«Η Δικαιοσύνη», δήλωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος χθες, κατά την πρώτη από τις δύο ημέρες του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών για το πρόβλημα της ελληνικής Δικαιοσύνης, «είναι μια εξουσία που πρέπει να μεταρρυθμιστεί και μια ιδέα που πρέπει να αφυπνιστεί». Το πρώτο σκέλος της παραπάνω πρότασης είναι αυταπόδεικτο. Για το δεύτερο, όμως, ο κ. Βενιζέλος ξεκαθάρισε ότι η αναφορά στη δικαιοσύνη ως ιδέα δεν είναι κυριολεκτική. «Θέλει να λειτουργήσει ως διανοητική και ηθική πρόκληση, όχι φιλοσοφικά αλλά πρακτικά, να υπογραμμίσει τη σημασία που έχει η εμπιστοσύνη της κοινωνίας των πολιτών στο δικαστικό σύστημα», τόνισε μεταξύ άλλων.
Ή, μάλλον, που δεν έχει. Σύμφωνα με μια έρευνα της Metron Analysis, την οποία παρουσίασε χθες ο πρόεδρος της εταιρείας, Στράτος Φαναράς, το 69% των 1.316 ερωτηθέντων χαρακτήρισε την ελληνική Δικαιοσύνη «πολιτικά ελεγχόμενη». Το ποσοστό αυτό αλλάζει ανάλογα με την πολιτική εμπιστοσύνη του ατόμου – το 82% των ατόμων με χαμηλή πολιτική εμπιστοσύνη θεωρεί την ελληνική Δικαιοσύνη πολιτικά ελεγχόμενη, σε σύγκριση με το 49% όσων έχουν υψηλή πολιτική εμπιστοσύνη. Ταυτόχρονα, το 85% όλων των ερωτηθέντων απάντησε πως το χαρακτηριστικό που ταιριάζει στην ελληνική Δικαιοσύνη πολύ ή αρκετά είναι ότι είναι αργή, ενώ το 73% την αποκάλεσε «νομικά δαιδαλώδη». Παράλληλα, ένας στους πέντε ερωτηθέντες δήλωσε ότι ήρθε σε επαφή με την ελληνική Δικαιοσύνη έστω μία φορά τα τελευταία 10 χρόνια, νούμερο, κατά τον κ. Φαναρά, πολύ μεγάλο.
Στις πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις που ακολούθησαν και εν μέρει επικεντρώθηκαν στο πόσο ελαστική είναι η Δικαιοσύνη στις μεταρρυθμίσεις, ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας και νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος δήλωσε πως η Δικαιοσύνη είναι δεκτική μεταρρύθμισης, αναλόγως του τρόπου που αυτή θα γίνει. Απαραίτητες προϋποθέσεις για τις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης και δικηγόρο Μιχάλη Καλογήρου είναι ο εθνικός διάλογος και η πολιτική συναίνεση. «Πότε έγινε στην Ελλάδα εθνικός διάλογος και πότε πέτυχε;» διερωτήθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Chipita Α.Ε. Σπύρος Θεοδωρόπουλος. «Πώς θα λύσουμε ένα πρόβλημα που θέλει εθνικό διάλογο ενώ δεν ξέρουμε να κάνουμε εθνικό διάλογο;» συμπλήρωσε, τονίζοντας πως για τη μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη χρειάζονται πολύ περισσότερα χρόνια από τον πολιτικό κύκλο οποιασδήποτε κυβέρνησης. «Εθνικός διάλογος γίνεται καθημερινά στο Κοινοβούλιο, άλλο ο τρόπος και αν είναι αποτελεσματικός», απάντησε ο κ. Καλογήρου. «Ο διάλογος μπορεί να γίνει είτε με άμεσο είτε με έμμεσο τρόπο», ανέφερε ο κ. Πικραμμένος, σημειώνοντας πως έχει ένα φόβο: «Αυτή η συζήτηση γίνεται για πάρα πολλά χρόνια και για πάρα πολλά χρόνια δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα – σκεφτείτε να κάνουμε μια συζήτηση για πάρα πολύ καιρό που δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Ποιο μπορεί να είναι το τέλος της;».
Την πρώτη ημέρα του συνεδρίου μίλησαν, μεταξύ άλλων, και η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου και ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος, ο οποίος τόνισε πως η επιτρεπτή και επιβεβλημένη κριτική κάποιων αποφάσεων πολλές φορές ξεπερνάει τα όρια. «Κάνω έκκληση γενικά», σημείωσε, «πριν κρίνει κάποιος μια απόφαση ή κίνηση της Δικαιοσύνης, καλό θα είναι να ξέρει προηγουμένως ορισμένα πράγματα – ο εισαγγελέας και ο δικαστής έχουν υπόψιν τους κάποια στοιχεία της δικογραφίας τα οποία δεν έχουν οι υπόλοιποι και δεν είναι πρέπον να αποφασίζουν να παρασύρουν και ξεσηκώνουν τον κόσμο όταν δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα».