Αυτή τη στιγμή στο browser έχω ανοιχτά 18 tabs. Δεν είναι ιδιαίτερα κολακευτική εικόνα αλλά τα επτά από αυτά είναι σελίδες από e-shops με εσώρουχα και μαγιό, οι διαφημίσεις των οποίων πετάχτηκαν μπροστά μου στα σόσιαλ μίντια. Το ομολογώ, με τον Ιούνιο προ των πυλών χρειάζεσαι ατσάλινη θέληση και μεγάλη αποφασιστικότητα να ανταπεξέλθεις στα πυρά των brands που δεν θα ησυχάσουν αν δεν ψωνίσεις την προίκα σου σε beachwear. Φαίνεται όμως ότι δεν είναι τυχαία η λυσσαλέα τους επίθεση. Η αντίσταση των καταναλωτών έχει ξεκινήσει.
Ολο και περισσότερες έρευνες αποτυπώνουν μια νέα τάση, αυτή που θέλει τους καταναλωτές να προχωρούν σε πιο ώριμες, πιο ουσιαστικές αγορές, να αναζητούν το νόημα πίσω από τα πράγματα που επιλέγουν, να αναρωτιούνται σαν άλλες Μαρί Κοντό πριν περάσουν από το ταμείο αν αυτά θα τους κάνουν χαρούμενους. Οπως φαίνεται όλο και περισσότεροι πολίτες και στην Ελλάδα δεν θεωρούν πλέον ότι η επίδειξη πλούτου και η υπερκατανάλωση είναι ένδειξη στάτους, αλλά ότι αντίθετα δείχνουν έλλειψη γούστου, στιλ, χαρακτήρα. Η αντίληψη που αρχίζει να επικρατεί είναι ότι όσο λιγότερα συγκεντρώνουμε, τόσο πιο ευτυχισμένοι θα είμαστε και τόσο πιο δίκαιη θα είναι εν τελεί και η κοινωνία.
Τα παραπάνω καταδεικνύει και η τελευταία έρευνα της Solid Havas για τις τάσεις του κοινού απέναντι στην αλλαγή του μοντέλου καταναλωτικής συμπεριφοράς. Η έρευνα διεξήχθη σε 30 χώρες, ανάμεσα στις οποίες και στην Ελλάδα, σε μέινστριμ καταναλωτές αλλά και τους λεγόμενους «prosumers», όρος που περιγράφει τους δυναμικούς καταναλωτές, αυτούς που υιοθετούν από τους πρώτους μια τεχνολογία ή ένα νέο προϊόν. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, μολονότι σχεδόν το ήμισυ των Ελλήνων Gen Zs (48%) – έναντι του 10% των baby boomers – δυσκολεύονται να αντισταθούν στους πειρασμούς που παρουσιάζει η οικονομία κατανάλωσης, έχει ξεμυτίσει η επιθυμία να διοχετεύουμε την αγοραστική μας δύναμη σε μια κατεύθυνση λιγότερο επιβλαβή για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Οκτώ στους 10 Ρrosumers και Mainstream καταναλωτές στην Ελλάδα, λένε ότι το να είναι ικανοποιημένοι με απλά πράγματα, τους κάνει ευτυχισμένους. Για τους περισσότερους δε Prosumers (70%), το να εργάζονται λιγότερο και να περνούν περισσότερο χρόνο με την οικογένεια είναι ένας από τους λόγους που τους ελκύει αυτή η λιτή ζωή.
Μπορεί η λιτότητα, ο μινιμαλισμός να γίνει το νέο cool; Τραβηγμένο, πάντως ήδη 77% των Ελλήνων Prosumers και το 69% των Mainstream καταναλωτών ισχυρίζονται ότι θαυμάζουν τους ανθρώπους που έχουν μεταβεί σε έναν πιο λιτό τρόπο ζωής. Μετά την υπερβολή, τον πλούτο και τα προνόμια που προβάλλονταν υπέρμετρα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η υπερκατανάλωση χάνει επιτέλους τη γυαλάδα της. Είναι χαρακτηριστικό ότι και στην Ελλάδα δημιουργοί περιεχομένου με μινιμαλιστικό περιεχόμενο, όπως για παράδειγμα η Κλαίρη Δημοπούλου και η Αφροδίτη Τζίμα στο YouTube, απολαμβάνουν ευρείας αποδοχής. Η κ. Τζίμα που διατηρεί το κανάλι The Minimalist Mom, αποφάσισε να ασχοληθεί με το μινιμαλισμό και τη φιλοσοφία του, λίγο πριν από την καραντίνα. «Το έκανα διότι είχα γίνει ακραία καταναλωτική τα τελευταία χρόνια και ήθελα να κάνω μια μεγάλη στροφή στο πώς αντιμετωπίζω τον υλικό κόσμο και τι επιπτώσεις έχει αυτός στην ψυχοσύνθεση μου» λέει στην «Κ». Είδε τα οικονομικά της να βελτιώνονται, αλλά ως ένα βαθμό «μέχρι να συνειδητοποιήσω πως το να αγοράζεις πιο ποιοτικά αντικείμενα που θα σου κρατήσουν πιθανόν για περισσότερο έχει και αυτό το κόστος του». Αυτό που σίγουρα βελτιώθηκε με τον καιρό ήταν η ψυχολογία της, «καθώς δεν είχα τόσο έντονο τον εθισμό για κατανάλωση κάθε είδους». Η αλλαγή τρόπου ζωής ωστόσο έχει τις δυσκολίες της. «Δυσκολεύομαι ακόμη και σήμερα στα ρούχα και τα παπούτσια γιατί αποτελούν μεγάλες μου αγάπες. Είναι αρκετά δύσκολο καθώς ο τρόπος ζωής που επικρατεί αλλά και η επιρροή που δεχόμαστε από τα social media είναι ακραία καταναλωτική! Συνεχώς ανανεώνονται οι τάσεις της μόδας και μαζί με αυτό και η ανάγκη μας για κάθε τι καινούργιο και αστραφτερό. Θέλει πολύ προσπάθεια και πειθαρχία πολλές φορές για να μείνεις σταθερός σε έναν πιο λιτό τρόπο ζωής».
Για τους πολίτες πάντως λιτότητα δεν σημαίνει αποανάπτυξη. Περίπου 3 στους 4 Prosumers αλλά και Mainstream καταναλωτές απορρίπτουν την ιδέα ότι οι οικονομίες πρέπει να συρρικνωθούν για να λύσουν όσα μας ταλαιπωρούν. Αντίθετα αποζητούν ζωντανές οικονομίες που βασίζονται στην καινοτομία, βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες και όχι μια επιστροφή στην προβιομηχανική εποχή. Λιτότητα για τους καταναλωτές σημαίνει αγοράζω καλύτερα, κάνω περικοπές, μειώνω απορρίμματα και γίνομαι πιο αυτάρκης. Το «αγόρασε, χρησιμοποίησε, πέταξε, επανέλαβε», πνέει τα λοίσθια.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr