Από τη μία πλευρά οι ιδιοκτήτες, από την άλλη οι ενοικιαστές. Και στο κέντρο, το ακίνητο, που και οι δύο το πληρώνουν χρυσό. «Είναι σκληρή εποχή», λέει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Ενοικιαστών, Αγγελος Σκιαδάς. «Οι ιδιοκτήτες δεν σε λυπούνται. “Δεν έχεις να πληρώσεις;”, σου λέει. “Και τι με νοιάζει εμένα;”. Σε πετούν έξω σε 40 μέρες. Ο νόμος οφείλει να προστατεύσει τον πιο αδύναμο».
Μόνο που στην ισορροπία τρόμου της αθηναϊκής Μονόπολης, όλοι διεκδικούν τον τίτλο του πιο αδύναμου. Ο κ. Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, λέει πως από το 2010 και μετά, τα ενοίκια των καταστημάτων έχουν μειωθεί κατά μέσον όρο 50%. «Εμείς πληρώνουμε χαράτσι και ΦΑΠ με ξενοίκιαστο το ακίνητο», λέει για λογαριασμό των ιδιοκτητών. «Πληρώνουμε με αντικειμενικές αξίες ανύπαρκτες και συντελεστές εμπορικότητας απίθανους. Η Πατησίων έχει συντελεστή εμπορικότητας 4 και τα ρολά είναι τόσο καιρό κατεβασμένα, που πια τα έχουν βάψει με μπογιά απέξω. Για ποια εμπορικότητα μιλάμε;»
Οι ενοικιαστές, βέβαια, που έχουν κλείσει τα μαγαζιά τους, δεν έχουν δάκρυα για την ιδιοκτησία. «Τι να σας πω; Οι εξώσεις από το 2010 και μετά έχουν αυξηθεί σχεδόν 40%», λέει ο κ. Σκιαδάς. «Οι ιδιοκτήτες στην Ελλάδα νομίζουν πως μόνο το δικό τους το ακίνητο υπάρχει. Τους ζητάει ο ενοικιαστής μείωση 10% και αυτοί δεν δέχονται με τίποτα. Τον διώχνουν κακήν κακώς και μετά αναγκάζονται και νοικιάζουν στον επόμενο το μαγαζί με τα μισά λεφτά. Αν υπάρξει επόμενος».
Φυσικά, αν ρωτήσετε τους ιδιοκτήτες, θα σας πουν την ιστορία αλλιώς. «Ερχεται ο ενοικιαστής στην Πατησίων, μπορεί να πάρει όποιο μαγαζί θέλει, με ό,τι όρους θέλει, για όσο χρόνο θέλει», υποστηρίζει ο κ. Παραδιάς. «Υπογράφει συμβόλαιο και στους έξι μήνες σου κάνει αγωγή μείωσης. Ζητάει δικαίωμα υπεκμίσθωσης, του το δίνεις και μετά ένα χρόνο μπορεί να φύγει κι εσύ να μείνεις ξερός. Ευτυχώς υπάρχει η νέα διάταξη τουλάχιστον, να μη δεσμεύεις το ακίνητό σου για 16 χρόνια. Να μπορείς να υπογράψεις μικρότερο συμβόλαιο». Ο κ. Παραδιάς λέει πως έχει δει απίθανες καταστάσεις να εκτυλίσσονται τον καιρό της κρίσης. «Μία μόνο υπόθεση θα σας πω. Υπάρχει ένας τύπος στην Πλάκα και στα νότια προάστια που έχει εξαπατήσει πάνω από 100 ιδιοκτήτες. Εμφανίζεται σαν συγγενής ενός μεγαλοδημοσιογράφου, λέει πως θα βάλει ψευδοροφές και μάρμαρα στο διαμέρισμα και στο συμβόλαιο που υπογράφει με τον καλόπιστο ιδιοκτήτη, φροντίζει να λέει πως “έχω δικαίωμα να κάνω οικοδομικές εργασίες”. Ε, λίγο μετά, κάνει μήνυση στον ιδιοκτήτη ότι δήθεν έκανε 50.000 ευρώ εργασίες και ζητάει να του τις πληρώσει! Και τρέχει ο ιδιοκτήτης και δεν φτάνει».
Χρειαζόμαστε προστασία
Αλλά, βέβαια, δεν είναι όλοι οι ενοικιαστές έτσι. «Εμείς στον Σύλλογο βλέπουμε δράματα κάθε μέρα», σημειώνει ο κ. Σκιαδάς. «Καθυστερείς ένα ενοίκιο και ο ιδιοκτήτης σε 40 μέρες σε έχει βγάλει στον δρόμο. Ο δικαστής, ακόμη κι αν θέλει, δεν μπορεί να σε βοηθήσει. Ερχονται άνθρωποι εδώ, μας λένε “είμαι τρεις μήνες άνεργος, έχω δύο παιδιά, με πετούν έξω. Τι να κάνω;”. Αναγκαστικά τους απαντάμε “δεν μπορείς να κάνεις τίποτα”».
Ο κ. Παραδιάς, απ’ την πλευρά του, χαμογελάει. «Οπως γίναμε, είτε ενοικιαστής είσαι είτε ιδιοκτήτης, το θέμα είναι πού θα πέσεις. Ξέρετε εγώ τι λέω άμα έχω νέο ενοικιαστή; Εγώ πολύ σύντομα θα ξέρω αν σε έστειλε σε μένα ο Θεός ή ο Διάβολος!». Οσο για τη… φράση-κλειδί, που κάνει τα πράγματα να ξεκαθαρίσουν πριν καν υπογραφεί συμβόλαιο, είναι «δώστε μου τον ΑΦΜ σας, να σας ψάξω στον Τειρεσία». Με αυτήν, η… φύρα των ενοικιαστών συνήθως τρομοκρατείται και φεύγει. Αντιθέτως, η… φύρα των ιδιοκτητών εκδηλώνεται πολύ μετά την υπογραφή του συμβολαίου. «Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων», λέει ο κ. Σκιαδάς, «άμα είσαι μέσα στο σπίτι ή στο μαγαζί, ο ιδιοκτήτης αρνείται να σου μειώσει το νοίκι». Και καθώς ο πόλεμος των ακινήτων μαίνεται, όλο και αυξάνονται οι ενοικιαστές που υπέστησαν έξωση, όλο και πληθαίνουν οι ιδιοκτήτες που έμειναν χωρίς εισόδημα…