Προσπαθούν να τους προσεγγίσουν, ανεβάζοντας βίντεο στο Tik Tok, μιλώντας για ζητήματα που τους ενδιαφέρουν και προσαρμόζοντας την επικοινωνιακή τους στρατηγική. Αποτελούν μία από τις μάχες που οι πολιτικοί αρχηγοί θέλουν οπωσδήποτε να κερδίσουν, καθώς συνιστούν ένα σημαντικό ποσοστό των ενεργών ψηφοφόρων. Είναι όμως και ένα δύσκολο κοινό.
Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές της 21ης Μαΐου, η «Κ» μίλησε με πέντε νέους με ενεργή δράση σε διαφορετικούς τομείς, για να διαπιστώσει ποια ζητήματα τους απασχολούν πραγματικά, αν αυτά προτάσσονται στην ατζέντα των πολιτικών κομμάτων και αν, εν τέλει, ο προεκλογικός λόγος είναι πειστικός.
Μόδεστος Γαβαλάς, 22 ετών
«Αυτό που απασχολεί όλους τους νέους είναι το κόστος ζωής»
Ο Μόδεστος ήθελε από μικρός να προσφέρει τη βοήθειά του στον περίγυρό του και να ενεργεί στο πλαίσιο μιας ομάδας. Ήταν τα πρώτα σημάδια της μετέπειτα ενασχόλησής του με τα κοινά. Σήμερα είναι πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νέων Θεσσαλονίκης και ασκούμενος δικηγόρος.«Θα ξεκινήσω από αυτό που πιστεύω ότι αφορά όλους τους νέους. Είναι το κόστος ζωής, η δυσκολία στο σούπερ μάρκετ, οι ανεβασμένες τιμές και τα υψηλά ενοίκια, ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Αν συγκρίνουμε τα ενοίκια με τους μισθούς που παρέχονται, υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να έχει κάποιος έναν αξιοπρεπή τρόπο ζωής», σχολιάζει. Το δεύτερο ζήτημα που θέτει είναι η ανεργία και οι θέσεις εργασίας που προσφέρονται. «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μπεις στην αγορά εργασίας, ειδικά αν θέλεις να κάνεις μια δουλειά που συνάδει με τα ενδιαφέροντά σου και το πτυχίο σου και μπορεί να σου προσφέρει έναν ικανοποιητικό μισθό. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί νέοι φεύγουν στο εξωτερικό», σημειώνει. Όπως αναφέρει, αυτά είναι ζητήματα που ακούγονται στον προεκλογικό λόγο από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, ωστόσο προσεγγίζονται «με υποσχέσεις, αόριστα σχέδια και πλάνα που δεν πείθουν». Ο 22χρονος υπογραμμίζει πως η γενιά του βίωσε τρεις κρίσεις τη μία μετά την άλλη και τρέφει μια δυσπιστία προς την πολιτική σκηνή. Τέλος, μίλησε για το θέμα της Παιδείας, λέγοντας πως την ώρα που οι πολιτικοί μιλούν για κάποια ζητήματα, όπως η πανεπιστημιακή αστυνομία και η ελάχιστη βάση εισαγωγής, λείπουν από τη συζήτηση σημαντικά προβλήματα, όπως οι υποδομές των πανεπιστημίων και οι ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό.
Ελίτα Φασουλά, 25 ετών
«Πρέπει να ειπωθούν σκληρά λόγια για το περιβάλλον»
Μέλος του παγκόσμιου κινήματος για την προστασία του περιβάλλοντος Fridays for Future, η Ελίτα Φασουλά αγωνίζεται από μικρή ώστε οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της κλιματικής κρίσης, ενώ παράλληλα είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΑΠΘ. Όπως αναφέρει, θα ήθελε να ακούσει από τα κόμματα μια πολύ ξεκάθαρη τοποθέτηση στο θέμα των εξορύξεων αλλά και της δίκαιης ενεργειακής μετάβασης. Αντ’ αυτού, η Ελίτα παρατηρεί πως την ίδια στιγμή που ένα κόμμα έχει υιοθετήσει μια συγκεκριμένη θέση, μπορεί σε μια ομιλία ή συνέντευξη ο αρχηγός του να την τροποποιήσει αποκλειστικά και μόνο για να ικανοποιήσει μία μερίδα του κοινού. «Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους πολίτες σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος, πρέπει να πούμε σκληρά λόγια», σημειώνει και διαπιστώνει πως τα κόμματα θέτουν τα ζητήματα της κλιματικής κρίσης και του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας, αλλά όχι στον βαθμό που θα έπρεπε σχετικά με την οριακή κατάσταση που βιώνουμε. «Προεκλογικά ο λόγος ως προς το περιβάλλον είναι τουλάχιστον χαμηλός. Στρέφεται κυρίως στην ενεργειακή κρίση, χωρίς όμως να γίνεται μια συζήτηση σε βάθος για τα αίτια και τον τρόπο να την αντιμετωπίσουμε», λέει και φέρνει ως παράδειγμα το ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών όπου το περιβάλλον συζητήθηκε μαζί με την ενεργειακή κρίση, με αποτέλεσμα όλοι να ασχολούνται με το δεύτερο κομμάτι. Πέρα από το περιβάλλον, η Ελίτα ως νέα ανησυχεί για το ζήτημα των υψηλών ενοικίων, δηλώνοντας χαρακτηριστικά πως παρά τα 25 της χρόνια, μένει ακόμα με τους γονείς της, μην μπορώντας να ανταποκριθεί στο υψηλό κόστος ζωής. Την προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι τα ζητήματα της κοινωνικής πρόνοιας και ειδικότερα αυτά της ψυχικής υγείας έχουν παραγκωνιστεί από τον δημόσιο λόγο κατά την προεκλογική αυτή περίοδο.
Βάσια Αλετρά, 28 ετών
«Αν έβλεπα μια γυναίκα αρχηγό, θα ταυτιζόμουν με διαφορετικό τρόπο»
Πολυπράγμων, η Βάσια Αλετρά αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Βιολογία και το μεταπτυχιακό της, σήμερα εργάζεται ως σύμβουλος καριέρας. Ασχολείται πολύ ενεργά με τα έμφυλα δικαιώματα και τη γυναικεία ενδυνάμωση και παράγει τα δικά της podcasts γύρω από τα θέματα αυτά. «Δεν έχω δει να συζητούνται οι θεματικές που με απασχολούν, τουλάχιστον με τον τρόπο που θα ήθελα. Ακούω κυρίως αερολογίες και πράγματα που δεν με κάνουν να νιώθω ασφάλεια», σημειώνει, προσθέτοντας πως ειδικά μετά το ντιμπέιτ νιώθει απογοητευμένη. Αρχικά, σχολιάζει το γεγονός ότι στην τηλεμαχία των πολιτικών αρχηγών ήταν όλοι άνδρες και μάλιστα μιας συγκεκριμένης ηλικίας. «Με αποθαρρύνει η έλλειψη γυναικών. Αν έβλεπα μια γυναίκα αρχηγό, θα ταυτιζόμουν με διαφορετικό τρόπο […] Όπως στους περισσότερους τομείς, έτσι και στην πολιτική, βλέπουμε τις γυναίκες σε χαμηλότερες θέσεις. Όσο ανεβαίνεις στην ιεραρχία, τόσο οι γυναικείες φωνές χάνονται. Υπάρχει μια γυάλινη οροφή κι εκεί» υπογραμμίζει, τονίζοντας τις χαμηλές επιδόσεις της Ελλάδας σε δείκτες αναφορικά με την ισότητα των φύλων. «Μελλοντικά, στόχος μου είναι να μείνω στην Ελλάδα και θα ήθελα να έχω ένα πάτημα να το κάνω. Να δω κάτι να αλλάζει», δηλώνει η Βάσια, επισημαίνοντας ωστόσο πως και το ζήτημα της φυγής των νέων επαγγελματιών αντιμετωπίζεται επιδερμικά. «Όλοι όσοι γνωρίζω, ερευνητές και ερευνήτριες απόφοιτοι της Βιολογίας, έχουν φύγει στο εξωτερικό. Συγκρίνομαι μαζί τους και νιώθω αδικημένη. Έχω τόσα ενδιαφέροντα και θα ήθελα να συνεχίσω τις διδακτορικές μου σπουδές, αλλά τι γίνεται αν εργαζόμενη σε μια καφετέρια θα έπαιρνα περισσότερα χρήματα;»
Μαρίνα Κατσάρου, 27 ετών
«Παρωχημένος ο πολιτικός λόγος, εστιάζει στην παλαιού τύπου άσκηση της πολιτικής»
Φοιτήτρια Δημοσιογραφίας, η Μαρίνα Κατσάρου μελετά τον πολιτικό λόγο καθώς συμμετέχει -μεταξύ άλλων- σε ένα ερευνητικό έργο για τον λόγο των πολιτικών στην τηλεόραση, τις ενημερωτικές ιστοσελίδες και τις εφημερίδες. Στην ερώτηση αν ο προεκλογικός λόγος καλύπτει τα ενδιαφέροντα ενός νέου ανθρώπου όπως η ίδια, η απάντηση έρχεται άμεσα: «Οχι!». «Ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούνται οι προγραμματικες δηλώσεις και το τι πρεσβεύει και υπόσχεται το κάθε κόμμα, είναι αρκετά παρωχημένος και εστιάζει στην παλαιού τύπου άσκηση της πολιτικής. Δεν απευθύνεται στον νέο και τα ενδιαφέροντά του, στο πώς μπορεί να συμπεριληφθεί στην αγορά εργασίας και τι ευκαιρίες έχει. Νομίζω ότι τις περισσότερες φορές ο πολιτικός λόγος απευθύνεται σε ηλικίες από 45 ετών και πάνω», δηλώνει. Ασχολούμενη με το ραδιόφωνο και τη μουσική, η Μαρίνα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον πολιτισμό. Ούτε εκεί αισθάνεται όμως πως καλύπτεται από τις ομιλίες και τις εξαγγελίες της προεκλογικής εκστρατείας. «Ο πολιτισμός είναι ένας τομέας τον οποίο ξεχνάμε στις προεκλογικές περιόδους. Ο πολιτισμός όμως διαμορφώνει την κουλτούρα μας, το πώς συμπεριφερόμαστε στους άλλους ανθρώπους, μας γεμίζει ηθικές αξίες». Η Μαρίνα θα ήθελε πολύ να ακούσει για μέτρα στήριξης νέων καλλιτεχνών αλλά και μέτρα για τη δημιουργία χώρων τέχνης, που -όπως επισημαίνει- συνήθως προκύπτουν από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και ατομικές προσπάθειες. Τέλος, αναφέρεται στο ζήτημα της Παιδείας, σημειώνοντας πως και εκεί η κουβέντα εξαντλείται σε συγκεκριμένα θέματα ενώ παραλείπονται στον πολιτικό λόγο σημαντικά ζητήματα, όπως η έλλειψη υλικοτεχνικού εξοπλισμού.
Σοφίαννα Τσαλοπούλου, 24 ετών
«Εμφανίζονται σε εθελοντικές δράσεις υποψήφιοι, που δεν είχαμε ξαναδεί πριν την προεκλογική περίοδο»
Μετά το ντιμπέιτ, η Σοφιάννα Τσαλοπούλου έμεινε να κοιτάζει την οθόνη της τηλεόρασης συνειδητοποιώντας, όπως λέει, ότι δεν την κάλυψε απολύτως κανένας πολιτικός αρχηγός όσον αφορά τα προβλήματα και τις ανησυχίες της. Η ίδια περίμενε να ακούσει για μια σειρά θεμάτων, όπως οι μισθοί, η ασφάλεια, το περιβάλλον αλλά και άλλα θέματα, όπως η εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, ο τρόπος που προσεγγίστηκαν δεν ήταν πειστικός για την ίδια. «Νιώθω ότι τα συζητάνε με έναν τρόπο ψηφοθηρικό, προσεγγίζουν τα ζητήματα έτσι ώστε να δημιουργήσουν εντυπώσεις και να αναπαραχθούν κάποια αποσπάσματα των λεγομένων τους στην τηλεόραση». Η νεαρή γυναίκα παρατήρησε πως από τη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών έλειψαν θεματικές, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών καθώς και τα έμφυλα δικαιώματα. Η ίδια έχει σπουδάσει εργοθεραπεία και έχει μεγάλο ενδιαφέρον σε θέματα που αφορούν την ενδυνάμωση της νεολαίας και τον εθελοντισμό, καθώς ασχολείται με το παράρτημα της οργάνωσης «Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων» στη Χαλκιδική. «Ξαφνικά σε εθελοντικές δράσεις, όπως ο καθαρισμός μιας παραλίας, εμφανίζονται υποψήφιοι. Μπορεί κάποιοι να είναι εθελοντές, αλλά οι περισσότεροι δεν είχαν ξαναεμφανιστεί πριν την προεκλογική περίοδο», παρατηρεί.