ότι το Λιμενικό εξάντλησε την αυστηρότητά του, είναι προφανές ότι η συλλογή σκουπιδιών από τον βυθό δεν είναι “εργασίες” για τις οποίες χρειάζεται άδεια και εξειδίκευση. Αντί να λέμε ευχαριστώ στους ανθρώπους αυτούς, τους διώξαμε», προσθέτει ο αντιπεριφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Γιώργος Στασινόπουλος.
Η καταγγελία
Πηγές του Λιμενικού Σώματος ανέφεραν στην «Κ» πως οι λιμενικοί στη Ζάκυνθο ήταν υποχρεωμένοι να λειτουργήσουν με τον συγκεκριμένο τρόπο, καθώς είχε προηγηθεί επώνυμη καταγγελία από ιδιοκτήτη καταδυτικού συνεργείου. Θα διερευνηθεί ωστόσο αν θα χρειαστεί μια απλή διευκρίνιση προς τις λιμενικές αρχές ή απαιτείται τροποποίηση της νομοθεσίας, ώστε να καλύπτει με σαφήνεια ανάλογες περιβαλλοντικές δράσεις. «Πάντως πρόκειται για μια πολύ διασταλτική ερμηνεία του νόμου. Δηλαδή αν πέσει ένα ποδήλατο στη θάλασσα, δεν μπορεί να βουτήξει ο ιδιοκτήτης του ή ένας ερασιτέχνης για να το βγάλει, αλλά πρέπει να πληρώσει επαγγελματία δύτη που θα πάρει άδεια για να το κάνει;», αναφέρει στην «Κ» έμπειρος αξιωματικός που υπηρετεί σε μεγάλο νησιωτικό λιμένα.