Η τριώροφη πολυκατοικία στη Βούλα, με τον φροντισμένο κήπο και τα γύψινα διακοσμητικά στην πιλοτή, δεν μαγνητίζει το βλέμμα. Εκεί αγόρασε μετά το 2016 ένα από τα τουλάχιστον δύο ακίνητα που διατηρεί στην Αττική ο Αλέξανδρος, ο 39χρονος ρωσικής καταγωγής Ελληνας υπήκοος και μόνιμος κάτοικος Βιέννης, ο οποίος φέρεται βάσει ερευνών των αυστριακών μυστικών υπηρεσιών να λειτουργούσε ως κατάσκοπος των Ρώσων.
Ηταν 24 Μαρτίου 2022, όταν 15 πάνοπλα μέλη της αυστριακής αντιτρομοκρατικής μονάδας Cobra εισέβαλαν στο σπίτι του Αλέξανδρου, σε ένα προάστιο βόρεια της Βιέννης πάνω από τον ποταμό Δούναβη. Κατά την έφοδό τους εντόπισαν εξοπλισμό αντιπαρακολούθησης, συσκευές ανίχνευσης κοριών και κρυφών καμερών, ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο και κατάσχεσαν κινητά τηλέφωνα, φορητούς υπολογιστές και τάμπλετ. Συνολικά εξέτασαν δέκα εκατομμύρια ηλεκτρονικά αρχεία, ενώ ο ίδιος φέρεται να ανακρίθηκε τότε για οκτώ ώρες. Η έρευνα παρέμενε κρυφή, ώσπου στις 19 Δεκεμβρίου ο υπουργός Εσωτερικών της Αυστρίας, Γκέρχαρντ Κάρνερ, συνεχάρη δημοσίως τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του γιατί, όπως δήλωσε, «ταυτοποίησαν έναν Ρώσο κατάσκοπο». Στην ανακοίνωση των αυστριακών αρχών ο Αλέξανδρος αναφέρεται ως ρωσικής καταγωγής Ελληνας, γιος Ρώσου πρώην πράκτορα, ο οποίος είχε υπηρετήσει υπό διπλωματική κάλυψη στη Γερμανία και στην Αυστρία.
Σύμφωνα με την αυστριακή υπηρεσία πληροφοριών DSN, ο Αλέξανδρος φέρεται να έχει λάβει ειδική στρατιωτική εκπαίδευση στη Ρωσία, ενώ υπάρχουν υποψίες πως διοχέτευε στη Μόσχα πληροφορίες για την αυστριακή εξωτερική πολιτική, για θέματα ασφαλείας, καθώς και το κλίμα που επικρατούσε στην Ευρώπη κατά την προετοιμασία της στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία. «Συνεργαστήκαμε με διάφορες ξένες αρχές στην έρευνά μας», απάντησαν από το αυστριακό υπουργείο Εσωτερικών σε ερώτημα της «Κ», προσθέτοντας ότι δεν μπορούν να μοιραστούν περισσότερα στοιχεία. Οι αυστριακές αρχές παρουσίασαν τον 39χρονο ως ανεπάγγελτο που εισέπραττε προνοιακά επιδόματα, αλλά είχε καταφέρει από το 2018 έως το 2022 να πραγματοποιήσει 65 ταξίδια σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, καθώς και προς τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, την Τουρκία και τη Γεωργία. Παράλληλα, είχε αγοράσει ακίνητα στη Βιέννη, στη Ρωσία και στην Ελλάδα. Η «Κ» εντόπισε ίχνη του στην Αθήνα και παρουσιάζει άγνωστες πτυχές της ιστορίας του.
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε το 1983 στη Μόσχα και μεγάλωσε στην Αυστρία. Οι γονείς του, όπως και η σύζυγός του, είναι Ρώσοι πολίτες. Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο πότε ακριβώς ή πώς απέκτησε την ελληνική ιθαγένεια. Κατά μία εκδοχή αυτό συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ωστόσο, σε σχετική αναζήτηση της «Κ» στα ΦΕΚ από το 1992 και έπειτα, όπου δημοσιεύονται αποφάσεις απονομής ελληνικής ιθαγένειας, δεν προέκυψε κάτι σχετικό με το όνομά του. Είναι κάτοχος ελληνικού διαβατηρίου και ταυτότητας, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες εκδόθηκε πριν από δύο δεκαετίες. Μιλάει άπταιστα γερμανικά, σχετικά καλά ελληνικά και φτωχά αγγλικά. Από αναζητήσεις της «Κ» στο Ιντερνετ δεν προέκυψαν σημάδια ψηφιακής παρουσίας του σε κάποιο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Η αγορά στον Νέο Κόσμο
Το 2016, ο Αλέξανδρος πραγματοποίησε πιθανότατα την πρώτη του αγορά ακινήτου στην Ελλάδα, ένα παλιό κτίριο στον Νέο Κόσμο για το οποίο φέρεται να κατέβαλε 400.000 ευρώ από τραπεζικό λογαριασμό στο όνομά του και όχι μέσω υπεράκτιων εταιρειών. Το ανακαίνισε και φέρεται να το εκμισθώνει σε εταιρεία διαχείρισης ακινήτων. Ακολούθησε η αγορά μικρού διαμερίσματος σε παλιά πολυκατοικία στη Βούλα, για το οποίο φέρεται να πλήρωσε περίπου 150.000 ευρώ. Τη σύνδεσή του με αυτό το ακίνητο επιβεβαίωσε και αυτοψία της «Κ». Αντίστοιχες κινήσεις έχει πραγματοποιήσει και σε άλλες χώρες, όπως στη Γεωργία. Κατά πληροφορίες, την τελευταία πενταετία έχει προχωρήσει σε αγοραπωλησίες ακινήτων και στην Αυστρία. Ακόμη φέρεται να είναι ιδιοκτήτης επιχείρησης στη Ρωσία, η οποία πάντως δεν ασχολείται με τα κτηματομεσιτικά.
Τον Μάρτιο, 15 πάνοπλοι άνδρες της αυστριακής Αντιτρομοκρατικής έκαναν έφοδο στο σπίτι του και βρήκαν ενοχοποιητικά στοιχεία.
Μετά την έφοδο της ειδικής μονάδας Cobra στο σπίτι του τον περασμένο Μάρτιο, ο Αλέξανδρος ταξίδεψε χωρίς προβλήματα στην Ελλάδα, αφού δεν του είχε ασκηθεί κάποια δίωξη, ούτε φαίνεται να του είχαν επιβληθεί περιοριστικοί όροι. Οταν επέστρεψε στη Βιέννη τον κάλεσαν, σύμφωνα με πληροφορίες, για πρόσθετες εξηγήσεις μαζί με τον δικηγόρο του, ενώ πρόσφατα φέρεται να κατέθεσε ακόμη μία φορά επί πέντε ώρες προτού δημοσιευτεί η ανακοίνωση του αυστριακού υπουργείου Εσωτερικών. Για το ζήτημα είχε ενημερωθεί στην Ελλάδα η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, καθώς και το υπουργείο Εξωτερικών. Ωστόσο, δεν έχει σταλεί προς τις ελληνικές αρχές κάποιο διωκτικό έγγραφο ή άλλο αίτημα συνδρομής. Εις βάρος του φέρεται να είχε ενεργοποιηθεί το μέτρο της διακριτικής επιτήρησης, ώστε να υπάρχει εικόνα των κινήσεών του εντός της ζώνης Σένγκεν. Το πόρισμα που έχουν συντάξει οι αυστριακές υπηρεσίες πληροφοριών παραδόθηκε στις εισαγγελικές αρχές της Βιέννης στις 15 Δεκεμβρίου, προκειμένου να αποφασισθεί εάν θα ασκηθεί δίωξη εναντίον του.
Η γνώμη ενός ειδικού
Αυτές τις ημέρες ο ιστορικός Ζίγκφριντ Μπέερ, ιδρυτής του Αυστριακού Κέντρου Μελετών για τις Υπηρεσίες Πληροφοριών, την Προπαγάνδα και την Ασφάλεια στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς, καλείται να σχολιάσει από τα ΜΜΕ της πατρίδας του την υπόθεση του 39χρονου Ελληνα. «Οποτε χτυπάει το τηλέφωνο ξέρω ότι θα έχει προκύψει και κάποια νέα ιστορία κατασκόπων», λέει σε επικοινωνία του με την «Κ». Η περίπτωση του Αλέξανδρου του κεντρίζει το ενδιαφέρον για δύο λόγους: Αφενός, γιατί δεν συνηθιζόταν σε αντίστοιχα περιστατικά κάποιος να φέρει πέρα από τη ρωσική και άλλη υπηκοότητα και, αφετέρου, λόγω της ιδιότητας του πράκτορα που φέρεται να είχε και ο πατέρας του.
Επισημαίνει ότι αντίστοιχες ιστορίες απασχολούν εδώ και δεκαετίες την αυστριακή πρωτεύουσα. Μιλάει για τους διαύλους επικοινωνίας που είχαν εγκαταστήσει οι Σοβιετικοί μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και επισημαίνει ότι η κεντροευρωπαϊκή χώρα προσφερόταν για τέτοιου είδους δραστηριότητες λόγω και της γειτνίασής της με το σιδηρούν παραπέτασμα. Ισως δεν ήταν τυχαία και η επιλογή της Αυστρίας τον Ιούλιο του 2010 για να πραγματοποιηθεί εκεί η μεγαλύτερη ανταλλαγή κατασκόπων μετά τον Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Ανάμεσά τους τότε βρισκόταν και ο πρώην πράκτορας Σεργκέι Σκριπάλ, ο οποίος οκτώ χρόνια αργότερα δηλητηριάστηκε στο Σόλσμπερι της νότιας Αγγλίας.
Ο Μπέερ στέκεται στο γεγονός ότι μεσολάβησαν μήνες από την έφοδο στην οικία του Αλέξανδρου μέχρι να γίνουν επίσημες ανακοινώσεις από το αυστριακό υπουργείο Εσωτερικών. Ο ίδιος εκτιμά πως πιθανό ρόλο να έπαιξε η σχετικά πρόσφατη αναδιάρθρωση των μυστικών υπηρεσιών της χώρας. «Μπορεί να ήθελαν να δείξουν ότι ανέκαμψαν και βρήκαν μια σημαντική υπόθεση», υπογραμμίζει. Ενα τρομοκρατικό χτύπημα στη Βιέννη τον Νοέμβριο του 2020 με τέσσερις νεκρούς και πάνω από 20 τραυματίες αποτέλεσε την τελική αφορμή για μετασχηματισμό των υπηρεσιών πληροφοριών της χώρας. Τον Δεκέμβριο του 2021 η Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος και Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας BVT έδωσε τη θέση της στη νεοσυσταθείσα DSN.
Οσο για την πιθανότητα άσκησης ποινικής δίωξης εναντίον του 39χρονου Ελληνα, ο Μπέερ εξηγεί ότι αναμένεται να σταθμιστεί εάν και κατά πόσον είχε πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες και σκοπό να βλάψει τα αυστριακά συμφέροντα.