Debate των υποψηφίων πρυτάνεων οργανώθηκε χθες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο! Πρόκειται για καινοφανή διαδικασία στα ελληνικά ΑΕΙ και είναι ένα από τα βήματα προς την αλλαγή σελίδας που καλούνται να κάνουν τα ιδρύματα με την αυριανή εκλογή νέου πρύτανη. Βέβαια, στη χθεσινή διαδικασία δεν έλειψαν και οι γνωστές κραυγές από το… παρελθόν. Λίγοι φοιτητές κατάφεραν να διακόψουν την ανοιχτή διαδικασία στο ΕΜΠ για περίπου δύο ώρες, ενώ στο ΕΚΠΑ το Συμβούλιο είχε προνοήσει και οργάνωσε το debate σε κλειστή αίθουσα πανεπιστημιακού νοσοκομείου.
Ειδικότερα, τις «προγραμματικές τους δηλώσεις» για το Πανεπιστήμιο της Αθήνας παρουσίασαν χθες οι τρεις υποψήφιοι πρυτάνεις που προέκρινε το Συμβούλιο του ιδρύματος: πρόκειται για τον καθηγητή της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών κ. Ναπολέοντα Μαραβέγια, τον καθηγητή της Νομικής Σχολής κ. Θεόδωρο Φορτσάκη και τον καθηγητή της Ιατρικής Σχολής κ. Γεώργιο Χρούσο. Οι τρεις υποψήφιοι δέχθηκαν ερωτήσεις από καθηγητές-εκλέκτορες και φοιτητές, τις οποίες τους μετέφερε ο πρόεδρος του Συμβουλίου, καθηγητής στο MIT κ. Δημήτρης Μπερσιμάς.
«Υπάρχει πρόβλημα χρηματοδότησης, αλλά είναι θέμα οργάνωσης να βρούμε τους απαραίτητους πόρους. Μπορούμε να διεκδικήσουμε πόρους από το ΕΣΠΑ, να βοηθήσουμε στην ενίσχυση των προγραμμάτων σπουδών, να επιδιώξουμε χορηγίες, να συνδέσουμε το Πανεπιστήμιο πιο στενά με τις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας», ανέφερε ο κ. Μαραβέγιας. «Το Πανεπιστήμιο έχει φέτος 13 εκατ. προϋπολογισμό, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ήταν υπερδιπλάσιος. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να μας φέρουν την τροφή στο στόμα, πρέπει να βρούμε χρήματα. Για να βρούμε χρήματα πρέπει να δώσουμε κίνητρα, να βοηθήσουμε τους ερευνητές μας να φέρουν προγράμματα και να προσφέρουμε κάποιο αντιστάθμισμα στους χορηγούς», πρόσθεσε ο κ. Φορτσάκης, ενώ ο κ. Χρούσος εστίασε στο πρόβλημα της γραφειοκρατίας που αποτελεί τροχοπέδη και για την αναζήτηση πόρων. «Θα αναφέρω το παράδειγμα καθηγητή που ήταν συντονιστής μεγάλου ευρωπαϊκού προγράμματος αλλά λόγω της γραφειοκρατίας αναγκάστηκε να το παραχωρήσει σε ξένο πανεπιστήμιο», τόνισε σχετικά.
Βέβαια, πολλοί πανεπιστημιακοί θεώρησαν ότι οι τρεις υποψήφιοι έδωσαν «θολές» απαντήσεις σε κρίσιμα θέματα όπως η αντιμετώπιση της βίας, οι οικονομικοί έλεγχοι, οι συμμαχίες που κάνουν οι υποψήφιοι με εκπροσώπους ισχυρών και πολυπληθών σχολών για τις θέσεις αναπληρωτών πρυτάνεων ώστε να προσελκύσουν ψήφους από τις σχολές αυτές. Αλλωστε, οργιάζει η φημολογία για παρασκήνιο σχετικά με το ποιοι υποψήφιοι έχουν εξασφαλίσει τις συμμαχίες ισχυρών σχολών.
Από την άλλη, υποστηρίζεται ότι στο debate οι τρεις «μονομάχοι» δεν εστίασαν σε θέματα ουσίας, όπως την οργάνωση ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων με στόχο προσέλκυση ξένων φοιτητών με καταβολή διδάκτρων. Η οργάνωση ξενόγλωσσων προπτυχιακών με δίδακτρα προβλέπεται στον νόμο 4009/2011 και προωθεί ο υπουργός Παιδείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος, όπως ανέφερε ο ίδιος χθες σε συνάντησή του με εκπροσώπους έξι φιλοσοφικών σχολών.
Η ψηφοφορία για την εκλογή πρυτάνεων θα γίνει ηλεκτρονικά αύριο στα δύο ιδρύματα και, στην περίπτωση που ένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, θα υπάρξει δεύτερος γύρος την Παρασκευή. Η «Κ», σήμερα, στο πλαίσιο της εξειδίκευσης των απόψεων των υποψήφιων πρυτάνεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών σε κρίσιμα ζητήματα, τους υπέβαλε πέντε ερωτήματα.
Οι πέντε ερωτήσεις
Οι πέντε ερωτήσεις τις οποίες απηύθυνε η «Κ» στους υποψήφιους πρυτάνεις για το Πανεπιστήμιο Αθηνών (αλλά και στους υποψήφιους πρυτάνεις για το ΕΜΠ, έστω κι αν τελικά δεν δέχθηκαν να απαντήσουν) είναι οι ακόλουθες:
1. Συνεδριάζει η Σύγκλητος και ομάδα φοιτητών και εξωπανεπιστημιακών ατόμων επιχειρεί να διακόψει τη συνεδρίαση υβρίζοντας και απειλώντας τα μέλη της Συγκλήτου. Θα φωνάξετε την Αστυνομία;
2. Είστε υπέρ της θεσμοθέτησης ιδιωτικής αστυνομίας στο ίδρυμα;
3. Θα διαγράψετε τους «αιώνιους φοιτητές»;
4. Θα βάλετε ορκωτούς λογιστές για έλεγχο στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) και στα οικονομικά του, όπως ζήτησε ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς;
5. Πόσους και ποιους αναπληρωτές πρυτάνεις θα ορίσετε; Κάνετε διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τη φήμη που υπάρχει, με υποψήφιους αναπληρωτές επιλέγοντάς τους με γνώμονα την προσέλκυση ψήφων από τη σχολή κάθε αναπληρωτή;
Ναπολέων Μαραβέγιας: Αυστηρή τήρηση νόμου για «αιώνιους»
1. Είναι γνωστό ότι ο κώδικας διοικητικής διαδικασίας θεωρεί παράνομες όλες τις αποφάσεις που προκύπτουν από συλλογικά όργανα που δεν έχουν νόμιμη σύνθεση. Συνεπώς, οι αποφάσεις της Συγκλήτου που λαμβάνονται με την παρουσία τρίτων είναι άκυρες. Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό από όσους, ενδεχομένως, παρακινούν τέτοιες ομάδες. Αν δεν αποδώσει η προειδοποίηση, θα εφαρμοστούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες για να προστατευθεί το κύρος της Συγκλήτου και οι αποφάσεις της.
2. Η φύλαξη των πανεπιστημιακών χώρων είναι υπόθεση του ίδιου του ιδρύματος και ο νόμος ορίζει τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται η φύλαξη. Ομως, η αποτελεσματική φύλαξη και των κτιρίων του κέντρου και της Πανεπιστημιούπολης είναι ζήτημα θέλησης των οργάνων διοίκησης του Πανεπιστημίου μας, αλλά και χρημάτων, που πρέπει να εξοικονομήσουμε με κάθε τρόπο. Μόνο έτσι μπορούν να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα βίας και ανομίας που δίνουν τριτοκοσμική όψη στο πρώτο ίδρυμα της χώρας.
3. Η διαγραφή των «αιωνίων φοιτητών» προσδιορίζεται από τον νόμο και τις σχετικές εγκυκλίους. Στο Ιδρυμα στο οποίο είμαι πρόεδρος εφαρμόζουμε αυστηρά τον νόμο, που δεν έχει προβλέψει ειδικές περιπτώσεις και έτσι δημιουργούνται αδικίες που πρέπει να διορθωθούν.
4. Ο έλεγχος του ΕΚΛΕ από ορκωτούς λογιστές προβλέπεται από τον νόμο και προφανώς πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση. Η παραμικρή υπόνοια παρανομίας στα οικονομικά πρέπει να αντιμετωπίζεται με ακόμη μεγαλύτερη ένταση των ελέγχων, ιδίως όταν πρόκειται για ανάληψη διοικητικών θέσεων. Αυτό εφάρμοσα όταν ανέλαβα τη διοίκηση του Τεχνολογικού Ιδρύματος Ιονίων Νήσων και δεν βλέπω κανένα λόγο να μην κάνω το ίδιο αν εκλεγώ πρύτανης στο ΕΚΠΑ.
5. Ο ορισμός των αναπληρωτών πρυτάνεων προβλέπεται από τον νόμο μετά την εκλογή πρύτανη. Θεωρώ ότι αυτό είναι απολύτως σωστό, δεδομένου ότι ο πρύτανης μετά την εκλογή του θα έχει στη διάθεσή του όλα τα στοιχεία, έτσι ώστε να προτείνει στο Σ.Ι. τους καταλληλότερους γι’ αυτές τις θέσεις. Οι αναπληρωτές πρυτάνεις έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στο Πανεπιστήμιο και πρέπει να επιλέγονται με αξιοκρατικά κριτήρια.
Θεόδωρος Φορτσάκης: Καμία μορφή βίας δεν είναι ανεκτή
1. Το πανεπιστήμιο αποτελεί κατεξοχήν ειρηνικό χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και ως εκ τούτου δεν νοείται να λειτουργεί με την παρουσία της Αστυνομίας. Οι φοιτητές δικαιούνται να διατυπώνουν τις απόψεις τους, ατομικά ή συλλογικά με τα θεσμικά τους όργανα. Εξωπανεπιστημιακοί δεν επιτρέπεται να παρεμβαίνουν στην πανεπιστημιακή λειτουργία. Καμία μορφή βίας δεν είναι ανεκτή στο πανεπιστήμιο. Επομένως, απέναντι σε εγκληματικές πράξεις το Ιδρυμα πρέπει να προστατεύεται, όπως προβλέπει ο νόμος.
2. Το πανεπιστήμιο είναι άσυλο διακίνησης ιδεών. Συνεπώς, έχει υποχρέωση να προστατεύει τον χώρο του, που έχει δημόσιο χαρακτήρα, από οποιαδήποτε προσβολή. Μπορεί να διαθέτει τους δικούς του φύλακες ή να χρησιμοποιεί εξωτερικό φορέα. Αυτό είναι σύννομο και θεμιτό. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) χρησιμοποιεί ήδη τη μέθοδο αυτή, όπως, άλλωστε, πολλά ξένα πανεπιστήμια.
3. Ο νόμος προβλέπει πλέον συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης των σπουδών. Εξάλλου, οι σπουδές επιβάλλεται να περατώνονται σε εύλογο χρονικό πλαίσιο, ώστε οι αποκτώμενες γνώσεις να είναι επίκαιρες. Αυτό υπαγορεύει και η ορθολογική λειτουργία του πανεπιστημίου. Ομως, πρέπει να παρασχεθεί ειδικό καθεστώς στους εργαζόμενους φοιτητές. Επίσης, σε όσους με αίτησή τους το ζητήσουν να επιτραπεί να τελειώσουν τις σπουδές τους σε σύντομο χρονικό διάστημα με βάση επικαιροποιημένο πρόγραμμα.
4. Ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ), που διακινεί πολύ μεγάλα ποσά, πρέπει να ελέγχεται τακτικά από ορκωτούς λογιστές. Πρέπει, επίσης, να χρησιμοποιηθούν και οι άλλες προβλεπόμενες μορφές ελέγχου και να ενισχυθεί σημαντικά η διαφάνεια λειτουργίας του.
5. Σήμερα προβλέπονται τρεις αναπληρωτές πρυτάνεις. Το μέγεθος του Πανεπιστημίου μας δικαιολογεί πρόβλεψη του οργανισμού για τέσσερις, ακόμη και για πέντε θέσεις. Πριν από την εκλογή του πρύτανη δεν επιτρέπεται δέσμευση για εκλογοθηρικούς λόγους. Μετά πρέπει να επιλεγούν οι ικανότεροι.
Γεώργιος Χρούσος: Υπέρ ιδιωτικής φύλαξης των ΑΕΙ
1. Η Αστυνομία δεν έχει θέση στα πανεπιστήμια όταν αφορά την ελεύθερη διακίνηση του λόγου και των ιδεών. Αυτά είναι ιερά και προστατεύονται. Θέλουμε να διαμορφώσουμε ελεύθερους ανθρώπους που σκέπτονται κριτικά, μιλούν με παρρησία και πράττουν κατά συνείδηση. Υπάρχει όμως η αξία της νομιμότητας, τα όρια της οποίας πρέπει να τηρούνται. Δεν μπορώ να ανεχτώ την άσκηση σωματικής βίας και οποιεσδήποτε άλλες αξιόποινες πράξεις που στρέφονται κατά της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας. Εχω εργαστεί για πολλά χρόνια σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και έχω βιώσει την ευνομία. Γιατί να δεχτούμε κάτι λιγότερο στη χώρα μας;
2. Τα πανεπιστήμια είναι ναοί της γνώσης, χώροι μέσα στους οποίους διαμορφώνονται νέοι άνθρωποι, η ελπίδα και το μέλλον της χώρας. Οι πανεπιστημιακοί χώροι και ό,τι αυτοί περιέχουν κοστίζουν πολύ ακριβά στο ελληνικό κράτος και, κατά συνέπεια, στην ελληνική κοινωνία που ξοδεύει τεράστια ποσά για να τους συντηρεί και να τους εξοπλίζει. Η φύλαξη της περιουσίας του ελληνικού λαού είναι εκ των ων ουκ άνευ. Είμαι υπέρ της ιδιωτικής φύλαξης και προστασίας των ΑΕΙ, όπως αυτό συμβαίνει σε πολλά δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα.
3. Μετά μία μικρή περίοδο χάριτος θα τους διαγράψω από τα μητρώα των ενεργών φοιτητών. Εκτός φυσικά αν υπάρχουν σοβαροί λόγοι, όπως ασθένειες κ.λπ.
4. Ναι, θα βάλω ορκωτούς λογιστές. Μία από τις πρώτες πράξεις μου ως πρύτανη θα είναι ο άμεσος έλεγχος του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) και όχι μόνο. Θα ελεγχθούν όλα τα οικονομικά του Ιδρύματος.
5. Θα ορίσω 4 έως 5 αντιπρυτάνεις αποδεδειγμένου ήθους, επιστημονικού αναστήματος και ικανότητας στα διοικητικά, που θα αναλάβουν την εποπτεία ειδικών λειτουργιών του πανεπιστημίου. Δεν έχω αποκαλύψει τις προτάσεις μου, διότι απεχθάνομαι πράξεις όπως η ψηφοθηρία, που δείχνουν έλλειψη αρετής. Οι πρυτάνεις δεν είναι ευκαιριακοί πολιτευτές, είναι άτομα με ακέραιο ήθος, πρότυπα δημοσίων λειτουργών.