Είναι Πέμπτη πρωί και έξω από την καγκελόπορτα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής συνωθούνται εκατοντάδες μετανάστες που περιμένουν το πολυπόθητο χαρτάκι για να πάρουν σειρά και να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους στη χώρα. Η μικρή καγκελόπορτα ανοίγει και τότε γίνεται χαμός. Σπρωξιές, βρισιές προκειμένου να καταφέρουν να μπουν στη δεκάδα που θα παραταχθεί μπροστά στους υπαλλήλους της διεύθυνσης αλλοδαπών Αττικής για να αιτηθούν της πολυπόθητης άδειας διαμονής. Εδώ όλα είναι απολύτως αντίθετα από αυτό που θα περίμενε κανείς να συμβαίνει στην Ελλάδα του 2014. Η αποκεντρωμένη διοίκηση είναι πιο συγκεντρωτική από ποτέ, το κτίριο είναι ακατάλληλο να δεχθεί τόσο κόσμο και σίγουρα δεν αντέχει τις ουρές απέξω, καθώς βρίσκεται σε ένα στενό δρομάκι, διπλής κυκλοφορίας οχημάτων. Και η γραφειοκρατία είναι το κυρίαρχο στοιχείο εδώ. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειάζεται να προσκομίσει κάποιος δεκάδες χαρτιά.
Αυτό το τελευταίο αναλαμβάνουν να λύσουν κάποιοι «αετονύχηδες» δικηγόροι που αναλαμβάνουν να απαλλάξουν τους μετανάστες από το σπρωξίδι, να ελέγξουν φακέλους και να τους καταθέσουν έναντι 50-100 ευρώ. Οι δικηγόροι μπαίνουν εκτός σειράς και ολοκληρώνουν πράγματι τη διαδικασία ταχύτατα. Ομως, στην υπηρεσία λειτουργούν και κυκλώματα που χρεώνουν από 200 έως 3.000 ευρώ για επίσπευση των διαδικασιών, ή ακόμα και για πλαστογράφηση ταυτοτήτων. Αυτό αποκάλυψε την περασμένη βδομάδα, αστυνομική επιχείρηση. Στο κτίριο λειτουργούσε κύκλωμα τεσσάρων υπαλλήλων και ενός μεσάζοντα αλλοδαπού, που εξέδιδαν ακόμη και ταυτότητες.
Σε αυτό το κλίμα μια νεαρή μητέρα από την Ανατολική Ευρώπη που περίμενε με το μωρό στην αγκαλιά επί ώρες, όσο ήμασταν εκεί, ούτε κατόρθωσε να φτάσει ποτέ στην είσοδο, ούτε είναι εύκολο να μπορέσει να φέρει εις πέρας τη διαδικασία, αφού δεν έχει τα χρήματα να λαδώσει ή τα μπράτσα να σπρώξει. «Ερχομαι εδώ κάθε μέρα επί δύο εβδομάδες και δεν έχω καταφέρει ούτε τα παράβολα να πάρω» παραπονιέται ο Φρέντι, ένας νεαρός φοιτητής του ΤΕΙ Πειραιά, αφρικανικής καταγωγής.
Ελλειψη προσωπικού
«Το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη προσωπικού. Αυτή η δουλειά γινόταν από 300 και πλέον υπαλλήλους στους Δήμους. Εδώ είμαστε λιγότεροι από 100», εξηγεί ο Χ.Κ., μέλος της διοίκησης του σωματείου εργαζομένων. Επειδή οι φάκελοι δεν χωράνε στο δωμάτιο του αρχείου, έχουν κατακλύσει πλέον σκάλες και διαδρόμους σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αναρωτιέσαι αν μπορούν να βρουν οτιδήποτε εκεί μέσα οι υπάλληλοι. Στην Ελλάδα σήμερα κατοικούν νομίμως 473.000 αλλοδαποί, οι μισοί εκ των οποίων στην Αττική, που διαθέτει μόλις τέσσερα κέντρα ανανέωσης αδειών παραμονής ενώ παλαιότερα υπήρχαν υπηρεσίες σε όλους τους δήμους.
Κατά τη συζήτηση του μεταναστευτικού κώδικα στη Βουλή ο βουλευτής των ΑΝΕΛ, Κ. Γιοβανόπουλος απεκάλυψε ότι έχουν κλαπεί έως σήμερα 86.000 νομιμοποιητικά έγγραφα μεταναστών. Οι υπάλληλοι επιβεβαιώνουν τα πάντα. Τα κυκλώματα που νέμονται τους άτυχους μετανάστες, την ακαταλληλότητα του κτιρίου, και λένε ότι αν διορθωθούν τα πράγματα μπορούν να εκδίδουν άδειες παραμονής την ίδια ημέρα! Σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Ν. Βούτση, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών κ. Λ. Γρηγοράκος ενημέρωσε ότι έχει ζητήσει 389 άτομα από το υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής και 52 άτομα για Θεσσαλονίκη και Θράκη.
«Σήμερα ο κανονισμός ζητεί να έχουν 150 ένσημα τον χρόνο. Πολλοί παραμένουν και εργάζονται παράνομα, πέφτοντας θύματα των εργοδοτών που δεν τους κολλούν ένσημα. Οι οικογένειες χρειάζεται να αποδείξουν ότι έχουν ελάχιστο ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, και η άδεια παραμονής για μια δεκαετία έχει παράβολο 900 ευρώ. Μέσα στην κρίση αυτές είναι παράλογες απαιτήσεις», λέει ο Χ.Κ.
Ο καινούργιος μεταναστευτικός κώδικας, πράγματι λύνει εν μέρει το πρόβλημα. Μεταξύ άλλων προβλέπει ότι χρειάζονται 50 ένσημα τον χρόνο αντί για 150, δίνει άδεια για ανθρωπιστικούς λόγους σε 10.000 που δεν μπορούν να προσκομίσουν όλα τους τα χαρτιά και θεσμοθετεί την άδεια των επί μακρόν διαμενόντων. Αυτή η άδεια λύνει και το πρόβλημα των παιδιών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, που θα μπορούν τα ίδια να επιλέγουν αν θέλουν την ιθαγένεια, ή όχι.