Στις 15 Φεβρουαρίου, ο πρώην πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Εύβοιας και συντονιστής διευθυντής Παθολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο Χαλκίδας, Γιώργος Χαλιώτης, δέχθηκε επίθεση από συγγενή ηλικιωμένης ασθενούς. Ο θύτης διαμαρτυρήθηκε για τις συνθήκες νοσηλείας της μητέρας του. Ακολούθησε διαπληκτισμός, ο άνδρας έσπρωξε δυνατά τον γιατρό ο οποίος έπεσε στο πάτωμα και χτύπησε στο κεφάλι.
Στις 8 Ιανουαρίου, ο Σταύρος Καλπαδάκης, γενικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Μοιρών στο Ηράκλειο Κρήτης, δέχθηκε επίθεση από συνοδό ασθενούς με αποτέλεσμα να σπάσει δύο πλευρά και ισχίο. Ο ασθενής είχε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα σακχάρου με αποτέλεσμα να χρειαστεί ορός γλυκόζης και επιπλέον ενέσεις γλυκόζης, τις οποίες –από ό,τι κατάλαβε εκ των υστέρων το προσωπικό του Κέντρου Υγείας που ήταν παρόν στο περιστατικό– θεώρησε ο συνοδός ως εμβόλια για την COVID-19!
Τον περασμένο Οκτώβριο, στη Βέροια, ασθενής σε ασθενοφόρο γρονθοκόπησε διασώστη επειδή διαφώνησε με το δρομολόγιο που ακολούθησε το όχημα. Στο Θριάσιο, ένα νοσοκομείο όπου οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν συχνά περιστατικά βίας εναντίον του προσωπικού, το πιο πρόσφατο συμβάν αφορούσε επίθεση συνοδού σε προσωπικό της Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 8% έως 38% των επαγγελματιών υγείας έχει υποστεί σωματική βία κατά την άσκηση του έργου του σε κάποια στιγμή της καριέρας του. Εκτιμάται –με βάση διεθνείς μελέτες– ότι έξι στους δέκα επαγγελματίες υγείας έχουν εκτεθεί σε κάποια μορφή βίας (συμπεριλαμβανομένης της λεκτικής βίας, των απειλών και της σεξουαλικής παρενόχλησης), στον χώρο εργασίας τους το τελευταίο έτος.
Αίσθημα ματαίωσης
«Τέτοια φαινόμενα παρουσιάζουν έξαρση σε περιόδους που η κοινωνία δέχεται ασφυκτική πίεση με ταυτόχρονη υποβάθμιση της στελέχωσης των υπηρεσιών υγείας».
Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, «τα φαινόμενα βίας σε υπηρεσίες υγείας παρουσιάζουν έξαρση σε περιοχές με έντονη παραβατικότητα, και σε περιόδους που η κοινωνία δέχεται ασφυκτική πίεση με ταυτόχρονη υποβάθμιση της στελέχωσης των υπηρεσιών υγείας». Νοσοκομεία και μονάδες υγείας με λίγο προσωπικό, μεγάλες καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των ασθενών και πολλές εντάσεις, αλλά και με ελλιπή φύλαξη και εύκολη πρόσβαση σε χώρους όπου μπορούν να παρεισφρήσουν παραβατικά στοιχεία, γίνονται πεδίο σχεδόν καθημερινών περιστατικών βίας, απορρυθμίζοντας τη λειτουργία των υπηρεσιών και προκαλώντας αίσθημα ματαίωσης στους γιατρούς και νοσηλευτές που τα βιώνουν.
Ο ΠΙΣ με αφορμή την 12η Μαρτίου, Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Ιατρών και των Επαγγελματιών Υγείας, απέστειλε στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας προτάσεις όπως αυτές διατυπώθηκαν κατά την πρόσφατη σύνοδο των προέδρων των Ιατρικών Συλλόγων, για την καταπολέμηση του φαινομένου.
Η πρώτη πρόταση αφορά τη στελέχωση των υπηρεσιών υγείας με μόνιμο προσωπικό, αριθμητικά ικανό να παρέχει αξιόπιστες υπηρεσίες στους πολίτες μειώνοντας δραστικά τους χρόνους αναμονής στα Επείγοντα και στις λίστες για χειρουργεία και άλλες πράξεις. Ο ΠΙΣ ζητεί επίσης τοποθέτηση πορτών ασφαλείας σε κλινικές και εργαστήρια και είσοδο σε αυτά μόνο με πληκτρολόγηση κωδικού, αλλά και κομβίου κινδύνου στα Επείγοντα και στα φυλάκια εισόδου, το οποίο θα ειδοποιεί το πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα σε περίπτωση κινδύνου. Στελέχωση απαιτείται, σύμφωνα με τον σύλλογο, και στη φύλαξη των νοσοκομείων με εκπαιδευμένο προσωπικό, ενώ τονίζεται η ανάγκη ανάληψης υποχρέωσης από την υπηρεσία να στραφεί εναντίον εκείνου που βιαιοπραγεί, κινητοποιώντας τις αστυνομικές αρχές και καταθέτοντας μηνύσεις. Τέλος, ο ΠΙΣ χαρακτηρίζει ύψιστης σημασίας την ίδρυση και λειτουργία παρατηρητηρίου περιστατικών βίας σε κάθε υπηρεσία υγείας με κεντρικό συντονισμό για την αξιόπιστη καταγραφή, αντιμετώπιση και διεκπεραίωση των περιστατικών.
Αφίσες
«Στη χώρα μας είναι σημαντικό να περιοριστεί άμεσα το φαινόμενο πριν διογκωθεί με ανεξέλεγκτο τρόπο. Ηδη σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Πακιστάν έχουν αναγκαστεί να λάβουν δραστικά μέτρα στις εισόδους δομών υγείας, κάτι που πρέπει να αποφύγουμε», σημειώνει ο ΠΙΣ. Εστιάζει δε στην ευαισθητοποίηση και της κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, αφίσες με το μήνυμα «Οχι βία στις λευκές μπλούζες» και την παραίνεση «Σεβαστείτε τους γιατρούς και τους νοσηλευτές που σας περιθάλπουν» έχουν αναρτηθεί σε νοσοκομεία και στους σταθμούς μετρό.